‘Dit is de elite. Ik wil daar deel van uitmaken’, zegt nummer 16 met zijn rug naar de camera. Toen hij zich aanmeldde voor de testweek van de speciale eenheden, ruilde hij zijn naam en identiteit in voor een nummer. Ondertussen zit de tweede dag van de testweek erop. Van de 27 mannen die eraan begonnen, blijven nog veertien over. ‘Een fysieke uitputting die blijft duren tot vrijdag’, zo wordt de testweek omschreven. Door de combinatie van weinig slaap en extreme inspanning wordt het stressniveau van de kandidaten de hoogte in gejaagd. Want wie voor de Directie speciale eenheden wil werken, afgekort DSU, moet onder extreme stress het hoofd koel kunnen houden. En dus worden de kandidaten van ’s morgens tot ’s morgens door koude beken gejaagd, moeten ze als dood gewicht aan boomstammen hangen, moeten ze vallen, duiken, springen, rollen, opstaan en weer doorgaan. Wie breekt, mag vertrekken. ‘Geen andere plek interesseert me’, vertelt rekruut nummer 16 verder. Hij stapte vanuit het leger over naar de politie met één doel: tot de top behoren. Of tot wat hij als de top beschouwt.
50 jaar bestaat de DSU. De speciale eenheden komen tussen bij gijzelingen, kapingen, terreurdreiging of infiltreren als observant in bepaalde milieus. Ze opereren nooit op eigen initiatief, maar vormen het zogenaamde ‘laatste redmiddel’. Iedere afdeling van die eenheden heeft zijn eigen specialisatie en werkterrein en stelt andere eisen aan nieuwkomers. Zo mogen de kandidaten voor de observatiedienst wel hun naam behouden. Zij moeten hun ogen gebruiken, kunnen opgaan in de massa en zich zonder verpinken voordoen als iemand die ze niet zijn. Het belangrijkste en meest onderschatte onderdeel van hun talentenpakket is rijvaardigheid. ‘Iedereen kan snel rijden,’ klinkt het, ‘maar daarom niet vlot en veilig.’ Dat laatste leren ze op het circuit van Zolder. Dat krijgen we uitgebreid te zien in Onder de radar.
Wat gaat er om in een man als nummer 8 die net voor de eindstreep in het zand bijt? Dát is wat je als kijker wil weten.
Om hun vijftigste verjaardag te vieren nodigde de DSU uitzonderlijk een paar cameraploegen uit om hun doen en laten te volgen. De rekrutering en selectie van nieuwe kandidaten wordt in deze reeks afgewisseld met archiefbeelden die het verhaal van DSU vertellen. Omdat alles wat DSU doet, gebaat is bij discretie en anonimiteit zijn gezichten onherkenbaar gemaakt of spreken mensen met hun rug naar de camera. Het gevolg is dat de beelden van de testweek en de opleiding niet meer zijn dan een registratie. Slechts zelden komt het tot een gesprek. Het is er ook de omgeving niet voor. Wie wil presteren op de testweek, kan geen twijfel toelaten en dus antwoorden de kandidaten steevast met rotsvaste zekerheden wanneer naar hun drijfveren gevraagd wordt. Dat men tot de elite wil behoren. Dat men altijd en overal de beste wil zijn. Dat het de aard van het beestje is. Noem maar op. Bij de speciale eenheden ga je niet voor diepgaande gesprekken en de kunst van het converseren. Ook wie afvalt, doet dat liefst woordeloos. Toch is het dat wat je als kijker wil weten. Wat gaat er om in een man als nummer 8 die net voor de eindstreep in het zand bijt?
Passie. Standvastigheid. Gedrevenheid. Daar zijn ze naar eigen zeggen bij de speciale eenheden naar op zoek. Het deed me denken aan een filmpje dat ik onlangs op de plaatselijke infobeurs voor hogere studies aan de stand van de politie zag. Ook daar kwamen de eenheden als doorgroeimogelijkheden aan bod. Ook daar ging het over passie en gedrevenheid. Ook daar waren beelden te zien van mannen die op rotsen klauterden of onder prikkeldraad slopen. Vijf minuten waren al lang om naar te kijken. Laat staan bijna vijftig.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
