De maatregelen die Game of Thrones neemt om spoilers te voorkomen, gaan er stilaan over

Game of Thrones wil het einde van het achtste en laatste seizoen heel erg graag geheimhouden. Blijkbaar hebben ze daar dronekillers voor nodig.

1. De scenario’s vernietigen zichzelf.

Het is een tikje vanzelfsprekend voor een reeks waarvan je alle plotlijnen en dialogen van de eerste vijf seizoenen op voorhand integraal in elke boekhandel kon kopen – waarom deed iedereen destijds eigenlijk alsof The Red Wedding niet al woord voor woord in de boeken van George R.R. Martin stond? – maar Game of Thrones heeft een probleem met het geheimhouden van zijn scenario’s. Een probleem dat in snel tempo problematischer geworden is. Maanden voor seizoen zeven van start ging, lekten er gedetailleerde samenvattingen van alle zeven afleveringen op Reddit. Aanvankelijk waren de scripts niet te onderscheiden van fanfictie, maar zodra het seizoen begon werd al snel duidelijk dat de scenario’s klopten en allicht van een bron binnen HBO zelf kwamen. De dood van de draak Viserion? Weken daarvoor al bevestigd op het internet.

Allicht daarom dat de crew voor het achtste en laatste seizoen de maatregelen om scenariële lekken te voorkomen nog aanscherpte. Vijf jaar geleden volstond het voor Star Wars: A Force Awakens nog om alle scenario’s op rood papier te printen – rood papier wordt volledig zwart als je het fotokopieert. Vandaag gaat Game of Thrones een stuk verder. Volgens de acteurs zijn er geen fysieke, papieren scripts meer. Alle scenario’s staan op iPads die met speciaal daartoe ontwikkelde software vergrendeld worden. Acteurs kunnen geen volledige scenario’s meer zien, maar enkel die van hun eigen scènes. Daar komt nog bij dat ze de tekstbestanden voor de opnames alleen open krijgen in de studio’s van Game of Thrones in Belfast. Zelfs op de buitensets hebben de acteurs geen toegang tot hun dialogen: alle tekst wordt, indien nodig, ingefluisterd via een oortje. ‘En het geschiftste is: zodra een scène gedraaid is, verdwijnt het script. Het is zoals Mission Impossible: “This will self-destruct”‘, aldus Nikolaj Coster-Waldau, die Jaime Lannister speelt. Regisseur David Nutter: ‘Dit seizoen hebben ze qua beveiliging min of meer het Gestapo-punt bereikt.’

In dat verband: er wordt wel eens geopperd dat die nieuwe maatregelen – Marvel en Disney gebruiken tegenwoordig gelijkaardige technologie voor hun scripts – impact hebben op de series en films zelf. Als acteurs niet vrijelijk over de scenario’s kunnen beschikken en ze enkel in de studio’s mogen lezen, hou je die best zo simpel mogelijk en laat je beter de actie, en niet de dialogen, primeren. Moeilijk te zeggen of die impact echt zo rechtstreeks is, maar het viel wel op dat seizoen zeven van Game of Thrones – de tablets werden na seizoen zes geïntroduceerd – minder scherpe dialogen had en met opvallend minder nuance geschreven was.

2. Er staan metalen muren rond de set.

Ook nieuw voor seizoen acht: de maatregelen om pottenkijkers weg te houden van de sets. Eind 2017, in de aanloop naar de opnames van seizoen acht, doken er online foto’s op van Moneyglass, de set in Noord-Ierland waar de scènes in en rond Winterfell worden opgenomen. Het kasteel zelf was nauwelijks te zien: de volledige set was aan het zicht onttrokken door metershoge metalen wanden. Doel: fotografen afschrikken.

Mocht u zich nu afvragen waarom iemand zich daar überhaupt mee bezig zou houden, dan heten wij u bij deze welkom in de wondere wereld van de harde GoT-fans. Game of Thrones stopt namelijk niet bij het bekijken van de afleveringen. De ware ervaring zit ook in de online-analyse en -speculatie achteraf – de ‘breakdowns’, waarin geanalyseerd wordt hoe Brans ‘Chaos is a ladder’-quote een verwijzing is naar Littlefingers identieke quote in seizoen drie en wat de implicaties daarvan zijn. Geen idee wat die zijn, maar u begrijpt wat we bedoelen. Het ding is dat die honderden websites, fora, Twitter-accounts en YouTube-kanalen niet ophouden te bestaan wanneer een seizoen is afgelopen, maar zich de daaropvolgende tien maanden op alle nieuws, lekken en geruchten storten die er tijdens de opnames te vinden zijn.

