‘F*** You Very, Very Much’-regisseur Bert Scholiers: ‘De stem van de kosmos? Uiteraard een vrouw’

F*** You Very, Very Much is terug. Evelien Bosmans, Daphne Wellens eb Frances Lefebure vertrouwen opnieuw op regisseur Bert Scholiers. ‘Dan bedenk ik oneliners als “Ik word zo zelfbewust van de pijpdaad dat ik er geen poëzie meer in kan leggen” en hoor ik achteraf hoe herkenbaar dat is voor veel vrouwen.’

Onbestemd gejoel stuitert langs de muren van de binnentuin tot in de woonkamer.

Vanuit de zetel rolt regisseur-scenarist Bert Scholiers met de ogen. ‘Met die natuurkrachten moet ik dus hele dagen dealen op set’, grinnikt hij. ‘Ik heb ook niks te zeggen: als die drie een idee krijgen, is het beter dat ik gewoon onderga.’

De natuurkrachten in kwestie: Evelien Bosmans, Daphne Wellens en Frances Lefebure – ook wel: ‘de befkes’ – die momenteel verwikkeld zijn in een fotoshoot.

In het alternatieve F*** You Very, Very Much-universum dat Scholiers voor het drietal schiep, zijn we ondertussen twee jaar later. Ze lijken een beetje in het Doodle-tijdperk van hun vriendschap beland, maar de befkes are still going strong. Flo (Bosmans) is een gefêteerde actrice en houdt intakegesprelken voor een geschikte zaaddonor. Violet (Wellens) kaapte een kerkkoor, heeft de drankroes ingeruild voor een runner’s high en gaat op het platteland samenhokken met haar voormalige minnaar Joris (Jonas Geirnaert). En An (Lefebure) breekt nog steeds vlotjes door de vierde wand, vindt een nieuwe liefde en lijkt de drang om voor zichzelf het soort putten te graven waar zelfs een interview met Eric Goens haar niet meer uit kan helpen redelijk onder controle te hebben. Voor even dan toch.

Ik heb niks te zeggen: als Evelien, Daphne en Frances een idee krijgen, is het beter dat ik gewoon onderga.

Wel geen roze Power Rangers dit seizoen. Enkel een muppet. Want waarom ook niet?

‘Eigenlijk wilde ik geen tweede seizoen schrijven’, vertelt Scholiers met het accent van een Limburger, maar aan het verschroeiende tempo van een Spanjaard (hij werd geboren in Ecuador). Of een Gilmore Girl. ‘Het leven is te kort om in herhaling te vallen. En door deze reeks schuiven mijn andere projecten ook telkens weer op, zoals de film over Ambiorix die ik al lang wil maken. Maar toen kreeg ik een idee voor het tweede seizoen waardoor ik het wel weer interessant ging vinden.’

Zonder iets te verklappen: je injecteert behoorlijk wat drama in dit seizoen.

Bert Scholiers: Plots gaat het over iets wezenlijks. Die mix van humor en drama is eigenlijk veel boeiender. Ik sluit een derde seizoen zelfs niet meer uit, al heb ik wel afwisseling nodig. Zo hoop ik nog een horrorfilm te maken. En een musical. En het eerstvolgende project wordt een historische dramareeks die zich in de 19e eeuw afspeelt. Wel met dezelfde inboedel. (knikt in de richting van Lefebure, Bosmans en Wellens) Ze mogen hun rollen zelf kiezen.

Mogen we zachtjesaan over fetisjactrices spreken?

Scholiers:(knikt) Zoals Woody Allen dat had met Dianne Wiest, Mia Farrow en Diane Keaton. Het is gewoon heel gezellig om telkens weer te werken met mensen die je heel graag hebt. En het maakt het voor mij op set zoveel makkelijker. Omdat ik hen telkens heel vroeg in het schrijfproces feedback vraag, hoef ik tijdens het draaien vaak amper nog instructies te geven. Ik heb dat ook met Violet Braeckman (Kato in de reeks, nvdr.), voor wie ik graag nog een film zou schrijven. Haar Frances Ha.

Het viel Braeckman op hoe makkelijk je in vrouwenhoofden kruipt. ‘Hij adoreert vrouwen, maar op een heel nette manier.’ Schrijf je liefst vrouwenrollen?

