Er zijn dingen die ik liever niet zou zien. Het bombarderen van ziekenhuizen. Kinderen als slachtoffers van een oorlog. Of aan de andere kant van het spectrum: Jan Verheyen in vakantie-outfit. Maar daar is hij dan, in de openingsscène van Tsunami, dat hij bedacht en regisseerde. Rieten hoed op, safaribroek en hemdje met exotische print aan. Hij hobbelt over een Thais strand en vertelt dat hij daar twintig jaar geleden aan de dood ontsnapte.
Op 26 december 2004 spoelde een golf van wel tien meter hoog over datzelfde strand en sleurde brommers, balustrades, houten huizen en mensen mee. Twee dagen eerder hadden Verheyen en zijn vrouw de deur van de eersteklas hotelkamer van het gloednieuwe Magic Lagoon in Khao achter zich dichtgetrokken en waren in het vliegtuig naar België gestapt.
Net als ongeveer 10.456.152 andere landgenoten leerde Jan het woord ‘tsunami’ kennen toen hij naar de beelden op de televisie keek. Het geweldige hotel met een zwembad dat zich uitstrekte tussen de terrassen op de eerste verdieping lag in puin. De hagelwitte stranden waren modderpoelen geworden, bezaaid met lijken en brokstukken.
Daar zat Jan dan. Op twee dagen na had hij een ramp van apocalyptische omvang gemist. Dan komt het wel heel dichtbij. Het is in ieder geval iets wat een mens niet snel vergeet. Twintig jaar na de feiten waar hij niet bij was, wil Jan het verhaal van een vergeten groep vertellen, de Vlaamse slachtoffers. Hij keert terug naar de plaats van de ramp. Waarom, dat is wat onduidelijk, want ondertussen zijn de Vlaamse slachtoffers al even weer thuis. Maar misschien had Jan nog een voucher liggen van het Magic Lagoon-hotel of moest hij er even uit, zichzelf terugvinden, herbronnen, en is Thailand nog steeds een van de betere plekken om dat te doen.
‘Daar zat Jan Verheyen dan. Op twee dagen na had hij een ramp van apocalyptische omvang gemist.’
Het biedt hem in ieder geval de kans om naar verschillende eilanden te varen en uitgebreid te praten met de hotelmanager uit het jaar van de tsunami. Stoïcijns vertelt deze wat er die ochtend allemaal gebeurde. Er was de sterke zoutgeur, de zee die zich onwaarschijnlijk ver terugtrok, de toeristen die de vissen op het droge terug in het water gooiden, de vogels die in de verkeerde richting vlogen. Hij pikte de signalen op, maar er was geen georganiseerd waarschuwingssysteem om die verder te verspreiden.
Van de Vlaamse slachtoffers zag Andreas niets van dat alles. Hij stond met een kater onder de douche. Nathalie klampte zich vast aan een paal. Ray was aan het snorkelen en toen werd het zwart voor zijn ogen. Rudi, uitbater van de Kamala Beer Garden, kroop in een boom.
Uit een doos haalt de hotelmanager de gastenlijst die hem hielp te bepalen wie vermist was. Mijn vrouw staat erop, hyperventileert Jan net niet. De hotelmanager registreert de paniek, maar heeft geleerd er niet op te reageren. ‘Europeanen liepen rond als kippen zonder kop’, herinnert hij zich. ‘De Thaise mensen bleven rustig.’
Tien Belgen kwamen uiteindelijk om tijdens de tsunami. Indonesië werd het zwaarst getroffen met 130.000 doden. In Sri Lanka stierven 35.000 mensen, van wie er 1700 verdronken in een trein die werd meegesleurd. Toch denken we bij de tsunami spontaan aan de tragedies die zich op de stranden van Thailand afspeelden, en waar de meeste Europese slachtoffers vielen. Zou er een verband zijn?
Ik kijk in ieder geval al uit naar de volgende docureeks van Jan Verheyen over drama’s waar hij bijna bij was. Misschien de overstromingsramp van 2021 in de Vesdervallei. Of is dat niet exotisch genoeg?
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
