Band van de dag # 92: Christina Vantzou

De Amerikaanse componiste Christina Vantzou woont al jaren in Brussel, waar ze actief is als videomaakster en grafisch ontwerpster. Op haar nieuwe album bouwt ze vooral een brug tussen ambient elektronica en neoklassieke kamermuziek.

De Amerikaanse componiste Christina Vantzou woont al jaren in Brussel, waar ze actief is als videomaakster en grafisch ontwerpster. In 2007 toerde ze door Europa met Sparklehorse, maar op haar nieuwe cd ‘N°2’ bouwt ze vooral een brug tussen ambient elektronica en neoklassieke kamermuziek.

Neoklassiek? Wacht, loop niet weg. Want als u een fan bent van, pakweg, Sigur Rós of het radioprogramma ‘Duyster’, dan hebt u wellicht ook al kennis gemaakt met het werk van Jóhann Jóhannsson, Ólafur Arnalds of Dustin O’Halloran, allemaal componisten met een rockachtergrond die zich tegenwoordig onledig houden met instrumentale, elektro-akoestische muziek, bevrucht door klassieke of minimalistische tradities.

Christina Vantzou, oorspronkelijk afkomstig uit Kansas City, is muzikaal ongeschoold, maar dat belet haar niet prachtige symfonische collages uit haar mouw te schudden. “Mijn gebrek aan kennis is mijn grootste troef”, zegt ze. “Als beeldend kunstenares ben ik theoretisch onderlegd en die academische regeltjes remmen mijn creativiteit af. Als componiste heb ik daar geen last van. Ik begeef me naïef en onbevangen op voor mij onbekend terrein en aangezien ik de regeltjes die er gelden niet ken, laat ik me er ook niet door tegenhouden.”

Vantzou kan geen partituren lezen, dus heeft ze, met behulp van markeerstiften, pancartes en een digitale klok, een eigen primitief maar doeltreffend notatie- en dirigeersysteem ontwikkeld, dat haar toelaat voor ieder concert met andere muzikanten te werken.

Mistbanken

Haar eerste stappen op het podium zette ze in 2004 als lid van het audiovisuele duo The Dead Texan, dat ze vormde met haar toenmalige, eveneens naar Brussel geëmigreerde levensgezel Adam Wiltzie. De laatstgenoemde, die we ook kennen van Stars of the Lid, sleepingdog en het zeer succesrijke A Winged Victory For The Sullen, is een pionier op het gebied van ambient- en dronemuziek en drukt tijdens het mixproces ook nu nog altijd zijn stempel op Christina Vantzou’s werk. Later toerde ze als keyboardspeelster in de band van Sparklehorse, voor wie ze verscheidene video’s maakte. Uiteindelijk begon ze thuis, in haar eentje, met een synthesizer, een sampler en een computerprogramma, de elektronische muziek te maken die later haar weg zou vinden naar haar cd ‘N°1’ uit 2011. Haar composities, beïnvloed door Brian Eno & Harold Budd, Steve Reich, Terry Riley en Arvo Pärt, waren traag evoluerende stukken met lang aangehouden tonen, die verrassend organisch aandeden, maar voorbijgleden als desoriënterende mistbanken. “Ze zijn zo vaag en ongedefinieerd als het leven zelf”, zei ze daarover. “Niet alleen de noten zijn belangrijk, maar ook de ruimte die ze omgeeft.”

Voor de notatie en arrangementen kreeg Christina Vantzou assistentie van Minna Choi van het Magik*Magik Orchestra uit San Francisco. Zij hielp Vantzou’s lange elektronische compositie te transformeren in een suite van tien subtiel georkestreerde bewegingen. De cd, uitgebracht bij het prestigieuze Kranky-label (zie ook: Godspeed You! Black Emperor, LaBradford en Disappears) en een tweeluik vormde met een abstracte film over het verschil tussen meetbare en psychologische tijd, werd door de critici prima ontvangen en mondde uit in een mooie concertreeks, waarbij de Grieks-Amerikaanse op een bepaald moment zelfs werd begeleid door het ensemble Balmorhea.

Rivier

Ook de op 24 februari verschenen opvolger, ‘N°2′, staat weer vol doorvoelde, filmische composities, maar de plaat , waaraan Vantzou zo’n vier jaar heeft gewerkt, klinkt dit keer nog rijker, gelaagder en veelzijdiger. Door haar samenwerking met Minna Choi wist ze haar muzikale palet nog te verbreden en dreef ze het aantal betrokken muzikanten op van zeven naar vijftien. Dat betekent: nog méér glaciale strijkers, maar ook een groter aandeel van blaasinstrumenten zoals hobo, fagot, klarinet en dwarsfluit én van woordenloze vrouwenstemmen, waardoor tracks als ‘Vancouver Island’ en ‘Sister’ soms raakpunten vertonen met het werk van Julianna Barwick.

‘N°2’ bevat muziek die vloeit als het water van een statige rivier. Het ene moment klinkt ze elegant en poëtisch, het andere donker en ongedurig, maar altijd geeft ze blijk van diepgang en emotionaliteit. Haar AB-concert, als onderdeel van de reeks ‘Silence is Sexy’, kunnen we u dan ook warm aanbevelen.
Dirk Steenhaut

De cd ‘N°2’ is verschenen bij Kranky. Christina Vantzou concerteert vrijdag 18 april in de Brusselse ABClub.