Cynthia Erivo kruipt in de kleren van de Queen of Soul: ‘Eigenlijk was Aretha Franklin best verlegen’
R.E.S.P.E.C.T. heeft Aretha Franklin moeten afdwingen. Dat blijkt nogmaals uit de nieuwe dramaserie Genius: Aretha, met in de hoofdrol een bepaald niet onaardige stem: die van Cynthia Erivo.
‘Laat ons allen even de tijd nemen om dankbaar te zijn voor het prachtige leven van Aretha Franklin, de koningin van onze zielen die ons allen jarenlang inspireerde’, aldus Paul McCartney toen de Queen of Soul op 16 augustus 2018 op haar 76e overleed. Mariah Carey sprak over ‘de grootste zangeres en muzikante van mijn tijd’. ‘In haar stem konden we onze geschiedenis horen, onze volledige geschiedenis, in élke schakering– onze kracht en onze pijn, onze duisternis en ons licht, onze zoektocht naar verlossing en ons zwaarbevochten respect’, getuigden Barack en Michelle Obama.
Aretha Franklin verkocht tijdens haar leven 75 miljoen albums, won 18 Grammy’s en scoorde met die onnavolgbare stem die door je ziel sneed een karrenvracht hits, met klassiekers als Think, Chain of Fools, Respect, I Say a Little Prayer en (You Make Me Feel Like) A Natural Woman.
De gebraden duiven vlogen de Queen of Soul evenwel niet in de mond. Zowel een film als een serie verduidelijkt binnenkort dat ze voor haar geluk, succes en respect heeft moeten strijden. Op de film, Respect met Jennifer Hudson, is het wachten tot augustus. Disney+ lanceert nu al de achtdelige National Geographic-serie Genius: Aretha met de Britse Cynthia Erivo in de zingende hoofdrol.
Ik wist niet hoe ver haar betrokkenheid bij de burgerrechtenbeweging ging. En ik vind dat Aretha er ook erkenning voor verdient dat ze drie kinderen heeft grootgebracht.
Erivo, romantisch gelinkt aan Lena Waithe, die momenteel met het nieuwe seizoen van Master of None in de schijnwerpers staat, is een fenomeen. Ze won een Tony, een Emmy én een Grammy voor haar vertolking van Celie in de Broadway-musical van The Color Purple. Ook als ze niet zingt, is ze een prijsbeest. Haar hoofdrol in Harriet (2019), het levensverhaal van abolitioniste Harriet Tubman, was goed voor vijftien prijzen en een Oscar-nominatie. De song Stand Up, die ze voor diezelfde film zong en meeschreef, was trouwens ook voor een Oscar genomineerd.
‘Ik had helemaal niet door dat er een serie over Aretha Franklin aan zat te komen. Ik schrok me een bult toen ik een telefoontje kreeg met de vraag of ik geen interesse had om haar te spelen’, lacht Erivo. Ze heeft de reputatie van elke rode-loperverschijning een evenement te maken en maakt zich ook voor een Zoominterview als dit op met een neusring en valse nagels van een centimeter of vier. ‘Ze hadden gezien hoe ik bij de Tony’s spontaan een van mijn lievelingsnummers was beginnen te zingen: Ain’t No Way van Aretha Franklin. Ik was gechoqueerd en vervolgens geflatteerd dat ze dachten dat zo’n icoon bij mij in veilige handen zou zijn.’
Heb je echt geaarzeld om de rol te aanvaarden?
Cynthia Erivo: Ik was van mijn melk. Zoals altijd vroeg ik me eerst vertwijfeld af of ik de rol wel zou aankunnen. Maar ik maak me pas zorgen als die twijfel níét de kop opsteekt. Het zou maar saai zijn als je alleen maar aan projecten begint die je gemakkelijk afgaan. Je moet een beetje bang zijn om goed te presteren. Een beetje nervositeit is een teken dat je de juiste richting inslaat.
Wat boezemde je het meest angst in: het zingen of het acteren?
Erivo: Bang was ik niet, maar het zingen was de grootste uitdaging. Per aflevering moest ik een nummer of drie, vier doen. Die songs brengen alsof ik ze al jaren zing, vergde uiteraard een deftige voorbereiding. Omdat het over zoveel nummers ging, gebruikte ik elk vrij moment tijdens de opnames om ze verder in te oefenen. Ik zong alles live op de set, vaak meerdere keren na elkaar.
Een straf is het niet om die songs in te oefenen. Ik heb daar enorm veel plezier aan beleefd. Ik heb er bewust voor gekozen om van het acteren én het zingen geen imitatiewedstrijd te maken. Ik laat enige ruimte voor mezelf en probeer vooral zo oprecht en betekenisvol mogelijk te spelen en zingen.
Iedereen kent Franklins muziek. Niet iedereen kent haar levensverhaal. Was jij er al mee vertrouwd?
Erivo: Ik ben een fan sinds ik een jaar of negen was. Onderweg naar school hoorde ik Think en haar stem raakte me diep. Tijdens diezelfde autorit hoorde ik haar nog eens, maar met een heel ander nummer: Sisters Are Doin’ It for Themselves, een duet met Annie Lennox. Later werd ik verliefd op Ain’t No Way, een nummer dat ik tijdens concerten graag cover.
