Het vierde seizoen van Sex Education is meteen ook het laatste. Hoe spijtig ook: misschien is dat de juiste beslissing.
Als we op de trailer mogen afgaan, vallen er weinig verrassingen te noteren in het vierde seizoen van Sex Education. Nu Maeve (Emma Mackey) naar Amerika is verhuisd, probeert haar wel-of-nietliefje Otis (Asa Butterfield) de kunst van het sexten onder de knie te krijgen. Aimee (Aimee Lou Wood), nog altijd van elke gêne gevrijwaard, werkt aan een masturbatiedagboek. Eric (Ncuti Gatwa) ontdekt, nu hij voor het eerst vrijgezel én uit de kast is, de wondere wereld van de casual seks met hete mensen in de wc’s van hippe nachtclubs. En Jean (Gillian Anderson) moet opnieuw alleen door het leven sinds de vader van haar pasgeboren kind dan toch niet de vader bleek te zijn. Een ensemblecast die middels komische seksuele situaties de weg richting emotionele volwassenwording bewandelt: er lijkt dit jaar weinig veranderd.
Een goede serie moet zolang duren als de makers iets te vertellen hebben. Wie Orange Is the New Black heeft proberen uit te zitten, weet waarover we spreken.
Behalve één ding dan: het wordt het laatste jaar. ‘We hebben besloten dat het vierde seizoen meteen ook het laatste wordt’, schreef Laurie Nunn, bedenker en showrunner, in een open brief aan de fans. ‘Het was geen makkelijke beslissing, maar terwijl we de thema’s en verhalen van het nieuwe seizoen aan het bedenken waren, werd duidelijk dat het tijd was om af te studeren.’
Het doet denken aan Succession, dat er dit voorjaar na vier seizoenen al even abrupt mee ophield. Ook daar besloot de bedenker, Jesse Armstrong, tijdens het schrijven van seizoen 4 dat dat het laatste zou worden. Ook daar werd het vroegtijdige afscheid op ongeloof onthaald. Maar Armstrong kreeg achteraf wel gelijk: Succession eindigde met een fantastisch seizoen, misschien wel het beste, net omdat de reeks ermee ophield voor je de bullshit van de Roys beu was. De les: een goede serie hoeft geen zes seizoenen te duren, louter omdat het cliché van de prestigieuze fictie dat zo wil. Een goede serie moet zolang duren als de makers iets te vertellen hebben. Wie de zeven seizoenen van Orange Is the New Black heeft proberen uit te zitten, weet waarover we spreken.
Hoe graag we Sex Education ook gekeken hebben, tijdig stoppen zou dan ook wel eens de moedigste beslissing kunnen zijn die Laurie Nunn had kunnen nemen. Toen de reeks in 2019 uit het niets op Netflix verscheen, deed ze dat met een verfrissende formule. Nunn, een pas afgestudeerde scenariste, had een high-schoolreeks gemaakt met tieners en seksgrappen die eigenlijk over seksuele opvoeding en emotionele groei ging. De school van die tieners was een bizarre kruising tussen een Britse public school en een Amerikaanse high school. De gebeurtenissen speelden zich af in een onbestemde periode waarin niemand een gsm heeft maar iedereen weet wat Instagram is. Meer dan over ontmaagding en masturbatie gingen de afleveringen over vaginisme, non-binariteit en de emotionele naweeën van een aanranding.
En dat werkte. Sex Education was een welkome update van de raunchy comedy, het dood gewaande genre van American Pie, en een geruststelling dat je ook in woke tijden nog piemelgrappen kunt maken. Maar het was vooral de charme van de tieners, die zich onbeschaamd als tieners gedroegen, die een verademing bleek na een decennium televisie van donkere antihelden. Het was ook het begin van een opmerkelijke hausse van tienerfictie bij de streamingdiensten. Never Have I Ever, The Baby-Sitters Club, The Sex Lives of College Girls, Heartstopper: het is opvallend hoeveel van de prettigste series van de laatste jaren voor tieners werden gemaakt.
Alleen: vier jaar later voel je dat er misschien toch een klein beetje sleet is gekomen op die formule. Seizoen 3 was nog altijd goed, voor alle duidelijkheid, maar er kwamen wel een aantal problemen bovendrijven. Zo had de therapy speak van Otis, die hem in het eerste seizoen een uniek personage maakte, zich verspreid over de hele school. Plots klonk élk personage als een 66-jarige relatietherapeut. Plots werd élk seksprobleem of misverstand meteen besproken, uitgeklaard en voorzien van een les over het belang van open communicatie en emotionele beschikbaarheid. Wat leuk moet zijn voor de personages, maar voor de kijker toch een beetje schools voelde.
Ook de immer uitdijende cast, een euvel in elke langer lopende reeks, van Game of Thrones tot Stranger Things, botste op zijn limieten: bij momenten leken de afleveringen invuloefeningen om iedere personage zijn schermtijd te gunnen. Wat de verhaallijnen niet ten goede kwam. Dat we ons twee jaar later van dat derde seizoen alleen nog de scène voor de geest kunnen halen waarin er kak uit een bus gegooid werd, zegt op dat vlak íéts.
En dan is er nog een specifiek probleem waar tienerreeksen mee kampen: hun natuurlijke houdbaarheidsdatum. Tienerpersonages moeten er namelijk als tieners uitzien, wat na een seizoen of drie niet meer zo evident is. Asa Butterfield is 26. Emma Mackey is 27. Aimee Lou Wood is 29. Ncuti Gatwa is 30. Dat kunnen ze niet meer helemaal verbergen. Eén blik op het weelderige borsthaar van Otis in de trailer van het vierde seizoen zegt op dat vlak genoeg.
Niet toevallig maken verschillende acteurs zich al op voor een carrière ná Sex Education. Gatwa wordt de vijftiende Doctor Who. Mackey zette met Emily en Barbie de stap naar de filmwereld. Lily, de excentrieke liefhebber van erotische aliencomics, zal dit seizoen al niet meer te zien zijn: actrice Tanya Reynolds vond dat drie reeksen ‘het perfecte aantal’ voor haar was en hield ermee op. ‘Het is gewoon de natuurlijke evolutie van een reeks als deze.’
Dus ja: hoe spijtig ook, ermee ophouden nu Sex Education nog goed is, lijkt de juiste beslissing. Eindigen op een hoogtepunt: dat lijkt gepast.
Sex Education – seizoen 4
Vanaf 21.09 op Netflix.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
