‘Wetenschap biedt niet dezelfde zingeving.’ Ergens halverwege de tweede aflevering van deze driedelige docu zegt een man het. Hij heeft een godhelm ontworpen waarmee hij zogezegd de aanleg tot religieuze ervaringen meet. Zestig procent van de mensen die hij de godhelm op het hoofd zet – waarbij hij dan schijnbaar stralingen en energiebanen registreert –, beweert iets onverklaarbaars te voelen. Zijn verklaring voor die aandrang? Religie biedt de mens iets wat wetenschap niet heeft.
Of dat niet een wat enge benadering van wetenschap is, vroeg ik me af. Wetenschappen voeden net door het rigoureus zoeken naar kennis over de dingen die ons omringen het diepe besef dat we op een wonderlijke planeet leven. Religie draait toch vaker rond dat naveltje van die ene diersoort, de onze.
In de eerste aflevering had een hersenspecialiste Lieve Blancquaert en Nathalie Basteyns nog rondgeleid in de Nederlandse Hersenbank in Amsterdam. 4700 hersenen worden daar in witte emmers bewaard. Men zoekt er naar het hoe en waarom van MS, de ziekte die het zijn van Basteyns aantast en ondermijnt. ‘Ik wil graag laten zien hoe mooi hersencellen zijn’, had de onderzoekster gezegd. Zij en Basteyns tuurden samen door de microscoop en verbaasden zich over de kronkels en kleuren van wat wij gewoon grijze cellen noemen. ‘Misschien gebeurt het mirakel wel in onze reageerbuis’, had ze eraan toegevoegd. Mij leek het dat die wetenschapster bijzonder veel zin vond in haar leven en ook zin aan het leven van anderen gaf.
Als het ene mirakel niet lukt, is aanvaarding het enige andere mirakel dat rest. Mirakels zonder God zijn de allermoeilijkste.
Maar meneer met de godhelm mocht onbekommerd zijn waarheid verkondigen. Dat gebeurt wel vaker in de reeks. Geloof neemt er plaats naast kennis, de hiërarchie wordt niet gemaakt. Blancquaert en Basteyns legden hun handen op de godhelm en knikten gedwee bij wat de man vertelde. Als MS-patiënte die dagelijks de pijn verbijt, die haar verdriet over wat ze niet meer kan achter een ‘cover-up smile’ verbergt – omdat mensen nooit goed weten wat te zeggen als je vertelt dat je je slecht voelt – is Basteyns bereid iedere strohalm te grijpen.
Samen met haar lief Kaat Beels regisseerde ze series als Clan en Beau Séjour. Deze keer is ze niet alleen regisseur maar ook onderwerp. Al acht jaar zit ze in een rolstoel. Haar voortschrijdende ziekte knabbelt gestaag delen van haar weg, maar zij heeft er alles voor over om weer te kunnen lopen. Zelfs naar Lourdes reizen.
Daar zijn al zeventig erkende mirakels gebeurd. Waarom is er dan geen 71e mogelijk? De kans, zo schat filosoof en wiskundige Jean Paul Van Bendegem, is niet groot, maar ook niet nul. In een lege collegezaal luisteren Basteyns en Blancquaert braaf naar zijn uitleg. Alles wat niet nul is, is voldoende voor Basteyns. In een cabrio met Blancquaert aan het stuur (en persoonlijke verpleger Gustave Dikumueni in de volgwagen) vertrekt ze naar Lourdes, in de hoop terug te keren als het officiële mirakel nummer 71.
Onderweg stoppen ze her en der. Bij de boeddhistische monniken in Hoei, waar Basteyns de pijn uit haar lichaam en geest mediteert, maar ook bij mirakel nummer 70, Bernadette Moriau, die na een bezoek aan Lourdes weer kon lopen. ‘Ik vroeg niets’, legt ze uit. ‘Het gebeurde gewoon.’
Dat doet Basteyns twijfelen. Want zij wil wel iets vragen in Lourdes. Zelfs in het geloof blijft een mens blijkbaar logische denksporen volgen. Vergroot de kans op een mirakel als je zo precies mogelijk in de voetsporen van het vorige mirakel treedt? Dit keer is Van Bendegem er niet om de kansen te berekenen. ‘Aanvaarding is al een mirakel’, had Blancquaert maanden eerder bij de dokter gezegd. Basteyns had gezwegen. Maar het is de kern van de reeks. Als het ene mirakel niet lukt, is dat het enige andere mirakel dat rest. Mirakels zonder God zijn de allermoeilijkste.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
