Christine Van Broeckhoven is een harde tante zo bleek in Alles voor de wetenschap. Maar ze werkt dan ook in een harde wereld.
Elke donderdag, Canvas ***
‘Ik ben koppig, ja, maar ik had ook gelijk!’ Zo zei Christine Van Broeckhoven ergens halverwege de eerste aflevering van Alles voor de Wetenschap, een nieuwe documentairereeks die je het best kunt omschrijven als ‘Vormgevers in een laboratorium’. Ze had het over het begin van haar carrière als alzheimeronderzoekster, toen ze in de clinch ging met enkele buitenlandse wetenschappers over welk gen aan de basis lag van de hersenziekte.
Uiteindelijk bleek Van Broeckhoven ook gelijk te hebben, al moest ze de eer van haar ontdekking en de daaropvolgende prijzen wel delen met een Brit en een Amerikaan. Zelfs al hadden die volgens sommigen een beetje geprofiteerd van haar werk en eigenlijk weinig meer gedaan dan haar resultaten herkauwd. Gelijk hebben is blijkbaar ook in een wereld waar objectiviteit en meetbaarheid het hoogste goed horen te zijn niet altijd hetzelfde als gelijk halen.
De soms bitse strijd tussen alzheimeronderzoekers aan verschillende universiteiten was maar een van de vele verhaallijnen in deze eerste aflevering. Er werd verteld hoe Van Broeckhoven zich had opgewerkt van onbetaalde jonge wetenschapsters tot een van de wereldexperts inzake de ziekte van Alzheimer en hoe ze op bijna ambachtelijke wijze – door bloed af te tappen bij haarzelf en haar medewerkers – het DNA-onderzoek in België had opgestart. We kregen te horen hoe het onderzoek naar dementie en alzheimer de afgelopen decennia is geëvolueerd en wat voor lange weg er nog te gaan is: er is nog slechts bij 30 procent van de patiënten bekend waardoor de ziekte veroorzaakt wordt, en van een doeltreffende behandeling is nog nauwelijks sprake.
Tussendoor gingen de makers ook de persoonlijke toer op: enerzijds door Van Broeckhoven te laten vertellen over hoe ze begin jaren 90 in een depressie was verzeild, anderzijds door te gaan filmen bij enkele alzheimerpatiënten thuis en de verwoestende effecten van de ziekte te tonen. ‘Je hebt je hele leven lang gewerkt en als je dan denkt je te kunnen ontspannen, wordt jouw hele menszijn weggenomen’, zei Van Broeckhoven, waarmee ze meteen de drijfveer achter haar onderzoek verwoordde.
Omdat er zoveel verschillende dingen werden verteld, ging de eerste aflevering van Alles voor de Wetenschap soms een beetje gebukt onder het eigen gewicht. Maar los daarvan was dit een erg boeiend en aangrijpend portret van een bewonderenswaardige vrouw die al tientallen jaren de strijd aangaat met een ongrijpbare vijand en nog altijd niet van ophouden weet.
Stefaan Werbrouck
Wat vond u van Alles voor de Wetenschap? Laat het weten!
