Vult de mol nu wel of niet een eliminatietest in? (en acht andere vragen aan Gilles De Coster)

Geert Zagers
Geert Zagers Journalist bij Knack Focus

Onze állerlaatste vragen over seizoen elf van De mol, beantwoord door Gilles De Coster.

1. Geloofde Matteo Simoni zélf dat niemand hem zou herkennen met een muts en een bril op?

Gilles De Coster: (lacht) Achteraf op tv, als je weet dat hij het is, is het heel makkelijk om te zeggen dat die vermomming op niks trok. Maar op het moment zelf zitten de kandidaten in een heel andere context. Je komt terecht in een tv-programma tussen negen mensen die je niet kent. Als er dan een slungel bij zit die er weliswaar uitziet als Matteo Simoni, maar volhoudt dat hij Steve heet en bij de Muziekodroom werkt, ga je toch op zijn minst twijfelen. Het ís ook een dubbeltje op zijn kant gebleken. Sommige kandidaten geloofden dat hij Steve was. Enkel omdat Conny zo stellig bleef volhouden, heeft hij zijn identiteit moeten prijsgeven.

Toen ik Matteo Simoni zag verschijnen met zijn stoeme kop en die stoeme bril, was ik wel degene die serieus moest proberen te blijven. Niet makkelijk.

De vermomming zelf was zijn keuze. Daar mochten wij als redactie niet in tussen komen: BV of niet, Matteo was een kandidaat als een andere. Het was wel niet de bedoeling dat hij zich met veel grime en pruiken zou transformeren: er moest een graad van onnozelheid in blijven zitten. Uiteindelijk bleek de opdracht misschien nog de grootste uitdaging voor mij. Toen ik hem samen met de groep zag verschijnen met zijn stoeme kop en die stoeme bril, bewerend dat hij een of andere Steve was en bij Muziekodroom werkte, was ik wel degene die serieus moest proberen te blijven. Ik verzeker je: niet makkelijk.

2. In aflevering twee moesten de kandidaten middels een drankspel vier interieurobjecten selecteren en die vervolgens vanuit een rijdende trein in drie netten aan de kant van de rails gooien die waren opgesteld door een tweede groep die daarvoor eerst een bouwvakker had moeten vrijspelen door een drevel en een ratelsleutel te herkennen. Is dat op voorhand getest?

De Coster: Getest én gelukt. Het zag er misschien zo niet uit, als je al dat klein meubilair in de spoorberm kapot zag vallen, maar die opdracht was perfect te doen. Op voorhand heeft onze ploeg met dezelfde objecten, dezelfde afstand en een traag rijdende tractor op dezelfde hoogte en dezelfde snelheid de opdracht integraal gespeeld: bijna alle objecten vlogen in de netten. Moeiteloos.

Het is een kritiek die we vaak horen: dat de opdrachten te moeilijk zijn. Nochtans is elke opdracht getest en opnieuw getest door de redactie, meestal al eens thuis en dan nog eens op locatie. Dat is ook nodig. Bij de Speed-opdracht moet je bijvoorbeeld op voorhand weten of je met een speelgoedauto onder een bus kunt rijden en of je vanuit een rijdende auto een object door een busdeur kunt gooien. De snelheid van de bus hebben we trouwens van 30 naar 20 mijl per uur teruggebracht nadat onze medewerker Pjotr nét geen bus in de gracht had gereden.

Elke opdracht moet doenbaar zijn. Waarmee ik niet wil zeggen dat ze ook gaat lukken. Dat kun je nooit voorspellen. De opdracht op de trein ging volgens onze inschatting geld opleveren, maar liep faliekant af. Van de opdracht in de raketbunker waren we dan weer zeker dat ze zou mislukken, maar die leverde dan weer wel 5000 euro op.

3. Hebben jullie dit jaar het systeem met de vrijstellingen herdacht?

De Coster: Ja. Dat was ook nodig. Het systeem werkte niet meer. Twee seizoenen geleden, in Duitsland, had een zak van 4,5 miljoen euro niet volstaan om een kandidaat van een vrijstelling te houden. Iedereen wilde het spel spelen. Geld deed er niet toe. Kies je voor de groepspot of ga je voor het persoonlijke voordeel: het was geen dilemma meer.

Als makers is dat lastig: het is een legosteen die je niet meer kunt gebruiken. Dus hebben we het dilemma dit seizoen anders ingevuld: ga je voor ervaring of kies je voor jezelf? Nadat Lieselot, een van de twee kandidaten die op voorhand het snelst hadden afgedrukt voor een vrijstelling, een hele aflevering op de bank had moeten zitten, veranderde de sfeer omtrent de persoonlijke voordelen volkomen. De boodschap was aangekomen. Dat bepaalde ook een stuk de groepsdynamiek: er was een stilzwijgende afspraak onder de kandidaten dat wie voor zichzelf speelde van de rest geen informatie meer kreeg. Die heb je nodig: als je bij een proef op de ene locatie zit, moet je voor de eliminatietest ook weten wat er op de ándere locatie gebeurd is.

Vóór de eerste aflevering drukten zeven kandidaten af voor een vrijstelling. Ná de eerste aflevering is er geen enkele pasvraag of vrijstelling genomen. Lancelot en Lieselot die in de bunker twee pasvragen lieten liggen voor 5000 euro: dat was de voorbije seizoenen héél anders afgelopen. In die mate dat we het voor volgend jaar alweer opníéuw zullen moeten bekijken. Het dilemma moet óp het scherp van het scheermes zitten, niet aan de makkelijke kanten.