Scholiers: Ik vind hen als esthetische en existentiële wezens gewoon interessanter dan mannen. Als ik begin te schrijven, start ik ook altijd zonder nadenken vanuit een vrouwelijk personage. Hun perspectief voelt gewoon organischer. Dan bedenk ik oneliners als ‘Ik word me zo zelfbewust van de pijpdaad dat ik er geen poëzie meer in kan leggen’ en hoor ik achteraf hoe herkenbaar dat is voor veel vrouwen. (lacht)

Je hebt een talent voor geestige oneliners, maar hoeveel kun je daarvan botvieren in een film over Ambiorix? Of anders: wat is het Eburonen-equivalent van ‘Ik wil Moscow Mules van uw zaad maken’?

Scholiers: Sommige oude Hollywood-epossen, zoals Cleopatra, zijn ook best witty. Er bestaat zelfs een eerste draft van Ridley Scotts Gladiator die echt grappig geschreven is. Het gaat dus wel, het is gewoon een beetje zoeken. De personages zijn iets scherper dan in je traditionele historische film, maar het moet wel romantisch, bruut en bloederig worden. Braveheart, zeg maar. En omdat ik die veldslagen toch al eens wilde oefenen, laat ik Flo dit seizoen meespelen in een verfilming van Ambiorix, geregisseerd door Jonas Govaerts (coregisseur van het eerste seizoen, nvdr.). Beetje meta, ja.

Ook de dialogen zijn à point. Of het valt gewoon extra op, omdat Vlaamse fictie daar nog al te vaak een broertje dood aan heeft.

Scholiers: Slechte dialogen in fictie of literatuur kunnen mij ook enorm frustreren. Ik ben opgegroeid met de boeken van Jane Austen en Scott Fitzgerald, de films van Woody Allen en series als Friends en Gilmore Girls. Sindsdien heb ik een obsessie met witty dialogen, oneliners en kwinkslagen, denk ik.

De tempodialogen van F*** You Very, Very Much doen inderdaad denken aan Gilmore Girls. Of The Marvelous Mrs. Maisel van dezelfde scenariste.

Scholiers: Amy Sherman-Palladino is het grootste onbezongen genie van onze tijd. De eerste en de laatste aflevering van A Year in the Life (het onofficiële achtste seizoen van Gilmore Girls op Netflix, nvdr.) waren wat mij betreft bij de beste fílms van dat jaar, 2016.

Je stuurde je actrices destijds ook Fleabag door als referentie. Maar je hebt die reeks zelf nooit bekeken.

Scholiers: Enkel de eerste twintig minuten.

Wat viel je zo tegen?

Scholiers: Ik twijfel er niet aan dat het een ongelooflijk goede reeks is, maar Phoebe Waller-Bridge en ik delen duidelijk een referentiekader – ook zij is eindeloos schatplichtig aan Woody Allen – waardoor het voor mij allemaal wat voorspelbaar werd. Dat door de vierde wand heen in de camera praten, hebben we allebei ook gewoon van Allen en Groucho Marx. Ik zou liever eens een paar uur op café gaan met haar, Greta Gerwig en Noah Baumbach, want ik denk dat wij compleet dezelfde smaak hebben.

Klopt het dat F*** You Very, Very Much eerst een wat bravere romcom zou worden?

Scholiers: Oorspronkelijk zou het een reeks over een influencer worden, die plots heel groezelig begon te influencen. Echt ranzige seksdingen. Maar al heel vroeg in het proces dacht ik: Jezus, dit is vreselijk oninteressant. TikTok en Instagram belichamen zowat alles wat walgelijk is aan dit tijdperk, daar wil je toch niet naar kijken?

Noteer je nog altijd naarstig elke bruikbare quote die je op café hoort?

Scholiers: Ik heb een lijstje.

Hoe ziet de oogst van deze week eruit?

Scholiers:(scrolt glimlachend door zijn nota’s) ‘Ik haat mensen die mij makker noemen, zeker als ik er nooit seks mee heb gehad.’ ‘Eikes Spaans! Zo’n glibberige taal.’ En dan gewoon het woord ‘pijpmuiltje’. Tja.

Braeckman houdt op haar beurt jouw quotes bij in een boekje, vertelde ze.

Scholiers: Maar die zijn niet voor publicatie. Anders is mijn carrière meteen voorbij.

Al wat ze wilde lossen, was dat je je nogal vaak bedenkt dat cinema dood is.

