De lockdownlessen van Hugo Matthysen: ‘Het leven is spannend, Godzilla kan elk moment opduiken’

Elke vrijdag van juli en augustus polsen we naar de corona-ervaringen van enkele bekende personen. Wat heeft de ‘lockdown’ voor hen veranderd? Deze week is het de beurt aan acteur, muzikant en scenarioschrijver Hugo Matthysen.

Tijdens volle lockdown slaakte Vlaanderen een zucht van opluchting. In tegenstelling tot de zoveelste heruitzending van F.C. De Kampioenen of – erger nog – Friends, kwam het Peulengaleis terug op de beeldbuis. Voor de digibeten onder ons, die van VRT NU of Netflix niet moeten weten, een opsteker van jewelste! Gooit het coronavirus geen roet in het eten, dan staat Hugo Matthysen eind augustus terug in levende lijve op de planken tijdens de Anderhalvemetersessies in Leuven. De tijd voor zijn nieuwe nummers – over garagisten, vrouwen met zeven billen en cowboys die in het SMAK willen exposeren – vond hij tijdens de lockdown van de afgelopen maanden.

Welke levensles(sen) trekt u uit de lockdown van dit voorjaar?

Experten en beroepsdoemdenkers moeten stevig drammen, dat hoort bij hun taakomschrijving. Er komt een asteroïde van honder meter lang op ons af, even in de kelder gaan zitten zal niet helpen!, dat soort dingen hoorde je om de drie maanden. Groenland smelt weg! Californië kan op ieder moment aan gruzelementen worden gebeefd! Een tsunami is ook in de Noordzee mogelijk! Doel 2 staat op ontploffen! Ach ja, dacht de Vlaming dan, daar heb je ze weer, het zal allemaal wel meevallen.

Sinds maart ligt dat dus wel even anders. Die experten hebben gelijk. Het onheil bestaat, en het slaat toe. Dat hebben we geleerd. Het leven is spannend, Godzilla kan elk moment opduiken.

Een interessant neveneffect van deze spanning is saaiheid. In het voorjaar zagen we op mooie zondagen families massaal door de wijk wandelen, want wat moesten ze anders? Langs het verboden speeltuintje met de roodwitte linten, langs de openbare banken waar nooit iemand gebruik van maakte, en net nu ze eindelijk hun nut konden bewijzen kreeg je een boete als je er op ging zitten. Het deed mij denken aan mijn jeugd. Op zondag op bezoek bij familie. Bij slecht weer moest je braaf in een hoekje gaan zitten met de stukgelezen stripverhalen van het andere gezin, die je ondertussen al uit je hoofd kende. Bij mooi weer een wandelingetje in de wijk: eens gaan kijken naar den bouw van een of andere kennis, of naar de aanleg van een nieuwe straat in de verkaveling. Als je geluk had werd iemand uit het gezelschap aangevallen door een Duitse scheper, want die liepen toen nog los. Zo gebeurde er tenminste nog wat. Die honden zijn inmiddels vervangen door processierupsen.

Omdat een mooie samenvatting altijd nuttig is: dus ja, het onheil bestaat. Daar moeten we niet flauw over doen. Het is niet omdat wij ons een flink verhoogde zeespiegel niet kunnen voorstellen, dat we er onze schouders voor moeten ophalen. Koop een rubberboot voor het te laat is. Onheil is saai, zoals we net hebben geleerd. Het leven in die Ardense campings, waar half Vlaanderen heen zal vluchten, zal eentonig zijn. Vergeet dus niet de bordspellen en een boek kaarten mee te nemen.

Levenslessen zijn overigens niet echt mijn ding. Nu we die kwestie met enig fraai bochtenwerk hebben behandeld, kunnen we overgaan naar de volgende prangende vraag.

Wat heeft u zelf het meest gemist en wat helemaal niet?

Handen geven, zoenen en schouderklopjes heb ik niet erg gemist, nee. Ik stam af van een oude beschaving waar men elkaar bij wijze van begroeting hoogstens scheef aankeek, met enig wantrouwen indien nodig, en daarbij gromde je iets als ‘ha, daar sé!’, of ‘joe!’. Niks mis met deze traditionele omgangsvormen, het aanhouden ervan had het leed zelfs wat kunnen beperken.

Vergaderingen heb ik half gemist. Ik ben geen enthousiast beoefenaar van dat zoom-gedoe, maar het bespaart veel naft en tijd. Een nadeel is het ontbreken van schijnbaar overbodig geklets bij de koffie, terwijl je zit te wachten op (het zijn altijd dezelfde!) de laatkomers. Bij belangrijke beslissingen kan je dan altijd al even voelen hoe de stemming is, waar de gevoelige punten liggen, hoe diep het water is en of er eventueel mini-Godzillaatjes onder de waterlijn zwemmen.

Wat ik erg heb gemist is de mogelijkheid om niks te doen. In betere tijden kon je opperen: ’t is morgen vrijdag, zullen we naar de film gaan? Iets gaan eten? Naar het theater? Het antwoord was dan wel eens: bah nee, we blijven lekker thuis, en we kijken naar een domme Scandinavische thrillerreeks die er erg intelligent uit ziet. Het eindresultaat was hetzelfde, maar als je niet kan kiezen om niks te doen, verliest het niksen wel wat van zijn charmante kleuren.

En dan is er nog een dingetje, wat bij velen belangrijk zal zijn, en dat is: vooruitzicht. Erger nog: voor zover er al vooruitzichten waren en zijn, worden die weggeknabbeld naarmate the China virus zijn gang blijft gaan. Een bescheiden voorbeeldje uit mijn eigen leven: ik had me voorgenomen dat 2020 een schrijfjaar zou zijn. Een theaterstuk, een monoloog, een filmscenario. Ik zit dus goed, dacht ik bijna ongepast juichend toen de lockdown ons overviel. Het plan was: voorjaar ’21 een stuk op de planken, en zomer ’21 de festivals met de niet uit het Vlaamse cultuurleven weg te denken Clement Peerens Explosition. In maart zag dat er allemaal nog haalbaar uit. Maar nu? In januari met tien man op de baan, voor zalen met tweehonderd dappere toeschouwers mondmaskers? Ik moet het nog zien gebeuren. Volgende zomer terug muziekfestivals? Tja…

Zijn er dingen die u voortaan anders wilt gaan doen in het leven?

Nee! Of toch: een beetje wel. Met dank aan de corona mag ik eind augustus twee miniconcertjes geven in het Leuvense, samen met Mosuse R. en Van Ballaert A., en dat zeg ik er maar even bij om aan te geven dat het muzikale niveau ondanks mijn aanwezigheid hoog zal zijn. In tegenstelling tot mijn voorgaande muzikale avonturen zijn de trefwoorden voor dit nieuwe project: diepgang, emotie en min of meer beschaafd Nederlands. Dus is die crisis misschien toch nog ergens goed voor. Als dat allemaal doorgaat tenminste. Want één superverspreidende zatlap die kotst op de Leuvense Oude Markt, en heel Vlaams Brabant mag zichzelf opsluiten. En het zou niet de eerste keer zijn dat zulke stuitende taferelen zich voordoen op het eerder genoemde plein.