Tv-tip: Paul Dano ontleedt de opbrandende Amerikaanse droom in zijn regiedebuut ‘Wildlife’

Een depressieve tiener in Little Miss Sunshine (2006), een diabolische tweeling in There Will Be Blood (2007), een gestoorde huurmoordenaar in Looper (2012), een racistische psychopaat in 12 Years a Slave (2013), een suïcidale filosoof in Swiss Army Man (2016) of – recenter – een angstaanjagende Riddler in The Batman: Paul Dano heeft al uitvoerig bewezen dat hij een van de meest mesjogge, veelzijdige en memorabele karakteracteurs van zijn generatie is. En hij kan ook een aardig potje regisseren, getuige zijn regiedebuut uit 2018: het ingetogen, melancholische Wildlife. In de gelijknamige roman van Richard Ford vond hij het gedroomde vertrekpunt om thema’s als familie, huwelijk, opgroeien en de opbrandende Amerikaanse droom te ontleden.

Wildlife draait om het uitdovende huwelijk van een arbeiderskoppel in het conservatieve 1960. We maken alles mee door de liefdevolle, gevoelige blik van tiener Joe Brinson (Ed Oxenbould), een fotograaf in spe die met zijn ouders Jerry (Jake Gyllenhaal) en Jeanette (Carey Mulligan) in Great Falls, Montana woont, een kleine community die wordt geteisterd door bosbranden en economische rampspoed. Na school stopt Joe met voetballen om parttime te gaan werken, maar de bescheiden knul maakt zich vooral zorgen om zijn vader, die ontslagen is en weigert naar ander werk op zoek te gaan.

Wanneer de gezinssituatie van de Brinsons penibeler wordt, aanvaardt Jerry een job als brandweerman. Hij laat het gezin achter voor lange trips, waardoor de uitgebluste Jeanette in haar eentje het huishouden moet bestieren. Joe idealiseert zijn vader nog steeds, maar bewondert ook de ijver en veerkracht van zijn moeder – al worden de barsten in de mooie façade die ze optrekt zichtbaar, voor zowel Joe als de kijker, wanneer ze een verhouding begint met een oudere, rijkere man. ‘Als je eenmaal ontdekt hoe mysterieus je ouders eigenlijk zijn – zoals Joe in Wildlife – en als je je realiseert dat ze ook een eigen leven hebben, zakt de grond onder je voeten weg’, aldus Dano in dit blad. ‘Volgens mij is dát het moment waarop je volwassen wordt.’

Dano, die het scenario pende met zijn vrouw Zoe Kazan, laat de schoonheid van de bergen en velden van Montana in schilderachtige nostalgie baden, terwijl hij zijn cast naar overtuigend acteerspel stuwt. Minstens zo veelzeggend zijn de scènes waarin Dano weinig of niets laat zien, of gezegd zijn. De dikke rookpluimen die uit de bossen opstijgen, zorgen voor een onderhuidse doemsfeer, en de droeve soundtrack van Jóhann Jóhannsson – de laatste die hij voor zijn dood componeerde – is de kers op de retrotaart.

Nu maar hopen dat The Batman de rekeningen betaalt, zodat we Dano snel weer achter de camera zien plaatsnemen voor die langverwachte tweede.