Geblinddoekt, op hagelwitte sportschoenen en met een luxueuze reistas in de hand wandelt Tom Waes onder begeleiding van cameraman Nico en geluidsman Pascal op een bospad. Naar eigen zeggen is de man die El Capitan beklom en haaien hypnotiseerde op weg naar ‘de grootste uitdaging van zijn leven’. Bij wijze van wetenschappelijk experiment zal hij tien dagen lang alleen in een boshut doorbrengen.
Wacht even, hoor ik de verstokte fan van Tomtesterom roepen, in seizoen één, aflevering zes probeerde hij toch al eens in een bos te overleven? Dat klopt, maar ten eerste zijn de meeste mensen niet zo’n verstokte fans dat ze dat nog weten en ten tweede, toen werd zijn cortisol of stresshormoon niet dagelijks gemeten. Hij moest gewoon overleven, nu moet hij proberen tot rust te komen en dat is voor de man ‘die altijd aan staat’ zo onwaarschijnlijk dat wetenschappers klaar staan om er dikke papers over te schrijven. ‘Tom,’ aldus neuroloog Steven Laureys, ‘is het ideale proefkonijn’.
Dat proefkonijn is nog maar net losgelaten in zijn boshut met vrije uitloop en hij trekt al alle kasten open, inspecteert de ijskast, ploft neer op de bank, springt weer recht, mept een vlieg dood en zoekt de afstandsbediening, om met stijgende paniek vast te stellen dat er ‘geen televisie, geen muziek, geen boek, geen telefoon, geen internet en geen computer is’. ‘Wat ga ik doen’, fluistert hij verschrikt tegen een van de vaste camera’s. ‘Cabin fever’, stellen de stressexperten vast. ‘Hij verlangt naar contact.’
Als stress de volksziekte nummer één is, moeten we dan stressbestendiger worden of ervoor zorgen dat onze samenleving minder stress veroorzaakt?
Die stressexperten hebben in de maanden vooraf het stress-DNA van Waes in kaart gebracht. Ze vertelden hem ook dat stress de volksziekte nummer één is, dat een beetje stress goed is, maar dat te veel stress neurotoxisch is. Enfin, het is duidelijk dat dit niet zomaar een ontspannend programma is. De stressweetjes spatten van het scherm en er wordt nog net niet met powerpoints gegoocheld. Al scheelde dat in de kantoren van Imec niet veel.
Met een blik op het grote scherm achter hen, ontleedden twee wetenschappers het smartphonegebruik van Waes. Er was geen sprake van pavlovneigingen of dwangmatig gebruik, wel vertoonde Waes opmerkelijk treintjesgedrag. Soms ligt hij tot twee uur ’s nachts heen en weer te springen tussen Whatsapp, Instagram en Facebook. In de hoop in slaap te vallen. Wat, zo leggen de experts wederom omstandig uit, contraproductief werkt. Ja, er wordt wat uitgelegd in dit programma.
De betere momenten zijn dan ook wanneer Waes alleen rond zijn hut dribbelt en de commentaarstem het timbre laat zakken tot op het niveau van een verteller van natuurdocumentaires. ‘Hier ademt Tom bewust’, zegt hij dan bij een beeld van Waes in de zetel, wat even slaapverwekkend is als het klinkt. Om het risico op een epidemie van chronische verveling door te kijken naar Kalm Waes te vermijden, wordt snel overgeschakeld naar een watertank voor freedivers. Daar leerde Waes maanden eerder op een meer voor hem gepaste wijze zijn adem beheersen. ‘Ik ben nu 55 jaar’, zegt hij nadat hij zijn adem drie minuten heeft ingehouden, ‘en dit is de eerste keer dat ik echt relaxed ben’. ‘Prima,’ antwoordt Nico, ‘dan kunnen we nu relaxed in de file gaan staan’.
Gewild of ongewild heeft de cameraman een punt. Als we stress krijgen van de file, moeten we dan proberen ons stressniveau te verlagen door bewust te ademen of moeten we er met z’n allen voor zorgen dat er niet langer files zijn? Als stress de volksziekte nummer één is, moeten we dan stressbestendiger worden of ervoor zorgen dat onze samenleving minder stress veroorzaakt? Dat laatste lijkt me pas echt een uitdaging van formaat.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
