Loki was toch dood? De Marvelheld krijg zijn eigen tv-reeks. En een buddy cop

WandaVision maakte al duidelijk dat Marvel zich tegenwoordig amuseert met genres op hun kop te zetten. Dat blijkt opnieuw uit Loki, een miniserie waarin de goddelijke bedrieger gezelschap krijgt van een time cop die op Owen Wilson lijkt. (En Loki was toch dood?)

Eigenlijk is hij veel interessanter – en slimmer – dan zijn hamerslingerende adoptiebroer Thor, maar in de tien jaar sinds hij voor het eerst in het Marvel Cinematic Universe (MCU) opdook, werd Loki (Tom Hiddleston) keer op keer veroordeeld tot de rol van sidekick. Op Disney+ krijgt hij in een zesdelige miniserie nu eindelijk de centrale plaats die hem toekomt.

Al moet hij het podium andermaal delen, zij het deze keer niet met zijn broer maar met een flik, die bovendien verdacht veel op Owen Wilson lijkt.

De laatste keer dat we Loki gezien hadden – heel even maar – was in Avengers: End Game (2019). Daarin wordt aardig wat in de tijd gereisd en in een alternatieve tijdlijn (want eigenlijk was hij al een Avengers-film eerder gestorven) kwam Loki in het bezit van de Tesseract, een magische steen die hij prompt gebruikte om aan de Avengers te ontsnappen.

Met die Tesseract kun je door tijd en ruimte reizen. Waarnaartoe, dat wist zelfs acteur Tom Hiddleston niet op het moment dat hij de scène draaide. En niemand kon hem wijzer maken. Concrete plannen voor een serie omtrent Loki waren er op dat moment trouwens nog niet.

In de eerste minuten van Loki wordt die bewuste scène hernomen, nu mét een vervolg: je ziet Loki op zijn smoel vallen in een woestijnlandschap, waar hij prompt wordt gearresteerd wegens een inbreuk op de wetten van tijd en ruimte. De patrouille die hem oppakt, maakt deel uit van de Time Variance Authority (TVA), zeg maar: de tijdpolitie. (Zulke ordehandhavers bestaan in sciencefiction al even lang als tijdreizen zelf, vanuit het idee dat de minste verandering in het verleden grote gevolgen kan hebben voor de wereld van vandaag.)

De tijdflikken stellen Loki voor de keuze: zijn bestaan wordt uitgewist als straf voor zijn geknoei met een alternatieve tijdlijn óf hij mag de TVA helpen om een nog grotere bedreiging te bedwingen. Daarvoor krijgt hij het gezelschap van Mobius M. Mobius, het personage van Owen Wilson, gespecialiseerd in uitermate gevaarlijke tijdcriminelen. Wilson vergelijkt de relatie van Mobius en Loki met die van Nick Nolte en Eddie Murphy in 48 Hrs. ‘Net als in die film haal ik de schurk uit de gevangenis in het kader van een politieonderzoek.’

En net als in de film worden zo twee heel verschillende karakters gedwongen tot een ongemakkelijke samenwerking. Loki is naast sciencefiction ook een buddy-cop movie, een subgenre dat u naast 48 Hrs ook kent van onder veel meer Bad Boys en Lethal Weapon. Zulke films staan of vallen doorgaans met de chemie tussen de hoofdrolspelers. Verveeld hebben die zich in dit geval duidelijk niet. Hiddleston, een Brit, maakte zijn Amerikaanse collega vertrouwd met de wereld van Loki in een reeks korte colleges die hij illustreerde met filmfragmenten. Hij informeerde daarbij ook of zijn tegenspeler ooit Hamlet had gespeeld. Wilson: ‘Dat had Ben Stiller me nog nooit gevraagd.’

Het klikte tussen de twee, en het vonkt op het scherm. Dat de bureaucratische Mobius tot Loki’s grote frustratie helemaal niet onder de indruk is van de God of Mischief, zorgt voor goeie comedy. Dat bedenker en schrijver Michael Waldron een verleden heeft bij onder andere Rick and Morty en Community helpt daarbij ongetwijfeld ook.

Op het vlak van de sciencefiction stelt Loki evenmin teleur. Je vergaapt je aan de vormgeving van de Time Variance Authority, die aan een wonderlijke dualiteit onderhevig is: terwijl je door het raam een hagelwitte futuristische stad ziet oprijzen, lijken de kantoren zelf op een toekomstvisioen van lang geleden, met bandopnemers, educatieve animatiefilmpjes en grote dossierkasten. Het vele tijdreizen in de reeks – nu eens over vele duizenden jaren, dan weer, door een gimmick die we alleen als een terugspoelknop kunnen omschrijven, over enkele seconden – is een constante bron van plezier. Maar wat de serie helemaal af maakt, althans in de twee afleveringen die wij te zien kregen, is de tegelijk empathische en meedogenloze dissectie van Loki’s karakter. Door de onsterfelijke uit de schaduw te halen krijg je hem voor het eerst helemaal te zien: niet alleen zijn smerige plannetjes en monkellach, maar ook de mens achter de godheid en het peilloze verdriet dat in hem huist.

In een recent geloste teaser viel overigens nog iets op: in een TVA-bestand is daarin te zien dat Loki’s geslacht omschreven wordt als ‘fluid’. Daar wordt al langer over gespeculeerd, maar het is in het Marvel Cinematic Universe nog nooit geëxpliciteerd. En mocht u het vergeten zijn, Loki is een shapeshifter, die naar believen de gedaante van anderen kan aannemen. Er staat inderdaad niet ‘genderfluïde’ maar ‘fluïde’.