Op kousenvoeten, een beetje nederig zelfs, alsof ze zich klaarmaakt voor een sollicitatie, zo dribbelt Annemie Struyf achter de kloosterzusters van Brecht aan. Omdat de tijd van massale roepingen al even achter de rug ligt, de meeste zusters een eerder gezegende leeftijd hebben bereikt en het domein ongemakkelijk groot is voor het twintigtal vrouwen dat er woont, besluit opperzuster, of beter: abdis, Katharina alles te verbouwen en klaar te stomen voor een klimaatvriendelijke toekomst. Waar stilte het ritme van de dag en de arbeid bepaalde, klinken nu drilboren, zaagmachines, hamers en zware mannenstemmen.
Wat hij ervan vindt om een klooster te verbouwen, wil Struyf van bouwvakker Michael weten. Ze vraagt het hem met de stem van een strenge juf die zonet een jongen betrapte met zijn hand in zijn broek. Dat het speciaal is, iets anders, antwoordt Michael onverstoord. Maar Struyf vraagt door. Want wat bedoelt hij met anders? Hij had er wat schrik voor, geeft Michael nu ootmoedig toe. Aha, zie je Struyf denken, als een goudzoeker die iets ziet blinken in een rivier en koortsachtig verder zoekt. ‘Hoe had je het verwacht,’ wil ze nu van Michael weten, waarop Michael stamelt en Katharina voor hem in de bres springt. ‘Dat we wereldvreemd waren, misschien?’ Ja, dat had Michael misschien wel gedacht, ja.
Wanneer Struyf in de webshop van het klooster belandt, verandert In hemelsnaam in een promotiefilm voor levenslang werken.
Hoe stevig Struyf Michael op de rooster legt, zo lief en onderdanig is ze voor de zusters. Terwijl de altijd goedlachse zuster Godelieve in horten, stoten, vage bewoordingen, omfloerste zinnen misschien wel vertelt dat ze niet wil wachten tot de dood haar overvalt, maar dat ze daar eventueel, als het kan, als het de lieve Heer belieft, zelf voor zou willen kiezen, knikt Struyf enkel van ‘ja’ en vraagt niet: ‘Bedoel je euthanasie?’
Om met zusters te praten, heb je enige voortvarendheid nodig. Jaren van bijbelstudie, van stilzwijgend maaltijden verorberen, van gebeden prevelen, hebben hun spreken gevormd. Duidelijkheid is niet aan zusters besteed, ze praten in vage woorden, in cirkels en in vaste patronen. Struyf liep drie jaar achter hen aan, maar brak niet door de muur van vaste overtuigingen en voorgekauwde formuleringen.
Hoe uitgebreid ze ingaat op de verbouwingswerken of hoe minutieus ze de verschillende stadia van het zusterschap uitlegt, zo terughoudend blijft ze als het over meer intieme en fundamentele kwesties gaat. Worden zusters soms verliefd op elkaar? Wat als er haat tussen nonnen ontstaat? Hoe kijken ze naar misbruiken in kloosters? Zijn er ook zondige vrouwen in hun klooster bevallen? Er zijn wel wat kerkelijke kwesties te bespreken, zou je denken. Of zijn deze slotzusters van Brecht echt zo verdraagzaam als ze met uitgestreken gelaat en zalvende stem laten uitschijnen?
Wanneer Struyf in de webshop van het klooster belandt en zuster Sabine bevestigend antwoordt op haar vraag of dit een winstgevend bedrijf is, lijkt het alsof In hemelsnaam verandert in een promotiefilm voor levenslang werken. Struyf kan amper de bewondering onderdrukken voor de grote arbeidsijver van al deze zusters, ook de stokoude. Niemand loopt hier te luieren, niemand zeurt over nood aan vakantie, gehoorzaamheid is hier de regel. ‘Zelfs hoogbejaarde zusters werken,’ stipt Struyf aan. ‘Is dat de reden waarom zo veel zusters oud worden’, vraagt Struyf aan niemand in het bijzonder, al vermoedt zuster Sabine wel dat ‘betrokken blijven belangrijk is’. Vervolgens stuift Struyf naar zuster Beatrijs, 78 jaar en ‘nog altijd actief’, prevelt ze bijna zwijmelend van bewondering. Je zou bijna geloven dat Struyf spijt heeft dat ze haar roeping gemist heeft. Wacht, zou dit echt een sollicitatie zijn?
