Tien jaar in televisietijd is een eeuwigheid in het echte leven. Hoe kan het anders dat Martin Heylen tien jaar geleden twee seizoenen lang met bekende Vlamingen naar hun land van herkomst reisde in Heylen en de herkomst en Gloria Monserez dat kunstje nog eens mag herhalen in Gloria mundi? Toegegeven, Gloria mundi is niet zomaar een afkooksel van het reisprogramma van Heylen. Ten eerste is Gloria van nature het zonnetje in huis, terwijl Heylen eerder iets heeft van een alarmklok die op de meest onwelkome momenten afgaat. Ten tweede pretendeerde Heylen wereldwijsheid terwijl Gloria al in de eerste minuut toegeeft dat ze nooit ver of lang reisde. Ten derde kan Gloria tekenen. Ze gaat op reis en neemt haar tekendoos mee en schetst ijverig de landschappen, zonsondergangen en stranden die ze onderweg passeert. Toch uniek, niet? Want ondanks de vloedgolf aan reisprogramma’s met BV’s, eentje met een getekend dagboek hebben we nog niet gehad.
De eerste stop is het Marokko van Kamal Kharmach. Voor Kamal is het een herinnering aan de tijd dat hij zijn zomers in het Rifgebergte doorbracht, want Kamal is tenslotte geboren in België. Iets waar zijn vrienden hem tijdens de voorbereiding fijntjes op wijzen. ‘Tonen vanwaar je echt komt?’ vragen ze. ‘Je bedoelt Borgerhout?’ Maar als hij dan toch naar Marokko gaat, raden ze hem aan om Gloria te laten rijden, om haar veel te laten eten en om te kamperen. Dat laatste is vooral om Kamal een ongemakkelijk gevoel te geven. ‘Echt niet’, pruttelt hij tegen. Maar hij beseft ook dat het goede televisie oplevert. Hij, de stadsbewoner met smetvrees die op zijn sneakers over de rotsen klautert en ’s nachts verfrommeld in een tentje slaapt.
Tussendoor drinken Kamal en Gloria samen thee, bezoeken ze de kledingwinkel van zijn oom, leert hij haar woordjes Arabisch en laat hij haar van elk eetkraampje proeven. Al die bezoekjes en tussenstops worden gekruid met veelsoortige wijsheden. Over vlees – dat je er beter niet te veel van eet. Over armoede – ja, Kamal schaamde zich voor de korte broek die zijn vader altijd droeg. Nu schaamt hij zich voor die schaamte, want hij begrijpt intussen dat zijn vader nooit kleren kocht om zijn kinderen alles te gunnen. Na een kwartier rollen de eerste tranen. Ook dat is een vast onderdeel van reizen met bekende Vlamingen.
‘Tonen vanwaar je echt komt?’ vragen de vrienden van Kamal Kharmach. ‘Je bedoelt Borgerhout?’
Maar de aflevering is het sterkst wanneer Kamal zijn masker van grappenmaker, bekende mens of voorbeeldfiguur laat zakken. Nadat ze op jetski’s rond een eiland hebben gescheurd – een rots met huizen op dat officieel Spaans grondgebied is – vertelt Kamal aan een rijkelijk gedekte tafel over het zinnetje dat hij het meest haat.
‘Gij zijt ne goeie.’
‘Ik? Ne goeie?’ Hij spuwt de woorden uit als rotte olijven. Want als hij ‘maar’ ne goeie is, wat betekent dat dan voor iedereen die in België aanspoelt en minder bereikt dan hij? Dat ze nooit ne goeie zullen zijn? Laat staan ene van ons? Het wordt tijd dat we elkaar op een andere manier bekijken, meent hij. ‘En nu wil ik verder eten.’
Daarna neemt hij Gloria nog mee naar zijn schoonfamilie, naar het offerfeest, waar zij de schaapjes telt. Bij een afsluitend etentje overhandigt Gloria hem haar getekende dagboek en bedankt hij haar met het compliment dat zij op een week een betere Marokkaan is geworden dan hij. Een van ons, quoi. Ze zingen nog net niet samen ‘iedereen is van de wereld en de wereld is van iedereen’, maar daar komt het wel op neer.
