Reality-tv in 2024: de lat lag erg laag in de Lage Landen

Knack Focus is niet altijd een serieus blad dat serieuze cultuur bespreekt. Dit waren de Nederlandstalige realityprogramma’s van het jaar.

Beproefde recepten

Het voordeel van realityprogramma’s is dat je ze eindeloos opnieuw kunt maken wanneer je een perfecte formule hebt. Zo kon je dit jaar op Streamz kijken naar het tweede seizoen van Echte meisjes in de jungle, een reboot van een programma uit het begin van de jaren 2010. In dat survivalprogramma wordt een groep vrouwelijke influencers (onder meer rapper Famke Louise, Big Brother-winnares Kelly van der Veer en enkele Ex on the Beach-deelnemers) in de jungle van Suriname gedropt. Daar moeten ze opdrachten tegen elkaar uitvoeren, soms om een geldprijs te winnen en soms om te bepalen wie in het luxekamp overnacht en wie in een miserabel hangmatje. Natuurlijk zijn opdrachten van die tweede soort belangrijker. Echte Meisjes is leuk omdat presentator Valerio Zeno heel ongemakkelijk overkomt, maar vooral omdat je influencers tot hun meest primitieve vorm ziet vervellen.

Ook de compleet omgekeerde beweging was te zien. Dames in de dop maakte een comeback, een show waarin zogenaamd ordinaire influencers door een butler en een etiquette-experte opgeleid worden tot klassedames. Opnieuw gaat het om een format dat in 2011 al eens gebruikt werd en nu een remake kreeg, met deelneemsters uit onder meer Ex on the Beach. Tuurlijk is het grappig om een groep vuilgebekte vrouwen etiquette te zien leren, al vonden we hen een pak sympathieker dan de griezelige butler.

Uiteraard zouden deze programma’s niet gemaakt kunnen worden zonder een oorspronkelijke bron aan opvallende deelnemers. Gelukkig zond MTV dit jaar alweer het tiende seizoen uit van Ex on the Beach: Double Dutch, en dan nog eens een all-starseizoen. We gaan er niet veel woorden aan vuilmaken: dit blijft de meest platvloerse, entertainende realityshow van de Benelux, en je moet het zelf zien om het te begrijpen.

Nieuwe smaken

Soms moet je innoveren om de programmatie fris te houden. In 2024 gebeurde dat met wisselende resultaten. Begin dit jaar kon je op VTM kijken naar Wat zou jij doen?, een eerder bedenkelijke show waarin Karen Damen het publiek liet beslissen over het lot van iemand die met een dilemma zat. Zo mochten de aanwezigen bijvoorbeeld beslissen of een oma op een ander moment dan haar gezin moest eten omdat ze te luid smakte – al waren de meeste problemen minder spannend.

Waar nog minder over was nagedacht: Astrid en Natalia: Back to Reality. Hierin moesten twee bekende vrouwen die nooit armoede gekend hebben, een maand lang als alleenstaande moeder met een minimumloon leven. Zogezegd om armoede bespreekbaar te maken, maar het programma leek vooral over hun eigen wereldvreemdheid te gaan. Na één aflevering werd dit armoedetoerisme dan ook van de buis gehaald.

Met wat goede wil kon je Het conclaaf, het verkiezingsprogramma waarin Eric Goens verschillende partijkopstukken een weekend lang samen opsloot, ook als reality klasseren. Veel politieke inzichten hebben we namelijk niet opgedaan in deze show, die vooral entertainend was om op dezelfde manier als Ex on the Beach te bekijken: een aaneenschakeling van ruzies tussen kibbelende volwassenen. Alleen jammer dat deze deelnemers wel impact op de samenleving hebben.

Een nieuw programma dat we wél aanmoedigden was Fboy Island op Streamz. Drie vrouwen moesten met achttien mannen daten, van wie de helft met slechte bedoelingen kwam. Uiteraard blijken de dames niet over de beste mensenkennis te beschikken en levert het veel drama op. Zonder al te veel te willen spoilen: deelnemer Karim kaapt hier met gemak de trofee van ‘meest iconische klootzak van het televisiejaar’ weg. Meer van dat!

De egodocumenten

Bekende mensen die in hun persoonlijke leven laten kijken, het levert een aparte categorie op. Misschien wel het griezeligste tv-moment van het jaar was de trouw van Regi, die live gestreamd werd en je als kijker met heel voyeuristische gevoelens opzadelde. Een hoop witte mensen die een luxueuze dag beleven in een afgesloten gemeenschap in Zuid-Afrika terwijl jij thuis in de winterkou zit te werken, het is een rare vibe.

Ook bevreemdend was Laura Tesoro: Meer dan een droom. In deze documentaire vertelt Tesoro dat ze wel succesvol is als presentatrice maar niet als muzikant. Daar worden verschillende redenen voor bedacht: mensen associëren haar met VTM, er is een overaanbod aan muziek waardoor ze minder streams haalt, de Vlaming betaalt te weinig streamingabonnementen, etc. Of het aan de muziek zelf ligt, die vraag wordt nooit echt gesteld. Maar bovenal is het een overdreven sentimentele getuigenis van een heel succesvol iemand die klaagt dat ze niet succesvol genoeg is.

Geef ons dan maar Megan: Een bewogen jaar. Realityster Megan Desaever deed het compleet tegenovergestelde van Laura Tesoro. In haar leven loopt effectief van alles mis, er zjn bijvoorbeeld een hoop fraudezaken, maar die benoemt ze zo weinig mogelijk. In plaats daarvan bestaat de show vooral uit beelden van Megan die een artificieel sprookjesleven leidt in Dubai. Geen enkel ander programma bracht de ondraaglijke lichtheid van het bestaan zo treffend in beeld.

En dan was er nog Basecamp Borstlap, de Kamp Waes-special die een inkijk gaf in het gezinsleven van deelnemers Kaat en Dries Borstlap. We vermoeden dat die aflevering alleen maar bestaat omdat het productieteam de naam Borstlap even grappig vond als wij. Daarmee is het bestaan van de special wat ons betreft volledig gerechtvaardigd, ook al werd Basecamp Borstlap al meteen weer vergeten.