De jongste jaren is die spoilerwereld geëxplodeerd. Dat kwam op gang tijdens seizoen vijf, toen Game of Thrones zich niet langer op Martins boeken kon baseren, en het ontplofte na de dood van Jon Snow. Sindsdien is de spoilerzucht niet meer gaan liggen en uitgegroeid tot een wereld op zich met dagelijks nieuws op sites als Winter Is Coming, podcasts als A Storm of Spoilers en – vreemd genoeg – de Britse tabloids. De grootste, invloedrijkste en meest betrouwbare nieuwssite is Watchers on the Wall, zeg maar het CNN van het Game of Thrones-nieuws, dat meer dan twintig deeltijdse medewerkers telt. U vindt er wanneer de table readings van het script beginnen, welke rollen er komend seizoen gecast worden, waar en wanneer de opnames beginnen en welke acteur op welke set zit. U vindt er welk kapsel Jon Snow draagt en waarom de man bun die hij in seizoen zeven begon te dragen wellicht een verwijzing is naar het kapsel van Ned Stark in het eerste seizoen. U vindt er, kortom, álles. Maar het indrukwekkendst zijn de voorspellingen die op die feiten gebaseerd zijn. In de aanloop naar seizoen zeven werd op basis van de social-media-accounts van acteurs afgeleid wie met wie aan het werken was en dat Jon Snows echte vader, Rhaegar Targaryen, zijn opwachting zou maken. Ze hadden gelijk.

Daar zit de ware aantrekkingskracht: het gaat niet over de spoilers an sich, het gaat over het puzzelen, het speculeren en hopelijk achteraf de bevestiging van wat je hebt gevonden. De metalen muren rond Winterfell zijn daar een prima voorbeeld van. Eén fotograaf zette de foto’s van de metalen muren rond de set online, waarna er gespeculeerd werd over welke cruciale rol Winterfell zou spelen in seizoen acht. Watchers on the Wall wees er vervolgens op dat je boven de metalen muren houten torens kon zien. Torens die in eerdere seizoenen digitaal toegevoegd werden, maar nu dus echt gebouwd waren. Wat betekende dat er acteurs de torens moesten kunnen bemannen. En er hoogstwaarschijnlijk een slag om Winterfell zal zijn in het finale seizoen.

Game of Thrones-fans zijn harde motherfuckers.

3. Overvliegende drones worden uit de lucht geschoten.

‘Ze hebben een heel cool ding op de set om overvliegende drones neer te schieten. Het creëert een soort magnetisch veld rond de drone, waarna ze uit de lucht valt. Het ziet er heel erg X-Men uit’, aldus Sophie Turner, die Sansa Stark speelt, op de recentste New York Comic Con. Dat ding blijkt inderdaad te bestaan: ‘dronekillers’ zien eruit als geweren en zouden door de Amerikaanse politie gebruikt worden bij grote evenementen.

Ook hier is het meest hallucinante gegeven dat er blijkbaar redenen zijn om dronekillers op de set te hebben. Want die zijn er wel degelijk. Dat Jon Snow zou opduiken in de Battle of the Bastards in seizoen zes was op voorhand al gespoild door drones. De eerste, langverwachte ontmoeting tussen Jon Snow en Daenerys Targaryen in seizoen zeven was al te zien in luchtbeelden. De reünie van Jon Snow en Theon Greyjoy: op voorhand gelekt. ‘In Spanje werden we tijdens het draaien live gestreamd door drones die boven ons hingen’, zei Liam Cunningham, die Davos Seaworth speelt.

Excuus. Ser Davos Seaworth.

Sommige van die drones zijn van nieuwsgierige fans, maar vaak zijn ze eigendom van professionele fotografen. Dat is een van de raarste uitwassen van de steeds obsessiever wordende fancultuur: Game of Thrones is het domein van paparazzi geworden. Fotografen wachten aan de hotels van de cast om te zien wie er aan het draaien is, volgen de bussen naar de set en proberen met telelenzen setfoto’s te trekken. Soms met verbazend resultaat. Zo verscheen er in de aanloop naar seizoen zeven een setfoto van Gendry, de bastaard van Robert Baratheon die drie seizoenen in een bootje ronddobberde en geheel onverwacht weer in de reeks opdook. ‘Op de foto zag je hem met zijn boot op het strand aankomen’, zei Robert McLachlan, director of photography. ‘Ik kon niet geloven dat dat beeld bestond. De scène was gedraaid op een onwaarschijnlijk afgelegen eiland. Maar blijkbaar lagen er drie kilometer verder fotografen met een telelens in een boot.’

Dat is de vreemde realiteit: telelenzen dienen vandaag niet alleen om Kardashians op vakantie te fotograferen, maar ook om Game of Thrones-sets te bespieden. Een foto van Kit Harington die twee weken na de dood van zijn personage Jon Snow op de luchthaven van Belfast aankomt, is vandaag geld waard. Of hoe spoilers ook een industrie zijn geworden.

4. Acteurs moeten vijf uur durende fake scènes opnemen. Zeggen ze.

Fun fact: ook voor cast en crew was de ‘I am your father’-quote uit Star Wars een complete verrassing. Tijdens het draaien van die scène zei Darth Vader ‘Obi-Wan killed your father’ tegen Luke Skywalker. Achteraf liet George Lucas de echte tekst inspreken – kwestie van werkelijk iedereen in onwetendheid te laten over de twist. Dus nee, scènes vervalsen is niet nieuw. Maar de schaal waarop het in tijden van spoilers gebeurt, is dat wel.