4. Was het de bedoeling om warmere televisie te maken?

De Coster: Door de vrijstellingen aan te pakken, bedoel je? Nee. Of iemand voor een persoonlijk voordeel kiest, zegt voor mij niks over hoe die persoon als mens is. Misschien verschillen we daarin van mening, maar ik hecht geen morele waarde aan een spelkeuze. Ik ga mensen ook niet beoordelen op hoe ze pakweg Weerwolven spelen. Leïla en Lieselot die zich opofferen voor Comfort: ik vind dat heel mooi, maar even graag kijk ik naar Lennart die met een grijns 10.000 euro uit de pot haalt in Duitsland. De mol moet alle paden kunnen bewandelen.

© National

Het was wel degelijk een opvallend warm seizoen, met een grote solidariteit tussen de deelnemers, maar dat lag volgens mij puur aan de kandidatenselectie, die een schot in de roos was. Alle tien zien ze elkaar echt graag. Die groepsdynamiek blijft voor mij ook een van de grootste sterktes van De mol. Met tien klootzakken maak je simpelweg géén interessante televisie.

5. Vult de mol een eliminatietest in?

De Coster: Ah, hét topic op de Mol-fora (Nadat Comfort, de latere mol, in aflevering vier een tijdelijk rood scherm had gekregen, ontstond er discussie over of dat reglementair was, nvdr.). Het antwoord is nochtans simpel: natuurlijk vult de mol een test in. Al was het maar zodat hij of zij achteraf niet door de mand valt als de andere kandidaten het over de vragen hebben. Je zíét de mol ook al jaren een eliminatietest invullen, dus ik snap de ophef niet. Ik las online dat het een regel was dat de mol geen rood scherm kan krijgen. Geen idee waar dat vandaan kwam: we hebben dat nooit gezegd. De mol is een kandidaat die doet wat de andere kandidaten doen.

Die taxichauffeur was Graham. Hij verstond geen woord Nederlands, maar hij kon de klanken wel uitspreken, wat een akelig, bijna bevreemdend effect had.

Het was duidelijk gecommuniceerd dat de bewuste eerste eliminatie een opdracht was, waarbij geld te verdienen en te verliezen was. Voor de kandidaten zelf was het glashelder dat de mol aan de opdracht kon meedoen. We kunnen hier nog uren over praten, alle scenario’s overlopen en de filosofische dimensies bespreken van wat een mol van een kandidaat onderscheidt, maar geloof ons: er was niets onreglementairs aan. Wij zijn zelf regelnerds genoeg om dat te kunnen uitmaken.

6. Kan de mol theoretisch gesproken afvallen tijdens de eliminatietest?

De Coster: Je laat niet los, hè. (lacht) Nee, de mol kan niet afvallen. Dat is wél een regel die netjes neergeschreven staat in onze interne documenten. Als de mol om eender welke reden laatste eindigt bij een daadwerkelijke eliminatie, dan telt dat resultaat niet mee.

De facto kon Comfort ook niet geëlimineerd worden. Ik denk dat we met de redactie werkelijk álle mogelijke scenario’s van de Back to the Future-opdracht opgelijst hebben. Comfort kende de oplossingen van de kinderfoto’s, dus ze kon altijd genoeg vragen verzamelen om zich te redden. Oké, er was één scenario, dat ik eigenlijk beter niet zou vermelden: stel dat Comfort als voorlaatste was geëindigd en de laatste kandidaat zich in de DeLorean wist te redden. In principe moest Comfort dan vertrekken, wat niet kan, aangezien ze de mol is. De regels waren duidelijk – in dat geval verviel haar eliminatietest en viel de tweede laatste af – maar dat ware toch het minst wenselijke scenario geweest. Maar bon, benieuwd hoeveel van jullie lezers nu nog kunnen volgen. (lacht)

7. Wie was de lynchiaanse taxichauffeur die het in aflevering vijf even overnam van de mol?

De Coster: Graham, een lokale Amerikaanse productiemedewerker die toevallig ooit Duits had gestudeerd. Hij verstond dus geen woord Nederlands, maar hij kon de klanken wel uitspreken, wat een akelig, bijna bevreemdend effect had. Heel goede kop ook.

Werkelijk iedereen die we ginder tegenkwamen was een acteur, trouwens. Mensen halen er hun IMDb-pagina boven alsof het hun paspoort is. De drilsergeant uit aflevering twee was bijvoorbeeld Bourke Floyd, een acteur die kleine rollen heeft gehad in One Tree Hill en Minority Report en meer dan een miljoen volgers heeft op Instagram. Hij blijft er ook maar posten over zijn bijdrage aan ‘the biggest Belgian game show’ en hoe dankbaar hij is voor de ‘ongelooflijke ervaring’. Heerlijke man. (lacht)

8. Zat er betekenis in de vele filmische verwijzingen, van Twin Peaks over Speed tot Back to the Future?

De Coster: Nee. Dat was puur een visueel thema, geïnspireerd door het land waar we draaiden. Voor de cadrage en de kleurensaturatie hebben we ons bijvoorbeeld ook laten beïnvloeden door Breaking Bad, dat in gelijkaardige landschappen, woestijnen en prairies gedraaid is. Maar meer zat daar ook niet achter. We verliezen ons graag in dat soort dingen. Het is onze nerdmanier om het programma nog een extra laag te geven. Zo was het nieuwsbericht waar de finale mee begint een copy-paste van de opening van Romeo + Juliet van Baz Luhrmann, inclusief de muziek. Een suggestie van de regisseur. Niemand merkt dat op, maar ik word daar blij van.

9. Was dit het eerste seizoen zónder paintballproef?

De Coster: Nee, in het seizoen in Griekenland werd er ook niet gepaintballd. Dat moet ook niet elk jaar, hè. Een seizoen zonder bom of ontploffing: dát had ik erg gevonden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content