Hoe geloofwaardig is The Last of Us? Wij vroegen het aan Marc Van Ranst

Reclame voor The Last of Us in Polen. © Getty Images
Geert Zagers
Geert Zagers Journalist bij Knack Focus

‘De makers hebben hun huiswerk gedaan om hun pandemie zo plausibel mogelijk te doen overkomen.’

Een intrigerend weetje voor wie The Last of Us volgt op Streamz: de schimmel die aan de basis ligt van de zombieapocalyps uit de reeks bestaat wel degelijk echt. Bedenker Neil Druckmann liet zich inspireren door een fragment uit Planet Earth, terug te vinden op YouTube, over de ophiocordyceps unilateralis: een parasitaire schimmel, ook wel eens de zombiemierenschimmel genoemd, die de motorische functies van mieren kan overnemen en volledige kolonies verwoest. De premisse van The Last of Us: wat als die schimmel de overstap maakt naar de mens?

© © VRT

Is dat een realistisch scenario?

Marc Van Ranst: Neen. Schimmels als de ophiocordyceps unilateralis komen enkel bij specifieke diersoorten zoals de mier voor. Het is niet zo dat een schimmel eender welk organisme kan infecteren. De zogenaamde speciesdrempel tussen die diersoorten en de mens is enorm hoog. Er is geen enkel insectenvirus – waar het insect dus zelf last van heeft – bekend waar de mens ziek van zou worden.

Wat wel klopt, is dat bepaalde schimmels en parasieten gedragsveranderingen kunnen veroorzaken. Ik denk niet dat we al volledig begrijpen waarom, maar de ophiocordyceps unilateralis zorgt er bijvoorbeeld voor dat mieren een omgeving opzoeken waar de schimmel beter gedijt. Iets soortgelijks zie je bij toxoplasma gondii, een eencellige parasiet die bij katten voorkomt. Er is onderzoek dat toont dat mensen die besmet zijn met toxoplasma trager reageren op stimuli en zelfs meer geneigd zouden zijn om een kat te kopen. Muizen die geïnfecteerd zijn met toxoplasma zouden zich sneller naar de kattenbak bewegen. Maar dat is nog altijd ver verwijderd van wat er gebeurt in de reeks waarover je spreekt.

In The Last of Us wordt de link gelegd met klimaatopwarming: schimmels die in het verleden niet gedijden in een menselijke lichaamstemperatuur, zouden zich aangepast hebben aan een warmere omgeving.

Van Ranst: Dat lijkt me een sprong te ver. De realiteit is dat, wanneer het in bepaalde tropische gebieden warmer wordt, niet zozeer de parasiet daar voordeel bij heeft, maar wel de vector die de parasiet overbrengt, zoals de mug. Opwarming zorgt dus voor een nettoverschuiving van het verspreidingsgebied, eerder dan een mutatie naar een nieuw organisme.

De bron van de pandemie in de reeks is besmet graan, waar ook een historische basis voor zou zijn.

Van Ranst: Ik vermoed dat de makers dan op ziektes als sint-antoniusvuur doelen, dat veroorzaakt wordt door besmet graan en waar in het verleden verschillende uitbraken van zijn geweest. In een vergevorderd stadium kan dat tot gangreen leiden. In een milder stadium geeft het een roes die met chemische drugs overeenkomt. Je kon er krankzinnig van worden, wat historisch onder meer gelinkt wordt aan de heksenvervolgingen. Maar opnieuw: het lijkt me een sprong te ver dat dat een pandemie kan veroorzaken.

Conclusie?

Van Ranst: De makers hebben hun huiswerk gedaan om hun pandemie zo plausibel mogelijk te doen overkomen. Ze linken naar fenomenen waar een wetenschappelijke basis voor is, maar de gedachtesprongen die ze daarbij maken, behoren eerder tot de categorie ‘fantasie’. Het is dan ook een fictiereeks, hè.

De ophiocordyceps unilateralis gaat geen zombie-apocalyps veroorzaken?

Van Ranst: Niets gaat een zombieapocalyps veroorzaken. (lacht)

The Last of Us

Elke week een nieuwe aflevering op Streamz.

Lees meer over:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content