Scholiers: Dat is wat te sterk uitgedrukt. Ik kan vandaag nog steeds van de kaart zijn van een film, en die dan ook vijfmaal gaan zien, maar van die totaal verbluffende films van Ingmar Bergman, Max Ophüls of Agnès Varda? Die worden niet meer zo vaak gemaakt. We zijn die ongebreidelde vormelijke vrijheid uit de jaren vijftig en zestig helemaal kwijtgeraakt. De laatste vijftig jaar zijn de verhaaltechnieken gewoon braver. Op een bepaald moment is iedereen dezelfde scenarioboeken gaan volgen en daar houden we nog steeds aan vast. Terwijl die nergens op slaan. Waarom moet je een drie-actstructuur hebben? Waarom zou je hoofdpersonage niet halverwege de film mogen sterven? Eender wat, zolang het maar prikkelt. Als ik me tijdens het schrijven ga vervelen, dan schrijf ik er wel pakweg een weerwolf in. Beetje vreemd in een sociaal drama misschien, maar het mag nooit saai worden.

Zo gaat Frances dit seizoen regelmatig in dialoog met de kosmos. En die gaat ook personages teleporteren. De logica van die wereld helemaal doorbreken, en toch nog altijd wat vertellen, is nu eenmaal zeer bevredigend voor een scenarist.

Wiens stem cast je om zo’n vreugdeloze, uitgestrekte leegte neer te zetten? En wie heb je gevraagd toen bleek dat Metejoor het te druk had?

Scholiers: Dat is nog geheim. Maar de kosmos is uiteraard een vrouw.

Je werd geboren in Ecuador. Je ouders waren er ontwikkelingssamenwerkers bij een lokale indianengemeenschap.

Scholiers: Ik woonde er tot ik ongeveer drie was en ze terug naar België zijn gekomen voor de familie, het onderwijs en ook wel omdat ons huis was ingestort tijdens een aardbeving. (grinnikt) Ik heb daar een zeer hollywoodiaanse herinnering aan, waarin we de trap aflopen terwijl de muren naar beneden komen. Maar geen idee wat daar ondertussen van verzonnen is. Verder herinner ik me eigenlijk enkel nog dat alle indianen vreselijk gefascineerd waren door dat kleine, bleke creatuur met jommekeskapsel. (denkt na) Mijn ouders waren heel progressief, sociaal geëngageerd en kritisch voor groepsdenken. Ze hebben ook niet de evidentste levenskeuzes gemaakt. Maar ik denk wel dat ik daar veel voordeel uit heb gehaald.

Kun je daar een voorbeeld van geven?

Scholiers: Ik heb er een wantrouwen voor de smaak van de massa aan overgehouden, bijvoorbeeld. Leest iedereen vandaag Paolo Cognetti? Dan zoek ik wel een obscuur boek uit 1910 dat al decennia vergeten is. Maar het werkt ook omgekeerd. Toen ik de eerste hatelijke recensies van The Idol las, was ik meteen geïntrigeerd. Zou dat dan misschien echt iets strafs kunnen zijn?

Je maakte met dezelfde actrices in 2017 ook al de film Charlie en Hannah gaan uit, een zeer onderhoudende, maar ook zeer vreemde trip met vliegende ananassen, een bordeel met romanfiguren, pratende borsten met de stem van Axel Daeseleire en zoveel meer. Echt zoveel meer. Het voelde soms alsof je alles wilde tonen wat je ooit bedacht had. Zonder remmen.

Scholiers: Dat was ook wel zo, denk ik.

Moest je dat even uitdrijven?

Scholiers: Ik heb daar nooit zo over nagedacht. Maar ik wist wel dat ik mijn visitekaartje wilde afleveren. Wat ook gelukt is, want achteraf kwam Malin-Sarah Gozin naar mij en zei: ‘We zouden dit voor tv moeten maken!’

Heeft iemand je dit seizoen eigenlijk moeten afremmen?

Scholiers: Iedereen was zo enthousiast over dit seizoen. Wat ik eerlijk gezegd een klein mirakel vind. En een beetje verdacht. Het is iets te vlot verlopen, dus nu ben ik zeker dat ik een dezer dagen met een hersentumor opsta. Ik zou veel rustiger slapen mocht er wat conflict geweest zijn. Nu kan het bijna niet anders of de dood loert om de hoek. (lacht)