‘Moet ik voor een hand afkomen?’ Bijna dertig jaar na de feiten is de toenmalige griffier van de rechtbank van Bergen niet fier op zijn reactie toen hij telefoon kreeg van een agent op patrouille. Aan de kant van de weg had die een aantal vuilniszakken gevonden. Sluikafval, meende hij, tot hij uit een van de zakken een bebloed hand zag steken. ‘We hadden het allemaal druk’, legt hij nu uit aan documentairemakers Sylvie Chevalier en Alexandra Kandy Longuet. ‘En het was de tijd van Dutroux. Alle aandacht ging daar naartoe.’
Wat als de slachtoffers geen vereenzaamde vrouwen waren maar dochters van artsen, advocaten en topmagistraten? Was er dan ook zo traag gereageerd? Was het dan evenveel moeite geweest om wat extra speurders naar Bergen te sturen? Het zijn enkele van de vragen die Chevalier en Longuet in Mécanique du crime opwerpen. In deze driedelige reeks van de RTBF over onopgehelderde misdaadzaken kijken speurders, journalisten en familieleden van de slachtoffers terug op wat er gebeurd is, maar zien we ook hoe nabestaanden noodgedwongen moesten verderleven met de vaak gruwelijke feiten.
Tussen 1996 en 1997 werden in de buurt van Bergen verschillende vuilniszakken ontdekt met in totaal 37 lichaamsdelen. Al snel was er sprake van een seriemoordenaar. In de Vlaamse media kreeg die de bijnaam de Slachter van Bergen. De moorden stopten even plots als ze begonnen waren. De dader werd nooit gevonden.
‘Er is pas naar mijn zus gezocht toen er lichaamsdelen werden gevonden’, vertelt Georgette Leclercq in een archieffragment dat de documentairemakers opdiepten. Georgette, die intussen zelf overleden is, heeft nooit verborgen dat ze kritiek had op hoe het onderzoek naar haar vermoorde zus Jacqueline gevoerd werd. Nu laten de makers ook haar zoon aan het woord. Hij zit aan een keukentafel en legt met zachte stem uit dat de Slachter van Bergen niet alleen zijn tante Jacqueline, maar zijn hele familie langzaam heeft vermoord. Zijn oma werd ziek van verdriet, zijn moeder kon de zaak niet loslaten. ‘Het heeft haar haar gezondheid en uiteindelijk haar leven gekost.’
Het is verbijsterend om zien hoe de onderzoeksrechter de vuilniszakken doorneemt en koudweg zegt: ‘Het zijn duidelijk geen resten van katten of honden.’
Het is inderdaad verbijsterend om te zien hoe de bevoegde onderzoeksrechter nog even zijn pijp stopt om daarna, achteroverleunend in zijn bureaustoel, de macabere inhoud van de vuilniszakken door te nemen en koudweg te zeggen: ‘Het zijn duidelijk geen resten van katten of honden.’ Op een vraag van een journalist naar recente verdwijningsdossiers antwoordt hij: ‘Er zijn inderdaad een aantal vrouwen verdwenen.’ Alsof vrouwen dat nu eenmaal doen, ineens verdwijnen.
De meest beklijvende getuigenis in de reportage is die van Laura Bergeret. Ze was twee jaar toen haar grootmoeder de politie belde om te vertellen dat ze de robotfoto van een de slachtoffers in de krant herkende. Die foto was van haar dochter Nathalie Godard, de mama van Laura. ‘Het was moeilijk om te lezen wat er allemaal over mijn mama werd geschreven’, zegt Laura tegen de camera. Ze groeide op bij een gewelddadige grootmoeder, maar slaagde er toch in een normaal leven uit bouwen. ‘Ik denk dat het de kracht van mijn mama is’, zegt ze. Op haar achttiende stelde ze zich burgerlijke partij om het hele dossier in te zien. Ze kreeg enkele uren de tijd om de duizenden pagina’s door te nemen. Het getuigde, zegt ze, van weinig respect.
Dat de seriemoordenaar van Bergen nooit gevonden werd, doet op zich al de wenkbrauwen fronsen. Maar de echte schande schuilt misschien wel in hoe de vrouwen en hun nabestaanden werden behandeld.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