Valse scènes om lekken tegen te gaan zijn sowieso een ding tegenwoordig. Breaking Bad draaide verschillende versies van de finale van de reeks. The Walking Dead nam bij de dood van één personage ook valse versies op met de negen andere mogelijke personages. Het is dan ook geen verrassing dat de makers beweren dat er valse eindes gedraaid zijn voor seizoen acht van Game of Thrones. ‘De schrijvers hebben een aantal verschillende eindes geschreven. Niemand van de cast weet wat het echte is. Geloof het dus niet als er straks een of ander lek is: het is waarschijnlijk niet waar’, zo zei Emilia Clarke, die de rol van Daenerys Targaryen speelt.

Maar Game of Thrones zou Game of Thrones niet zijn als ze niet net iets verder zouden gaan dan de rest. ‘In Spanje werden we permanent gevolgd door paparazzi en hebben we enkele fake scènes opgenomen’, aldus Kit Harington in de aanloop naar seizoen zeven. ‘We brachten enkele personages samen op een locatie waar we wisten dat paparazzi hen zouden fotograferen. We wisten dat ze dat zouden lekken en dat mensen zouden denken dat de scènes echt waren.’ Goed plan, alleen: die scènes dienden daadwerkelijk gedraaid te worden. Naar eigen zeggen moest Harington drie vrije dagen opofferen om telkens een vijf uur durende valse scène draaien. Vijftien uur doen alsof je aan het draaien bent: acteur is een raar beroep geworden.

Al moeten we daarbij vermelden dat de factcheckers van Watchers on the Wall Haringtons claim achteraf in twijfel hebben getrokken: ze hadden alle gelekte beelden naast de echte afleveringen gelegd en zo vastgesteld dat er geen valse lekken circuleerden ten tijde van de opnames. (Serieus. Dat zijn grondiger factcheckers dan die van Eén.) Het houdt ook steek: in het openbaar zeggen dat er valse scènes zijn, heeft exact hetzelfde effect als daadwerkelijk valse scènes draaien. Waarom zou je dan de moeite nog doen?

Wat ons bij het volgende punt brengt.

5. Er is georganiseerde desinformatie.

Want dat is veruit de efficiëntste techniek om spoilers te vermijden. Au fond maken spoilers op voorhand niet uit, zolang je niet weet of ze echt zijn. En dat is waar Game of Thrones steeds fanatieker in wordt: de credibiliteit van alle potentiële lekken ondermijnen.

Dan hebben we het niet alleen over Emilia Clarke, Kit Harington en de bazen van HBO die interview na interview herhalen dat er meerdere eindes in omloop zijn. Game of Thrones lijkt ook steeds vaker actief valse tips te verspreiden. Ten tijde van seizoen zes wezen de fansites erop dat er misleidende info circuleerde over wat er in de Battle of the Bastards gebeurde. In de aanloop naar seizoen zeven doken er valse gelekte foto’s op van Jon Snow en Daenerys die een draak aaien. ( Watchers on the Wall trok de authenticiteit van die beelden meteen in twijfel en wees erop dat draken er op de set als stokken met een groene bol uitzien en pas achteraf digitaal ingevuld worden. Uiteraard.) En een jaar na de dood van haar personage in de reeks werd Sibel Kekilli, de actrice die Shae speelde, uitgenodigd op de set. De makers lieten haar in Game of Thrones-outfit opdraven op de set, duidelijk zichtbaar voor de paparazzi. Enkel en alleen om met spoilerjagers te klooien.

In dat verband: bij Marvel, dat met een soortgelijke spoilercultuur kampt, zijn ze nog net iets geavanceerder. Fans hadden uitgevogeld dat Michael Rooker, de acteur die Yonda speelt, wél op de credits van Guardians of the Galaxy 2 stond maar niet op die van Avengers: Infinity War en dus allicht zou sterven (wat hij ook deed). En dus nodigde de crew Rooker uit naar het Amerikaanse Georgia, waar de film gedraaid werd, en lieten ze hem Instagramselfies posten in de buurt van de filmsets met een pet met het logo van Infinity War. Vervolgens trok Rooker een selfie op de set zelf met dezelfde pet, deze keer met het logo afgeplakt. De suggestie was dat hij het logo op de pet op de eerste foto vergeten was en zich zijn fout te laat had gerealiseerd. Met succes: de spoilerwereld snapte niet wat er aan het gebeuren was. Het was pas na Guardians of the Galaxy 2 dat de ware toedracht duidelijk werd. ‘Het hele lek was opgezet om te vermijden dat zijn dood gespoild zou worden’, zei regisseur James Gunn.

Dat is, samengevat, het in scène zetten van een abusievelijk lek op Instagram om twijfel te creëren over eerdere lekken die wel klopten.

Geen idee waar precies, maar ergens onderweg zijn de dingen toch uit de hand gelopen.