Recensie ‘De Bleekweide’: Dubbel gevoel

De start van humaninterestreeks De Bleekweide was sterk en ontroerend, al heeft de hele opzet ook iets voyeuristisch.

‘Komt het door mij?’ Die vier woorden vormden de basis van de eerste aflevering van De Bleekweide, de nieuwe reportagereeks van Annemie Struyf over het leven in het gelijknamige centrum voor jongeren met emotionele problemen nabij Gent. Ze waren neergeschreven door Julie, een 9-jarig meisje dat moeite had om haar woede onder controle te houden sinds haar ouders haar verteld hadden dat ze uit elkaar zouden gaan. Psychotherapeute Lut Celie, oprichtster van De Bleekweide, had haar gevraagd om haar gevoelens omtrent die scheiding neer te schrijven, en dat ene eenvoudige maar zo veel betekenende zinnetje sprong er natuurlijk meteen uit.

Er is de afgelopen maanden heel wat te doen geweest rond De Bleekweide: Struyf maakte de reeks voor VIER maar trok ermee naar de VRT uit onvrede met de reclameonderbrekingen op de commerciële zender, een overstap die zowel Struyf als haar ex-collega’s van VIER verleidde tot weinig elegant natrappen. Maar de eerste minuten van de reeks verlegden de aandacht meteen weer naar waar ze thuishoort: de kinderen van De Bleekweide, hun ervaringen in het centrum en de therapeuten die met hen samenwerken. In een halfuur tijd was te zien hoe Julie een jaar lang de nodige steun kreeg in De Bleekweide, en hoe ze met de hulp van Celie haar schuldgevoel over de scheiding van haar ouders en de bijhorende woedaanvallen onder controle kon krijgen.

Wondermiddelen waren er niet: het gros van de aflevering bestond uit gesprekken, tussen Julie en Celie, of tussen Celie en Julie’s ouders, die hun dochter naar De Bleekweide hadden gebracht omdat ze haar zelf niet kregen uitgelegd dat ze niets met het einde van hun relatie had te maken. Misschien was dat nog het meest revelerende aspect van de uitzending: het hoeft niet altijd een vechtscheiding te zijn die sporen achterlaat, het uiteengaan van twee ouders die ‘elkaar ergens onderweg verloren zijn’ en die vandaag elke week samen met hun respectievelijke nieuwe partners samenkomen om te pokeren kan een even traumatische ervaring zijn voor een kind. De aflevering eindigde dan ook met een scheidingsritueel waarin Julie op haar eigen voorwaarden afscheid kon nemen van haar oude gezinsleven en een manier om haar verdriet een plaats te geven.

De start van De Bleekweide was sterk en ontroerend, al bleef ik het hele halfuur lang wel met een dubbel gevoel zitten. Hoe sober en terughoudend de toon van het programma ook is, de hele opzet heeft iets voyeuristisch, en je hebt de ongemakkelijke indruk dat je de diepste zielenroerselen en geheimen van mensen leert kennen. Bovendien niet zomaar mensen, maar kinderen of jonge tieners, die tijdens therapeutische sessies zichzelf blootgeven tegenover de psychologe en zich van hun meest kwetsbare kant tonen. Is zoiets wel verantwoord ter lering en vermaak van het tv-publiek? Ik weet het niet, maar het lijkt me wel een veel relevanter debat dan datgene over de vraag of De Bleekweide nu al dan niet onderbroken kon worden.

Stefaan Werbrouck