‘Mijn god, jongen, wat zitten we hier eigenlijk te doen?’ Het is – ik heb het netjes nageteld – de meest gestelde vraag tijdens De expeditie: Groenland. Acht bekende mensen wandelen onder begeleiding van ervaren expeditieleiders Brecht en Henk-Jan een deel van de Arctic Circle Trail op Groenland, een tocht van 164 kilometer door sneeuw en over gletsjers bij temperaturen van -20 tot -40 graden.
Voor de deelnemers is het een andere manier om zichzelf terug te vinden (Tine Embrechts), eens iets voor zichzelf te doen (Joris Hessels), de eigen grenzen af te tasten (Viktor Verhulst, Jinnih Beels, Sven Mary) of om gewoon even weg en onbereikbaar te zijn (Pommelien Thijs en Average Rob). De expeditieleiders zien het dan weer als hun levensdoel om het bewustzijn over de kwetsbaarheid van de arctische gebieden aan te scherpen. De hoop is dat we wat we kennen beter zullen beschermen.
Over waarom de poolgebieden zo kwetsbaar zijn, wordt ontstellend weinig verteld. Bijna niets, eigenlijk. Langs de neus weg verwijst Henk-Jan tijdens de voorbereidingen naar ‘de klimaatproblematiek’, alsof het een euvel is dat verder niets met ons te maken heeft, en al helemaal niets met het vliegtuig waarmee de acht BV’s, de filmploeg en de expeditieleiders op Groenland zullen landen. De ‘klimaatproblematiek’ is iets waar Groenland blijkbaar wat last van heeft en dat de temperaturen onvoorspelbaar maakt.
‘We laten geen afval achter!’ drukken de expeditieleiders de deelnemers op het hart terwijl ze de zak en de ton tonen waarin ze twaalf dagen lang hun uitwerpselen zullen meezeulen. Alsof daarmee de goede daad voor de natuur is afgevinkt. Maar dat een mens die reist naar waar amper mensen wonen altijd een spoor achterlaat, al is het maar CO2 in de atmosfeer, daar wordt niet aan gedacht. Wat niet ziet, niet deert, blijkbaar.
Des te meer aandacht vloeit er naar de tsunami van emoties die de wandelaars overspoelt als ze op ski’s door de sneeuw ploeteren. En zeker wanneer ze ook nog eens in de bijtende kou in een tent op die sneeuw moeten slapen. Dat laatste vindt Verhulst toch wel een minpuntje. Dan heeft een mens een hele dag gestapt, en is er niet eens een warme chalet, een schnitzel, een hete douche of een pintje om bij te verpozen. Op die manier zullen poolreizen nooit populair worden. ‘Ik zal die chalets gaan bouwen in Groenland.’ Natuurlijk bedoelde Henk-Jan het als grap, maar ik zag de radertjes in het hoofd van Verhulst al draaien. Plopsa on Ice. Het is het soort ondernemingszin dat wijd en zijd bejubeld wordt, maar dat er ook voor gezorgd heeft dat we duizend kilometers moeten reizen om wildernis te vinden die nog niet is aangeharkt door mannen met plannen.
De Groenlanders hebben wel wat anders aan hun hoofd dan de Arctic Circle Trail af te stappen.
Trouwens, misschien moeten we de negentiende-eeuwse gedachte dat Groenland ongerept is, ook maar achter ons laten. Want nee, de deelnemers zullen op hun tocht geen andere mensen tegenkomen. De Groenlanders hebben wel wat anders aan hun hoofd dan de Arctic Circle Trail af te stappen. De gevolgen van de klimaatcrisis indammen, bijvoorbeeld, of hun eiland beschermen tegen ondernemende heren die nu al lonken naar de rijkdom die bovenkomt als het ijs nog wat meer smelt.
Over Groenland gaat deze expeditie niet. De immense sneeuw- en ijsplaat is slechts het decor voor de muizenissen, mentale besognes en lichamelijke hindernisjes van acht bekende Vlamingen die ook maar gewoon op zoek zijn naar zichzelf. ‘Wat doe ik hier’, is de meest relevante vraag van dit programma. Misschien wordt het anno 2024, na het warmste jaar in 125.000 jaar, tijd om ook tv-formats aan te passen aan de ‘klimaatproblematiek’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
