We moeten het nog eens hebben over ‘Inventing Anna’ en waargebeurde televisie

Inventing Anna. © Nicole Rivelli/Netflix
Geert Zagers
Geert Zagers Journalist bij Knack Focus

Of waarom je een waargebeurde tv-reeks misschien beter niet op een artikel uit een magazine baseert.

‘What went wrong with Inventing Anna ?’, kopte The Guardian vorige maand. Het is de vraag waar zowat alle tv-recensenten zich de voorbije weken over hebben gebogen: waarom is Netflix’ speerpunt van het voorjaar zo verbazend teleurstellend? Verbazend, omdat de reeks zo veelbelovend was. De showrunner is Shonda Rhimes, de meest succesvolle tv-maker van het voorbije decennium, die zich aan haar eerste eigen Netflix-reeks waagde. De hoofdactrice is Julia Garner, sinds Ozark en The Assistant een ster-in-wording. Het verhaal is het veelbesproken, waargebeurde relaas van Anna Sorokin, een fraudeur die zich in de New Yorkse beau monde voordeed als een rijke Duitse erfgename en onder het alias Anna Delvey banken, hotels en miljonairs oplichtte voor minstens 250.000 euro.

Al vanaf de eerste aflevering blijkt er veel te rammelen aan Inventing Anna. Heel veel.

Alleen: al vanaf de eerste aflevering blijkt er veel te rammelen aan Inventing Anna. Heel veel. Het kolderieke Russisch-Engelse accent dat Julia Garner zich aanmeet, bijvoorbeeld. Negen afleveringen van meer dan een uur – met een finale die 82 minuten duurt – is ook ruimschoots te lang. Maar de meest onbegrijpelijke beslissing van Shonda Rhimes is de structuur: Inventing Anna vertelt de historie van Anna Delvey door de ogen van Vivian Kent, een fictieve journaliste die de zaak probeert uit te spitten en daarbij zowat alle clichés aanvinkt. Er is de baas die haar tegenwerkt. Er is de professionele fout uit het verleden die ze probeert recht te zetten. Er is een zwangerschap die haar werk bemoeilijkt. Het is dé vraag die je je halverwege Inventing Anna stelt: als je het verhaal in handen hebt van een oplichtster die op de sofa van Billy McFarland, de man achter Fyre Festival, sliep, feestjes hield met de veroordeelde hedgefundmanager Martin Shkreli en er bijna in slaagde om 40 miljoen dollar los te weken van een van de grootste banken van de VS, waarom spendeer je dan de helft van de schermtijd aan een verzonnen conflict tussen een journaliste en haar fictieve baas?

Het antwoord zou wel eens in het bronmateriaal kunnen zitten. Inventing Anna is namelijk niet gebaseerd op het leven van Anna Delvey. Het is gebaseerd op How Anna Delvey Tricked New York’s Party People, een artikel van 8000 woorden uit New York Magazine van Jessica Pressler, een journaliste die van ver een beetje op Vivian Kent lijkt.

Pam & Tommy
Pam & Tommy© HULU

Het lijkt misschien vreemd om een tv-serie te baseren op een artikel uit een magazine, maar de praktijk is couranter dan je zou denken. Zeker de voorbije vijf jaar, waarin de concurrentie tussen de streamingbedrijven tot een jacht op intellectual property heeft geleid, wordt de journalistiek met argusogen gevolgd door scenaristen en studio’s. In 2019 was er Hustlers, een Jennifer Lopez-film over een groep strippers die hun rijke klanten bestalen, gebaseerd op een ander New York-artikel van Jessica Pressler dat viraal ging. De rechten op het New York Times-artikel dat de val van Harvey Weinstein inleidde, werden enkele maanden na publicatie gekocht door Brad Pitts Plan B en Annapurna. In 2020 verscheen Zola, een waargebeurde film over een geflipte roadtrip, gebaseerd op een Rolling Stone-artikel, dat op zijn beurt gebaseerd was op een virale reeks tweets. Een maand geleden nog was er Pam & Tommy, een adaptatie van een lang stuk uit Rolling Stone dat het verhaal achter de sekstape van Pamela Anderson en Tommy Lee uit de doeken deed.

De voordelen liggen voor de hand. Het verhaal is al uitgezocht en neergeschreven door een journalist, het moet alleen nog geadapteerd worden. Dat bespaart een hoop werk en vooral tijd. Zeker bij recente nieuwsverhalen die de wereld rondgaan, racen tv-makers om als eerste een adaptatie naar het scherm te brengen. Een maand nadat Presslers artikel over Anna Sorokin verscheen, en nog voor haar proces van start ging, werd het gekocht door Shondaland, het productiehuis van Shonda Rhimes. Niet veel later haalde HBO de rechten binnen op My Friend Anna, een boek van Rachel Williams, een van Sorokins slachtoffers, waarbij het de bedoeling was dat Lena Dunham het verhaal zou adapteren. (Dat tweede project werd ondertussen afgevoerd.)

