Station Eleven,Black Mirror, The Last of Us: de wereld na de apocalyps en de almacht van de onzichtbare hand – of het nu die van de markt of van de overheid is – vormden de voorbije jaren wel vaker de achtergrond van televisieseries. Ook in Arcadia heeft een niet nader omschreven ramp de oude wereld weggevaagd waarna de mensheid zich heeft teruggetrokken in de schijnbaar objectief gereguleerde maatschappij van Arcadia. Niet de menselijke willekeur, maar de zuivere rationaliteit van het algoritme wikt, weegt en oordeelt. Op basis van gezondheid, levensstijl, gehoorzaamheid en inkomen deelt het algoritme scores uit en wie hoog scoort, heeft recht op privileges, van melk over verse gember tot toegang tot de universiteit.
In theorie krijgt iedereen wat hij verdient – het motto van Arcadia – en kopieert deze samenleving gewoon het neoliberale denken en handelen. Succes heb je aan jezelf te danken, net zoals pech en tegenslag je eigen schuld zijn. Het lijkt alsof de inwoners alles in de hand hebben, zolang ze maar netjes de korsten van hun boterhammen opeten, knikken als het moet en vooral niet anders zijn. Al snel blijkt dat in de praktijk mensen met hoge scores er alles aan doen om hun vrienden en familieleden te beschermen tegen de afgang van waardevermindering.
Iedereen krijgt wat hij verdient in Arcadia. In theorie.
Neem bijvoorbeeld het nieuw samengestelde gezin van Pieter Hendriks (Gene Bervoets). Zijn grootvader ontwikkelde het algoritme, maar in de eerste aflevering wordt hij veroordeeld voor scorefraude en naar de onbekende wereld buiten Arcadia verbannen. Hij zou de scores van zijn jongste dochter Luz (Lynn Van Royen) en zijn stiefdochter Hanna (Ellie de Lange) kunstmatig hoog hebben gehouden. Zodat ze, ook al zijn ze ‘anders’ (Luz) en opstandig (Hanna), toegang zouden hebben tot alle voordelen die het leven met een hoge score te bieden heeft. Ondertussen wordt de rest van het gezin onder verhoogd toezicht geplaatst om te onderzoeken wie wat wist over de fraude en waarom daarover gezwegen werd. In Arcadia is het nu eenmaal wettelijk verplicht om ieder vermoeden van fraude onmiddellijk te rapporteren, want, zo wordt regelmatig herhaald, ‘de waarheid is belangrijk in Arcadia’.
Met een miljoen euro per aflevering en locaties in België, Nederland en Duitsland is Arcadia de duurste serie ooit in Vlaanderen. De Nederlandse regisseur Tim Oliehoek hechtte naar eigen zeggen uitzonderlijk veel belang aan sfeer en vormgeving. Ieder detail moest goed zitten. En laat het nu net over die details zijn dat ik struikelde. Als melk zo’n hoog goed is in deze samenleving, zijn er dan ergens in Arcadia koeien die keer op keer kunstmatig bevrucht worden? Of komt melk hier echt uit de fabriek? En ook al is de wereld bijna vergaan, de olieproductie draait blijkbaar gewoon door, want auto’s hebben in dit toekomstige land nog steeds verbrandingsmotoren. Nu ik het toch over uitlaatgassen heb: de toekomst in Arcadia geurt opvallend sterk naar het verleden. Auto’s en gebouwen stralen het futuristische ideaal van de jaren vijftig uit toen de mensheid droomde van wagens op kernenergie en huizen als ruimtecapsules.
Zoals wel vaker met eerste afleveringen, komt ook deze traag op gang. Het afscheid tussen Pieter en zijn familieleden wordt nadrukkelijk gerekt. Bovendien houdt de regisseur het handje van de kijker net iets te stevig vast waardoor het soms wat uitleggerig wordt. De spanning bouwt zich wel gestaag op, onder andere dankzij een sterke vertolking van Natali Broods als hoogzwangere ‘vizier’. Vanuit haar toren overschouwt ze Arcadia en wekt ze de indruk over alle inwoners voldoende te weten om hen te manipuleren. Iedereen mag dan al krijgen wat hij verdient in Arcadia, wie kennis heeft, verdient misschien wel het meest.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
