‘Labels’ van VRT NWS is een uitnodiging om zelf te denken

In Labels neemt reporter Yassine Atari zijn viewers mee door de vele lagen van de jeugdige bevolking.

Of het nu nodig is of niet, laat ik hier lekker in het midden, maar de openbare omroep beschikt over een eigen YouTube-kanaal. De redenering daarachter is de volgende: als jongeren niet naar ons komen, moeten wij naar de jongeren gaan. Daar valt iets voor te zeggen. Zeker als reporter Yassine Atari die missie ter harte neemt. Atari is het ongeleide projectiel van de VRT. Als Vranckx denkt ‘Zo kan-ie wel weer’, dan gaat Atari door. Uit algemeen belang of uit eigenbelang, dat is bij zo veel mannelijke branie nooit helemaal duidelijk.

In Labels duikt Atari in de vele lagen van de jeugdige bevolking. Hij praat met jongeren op wie anderen al eens een label kleven. Van zij die hun lichaam willen tonen zoals het is tot sympathisanten van extreemrechts of groene doeners. Het zijn korte reportages, amper vijftien minuten lang, waarschijnlijk omdat men denkt dat de doelgroep niet over een langere aandachtsboog beschikt, maar ze zijn zo onbevooroordeeld en puur vanuit nieuwsgierigheid gefilmd dat ze veel meer tonen dan een reeks goedbedoelde pogingen tot analyse en sociologische profilering.

Neem nu die ene scène waarin Atari aan de 26-jarige trucker Arnaud vraagt of hij eens in zijn cabine mag zitten. ‘Wel je schoenen uitdoen’, zegt Arnaud. De binnenbekleding van zijn cockpit is nogal bleek en zelf rijdt hij ook altijd op sokken. Het wordt niet gezegd, maar beiden lijken het wel te denken: de vrachtwagen is voor Arnaud een heiligdom en een heiligdom betreed je op kousenvoeten. Ja, er is een parallel te trekken met het moskeebezoek, maar die wordt niet uitgesproken. Het is aan de kijker om dat lijntje te zien of niet. En dat is goed.

Arnaud woont net als Lynyrd in het uiterste westen van het land. Het Vlaams Belang brak daar bij de recentste verkiezingen door, onder andere omdat jonge kerels als Arnaud en Lynyrd voor de partij stemden. Nochtans ziet Lynyrd zichzelf niet als racist. Hij wil gewoon dat we ‘wat minder openarmig’ zijn, ‘een beetje zoals gie‘. Die gie is zijn moeder. Ze zit naast hem aan de keukentafel. Ze sukkelt met haar rug, is al een jaar thuis en heeft het moeilijk om rond te komen. Zij stemde PVDA. Lynyrd zou dat ook nog overwegen, maar hij vindt ook dat hij zijn volk moet verdedigen. Hij heeft de postcode van Staden boven zijn lovehandles laten tatoeëren.

‘Kan ik een Vlaming zijn?’ vraagt Atari aan Arnaud. Aan de voet van een oorlogsmonument hebben ze net gefilosofeerd over wat er in de Westhoek zoal veranderd is. Volgens Arnaud is de ‘overname’ zoals hij het noemt vooral merkbaar in de supermarkt. Dat er nu dadels liggen. Arnaud moet die dadels niet. Net zoals een Vlaming met vreemde roots voor hem wat moeilijk ligt. ‘Ik ben hier geboren,’ zegt Atari, ‘derde generatie.’ Arnaud kan niet verklaren waarom hij dat zo moeilijk kan aanvaarden. Evenmin als dat hij echt goed weet waarom hij het verschrikkelijk vindt als men de kerstmarkt wintermarkt noemt, maar er geen graten in ziet om te feesten op de Halloweenparty in het dorp. De ene overname is de andere niet. Misschien omdat de ene op sociale en in andere media paginagroot wordt uitgesmeerd en de andere geluidloos passeert? Want ook dat viel op: telkens wanneer Atari polste naar de bron van het ongenoegen over de wereld om hen heen, leek het alsof Arnaud en ook Lynyrd in krantenkoppen spraken. Telkens weer moesten ze ook toegeven dat het niet zo zwart-wit is, maar dat ze gewoon gehoord wilden worden. Een schreeuw van onmacht, bijna. Atari toont die zonder veel commentaar te geven. Labels is een uitnodiging om zelf te denken.