Zola
Zola

Er is ook nog een ander pluspunt: door een nieuwsverhaal te kopen, heb je geen medewerking van de betrokkenen meer nodig. Je moet niet met de echte mensen gaan praten of hen overhalen om mee te werken. Je hebt hun verhaal al in handen. Pam & Tommy kwam er zonder toestemming van Pamela Anderson. Inventing Anna zocht geen contact met Anna Sorokins gedupeerden, die gewoon een andere naam kregen in de reeks. (Anna Sorokin zelf kreeg 320.000 dollar van de makers voor haar life rights. Conform de Amerikaanse Son of Sam-wetgeving, die maakt dat veroordeelde criminelen geen financieel gewin mogen hebben aan hun misdaden, spendeerde Sorokin het geld om haar slachtoffers te vergoeden en haar rechtskosten te betalen. Al kan je je afvragen in welke zin het geen financieel gewin is voor Sorokin om voortaan schuldenvrij te zijn.)

Maar er zijn ook nadelen aan verbonden, zo liet Pam & Tommy vorige maand al zien. Niet alleen omdat Pamela Anderson moest toekijken hoe het verhaal van haar sekstape buiten haar wil om opnieuw opgerakeld werd, maar ook omdat de invulling van haar personage volledig verzonnen was. Pam & Tommy had namelijk enkel de rechten op een Rolling Stone-artikel, dat bijna volledig gebaseerd was op de getuigenis van de man die de sekstape stal en verspreidde. Pam & Tommy probeert dat goed te maken door haar te portretteren als een misbegrepen feministisch icoon uit seksistische tijden, maar dat is zuiver de interpretatie van de makers. Niemand weet hoe Anderson het hele verhaal zelf ervoer. Dat blijft vreemd.

Inventing Anna meet zich de allures van een waargebeurd verhaal aan, maar na een uur googelen vraag je je af of ook de kijker niet opgelicht wordt.

Met Inventing Anna lijkt Shonda Rhimes op soortgelijke problemen te zijn gestoten. De 8000 woorden die Jessica Pressler aan Anna Delvey spendeerde in New York Magazine waren een handige opsomming van de feiten, maar ruimschoots onvoldoende materiaal voor het scenario van een tien uur durende reeks. Eerder dan het verhaal van Anna Sorokin zelf te proberen uitdiepen, koos Rhimes ervoor om Jessica Pressler te fictionaliseren en als personage te gebruiken. (Pressler was inderdaad zwanger terwijl ze het artikel schreef en had jaren eerder een grote professionele fout gemaakt, al waren de naweeën daarvan al enkele jaren achter de rug. Het conflict met haar baas was volledig fictief.) Je kan je niet van de gedachte ontdoen dat dat vooral de makkelijkste oplossing was, niet de beste.

En er zijn ook ethische complicaties. Het kader van Inventing Anna mag dan journalistiek gefactcheckt zijn, de invulling en interpretatie van de feiten zijn dat niet. Sorokins relatie met de techondernemer Chase bijvoorbeeld, die een prominente rol krijgt in de eerste afleveringen, is gebaseerd op vier vage regels in het stuk van Pressler. Over of ze echt met hem naar Ibiza ging, echt een speech gaf op de jacht van een miljardair en echt nog een week op de boot bleef op andermans kosten, zijn geen bronnen terug te vinden. Is het een verhaal dat Pressler uit haar stuk hield en achteraf aan Rhimes vertelde of is het pure fictie? Niemand weet het. Inventing Anna zit vol van dat soort gefictionaliseerde feiten. De reeks meet zich de allures van een waargebeurd verhaal aan, gebaseerd op journalistieke bronnen – ’the entire series is inspired by Pressler’s reporting’, wordt op het einde verteld – maar na een uur googelen vraag je je af of ook de kijker niet opgelicht wordt.

Hustlers.
Hustlers.

Dat is frustrerend, zeker naar het einde toe. Minder en minder wordt duidelijk wie Anna Sorokin was en hoe ze erin slaagde om zo lang haar gang te kunnen gaan. Meer en meer wordt de these geopperd dat Anna Sorokin een feministische Robin Hood was die de seksistische en kapitalistische high society van New York in zijn blootje zette. Een idee dat ook in Presslers stuk zat, maar door Shonda Rhimes wordt uitvergroot en met semifictieve scènes onderbouwd. De vraag is of Pressler en vooral Rhimes niet héél welwillend zijn voor een veroordeelde oplichtster, die het geld dat ze stal gebruikte om haar luxueuze levensstijl te financieren, of ze zich niet te veel hebben laten leiden door Anna Sorokin en of ze niet dieper hadden moeten graven. Rachel Williams, de schrijfster van My Friend Anna, die voor 62.000 dollar opgelicht werd door Sorokin, noemde Inventing Anna al ‘een gevaarlijke vervorming van de werkelijkheid’. ‘Soms is een halve waarheid gevaarlijker dan een leugen’, zegt ze. ‘Er is een zeker risico wanneer je een fictief verhaal over een echte misdaad giet. Misschien komt dat jouw verhaal goed uit, maar het bewijst de betrokkenen geen dienst.’ (Williams werd overigens niet betrokken bij de reeks. Het personage dat op haar gebaseerd is, wordt geportretteerd als een meeloper die haar slachtofferschap cultiveert en haar bekendheid aan Sorokin te danken heeft. Wat toch een beetje lullig is.)

‘This whole story is completely true, except for all the parts that are totally made up’, is het opschrift aan het begin van elke aflevering van Inventing Anna. Dat klinkt stoer, maar in praktijk is het vooral een makkelijk excuus.

Inventing Anna

Nog steeds op Netflix.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content