De serie heeft me de kans gegeven de mens Aretha beter te leren kennen. Om te begrijpen wat ze heeft meegemaakt, welke weg ze heeft afgelegd voor ze het icoon werd dat we allemaal kennen. Het was een fantastische en enorm inspirerende ervaring. Franklin heeft ontzettend veel meegemaakt maar slaagde er toch in een unieke carrière van meer dan zestig jaar uit te bouwen. Hoe groot de tegenslagen ook waren, ze is blijven optreden en muziek maken. En niet zomaar muziek, maar muziek die de hele wereld in vervoering bracht.
Aretha straalde een enorm zelfvertrouwen uit, maar dat kwam niet vanzelf.
Haar vader was een beroemde predikant en een rokkenjager. Haar moeder stierf op jonge leeftijd. Ze beviel van haar eerste zoon toen ze twaalf was, van haar tweede op haar veertiende. Van welke feiten uit haar bewogen leven schrok je het hardst?
Erivo: Om te beginnen wist ik wel dat ze veel sympathie had voor de burgerrechtenbeweging maar niet hoe ver haar betrokkenheid ging. Ze zette zich actief in en was veel inniger bevriend met Martin Luther King dan ik dacht. Ik denk dat het belangrijk is dat het geweten is dat Aretha Franklin haar muziek gebruikte om de burgerrechtenbeweging te steunen.
Dat ze, aanvankelijk met de hulp van haar zus en grootmoeder, drie kinderen heeft grootgebracht, is ook iets dat mensen maar zelden aan haar koppelen. Ik vind dat ze ook daar erkenning voor verdient. Terwijl ze een gevierde en geliefde artieste werd, zorgde ze voor een groot gezin.
We kennen Aretha Franklin als een grote persoonlijkheid met een groot zelfvertrouwen. Maar blijkbaar heeft ze zowel van haar vader als van haar eerste echtgenoot afstand moeten nemen om als artieste te kunnen openbloeien.
Erivo: Eigenlijk was Aretha Franklin best verlegen. Ze straalde een enorm zelfvertrouwen uit maar dat kwam niet vanzelf. Ze heeft veel moeilijkheden moeten overwinnen vooraleer ze dat kon. Maar dat maakt haar alleen maar een nog mooiere inspiratiebron. Ze was ook een fantastische zakenvrouw die, zeer terecht maar destijds niet vanzelfsprekend, erkenning wilde voor haar aandeel in het werk. Ze heeft hard moeten vechten voor een credit als producer. Ik neem daar een voorbeeld aan. Ik vraag waar ik recht op meen te hebben. Aretha Franklin spelen heeft me nog veel meer zelfvertrouwen gegeven dan ik al had.
De eerste afleveringen staan uitgebreid stil bij haar vroege jaren. Ze brandde van verlangen om door te breken maar het wilde maar niet lukken. Herken je die hunker naar succes?
Erivo: Op haar achttiende tekende ze bij Columbia Records. Daar werd van alles uitgeprobeerd, de hele rimram aan genres, zelfs jazzstandards, maar niets bleef hangen. Ik denk niet dat ze verteerd werd door die hunker. Ik denk dat ze gewoon wist dat er voor haar veel meer in zat. Ze wist dat het ervan zou komen, ze wist dat ze er het talent voor had, maar het gebeurde maar niet en dat stelde haar jeugdig ongeduld op de proef. Het was wachten tot ze bij Atlantic Records tekende, waar ze haar veel meer ruimte gaven om een eigen sound te ontwikkelen. Na Respect was het hek van de dam.
Wat mezelf betreft: ik zie het commerciële succes voor mijn ogen gebeuren en daar ben ik blij mee. Máár dat is niet waar ik halsstarrig naar streef. Ik hunker naar creatief succes en ga er voorlopig van uit dat de rest dan vanzelf wel volgt. Het belangrijkste voor mij op dit moment is: kunnen doen waar ik passioneel om geef.
Als kind was ze een ster in het gospelcircuit. ‘Wherever you were, she always brought you to church’, tweetten The Rolling Stones na haar overlijden.
Erivo: Daar is iets van aan. Gospel zingen doet iets met een mens. Ik kan ervan meespreken. Het is spirituele muziek die je aanmoedigt om op zoek te gaan naar je diepere zelf. Dat heeft Aretha Franklin meegenomen in alles wat ze deed. Zelfs haar liefdesliederen hadden wat van die hunker naar diepgang. Je denkt dat het over jou gaat wanneer ze spreekt over de pijn die je ervaart omdat je voor je partner niet de partner bent die ze verdient en die je zou willen zijn. Ze was een sterke observator die alles wat ze zag, voelde en ervoer in haar vertolking gebruikte. Ze kon technisch perfect zingen maar verkoos de emotie. Ze was gesteld op haar privéleven maar haar songs spreken boekdelen: ze verraden wat ze heeft meegemaakt, hoe ze zich voelde en hoe ongelofelijk veerkrachtig ze was. Haar muziek en haar veerkracht, dat is volgens mij de essentie van Aretha Franklin.
Genius: Aretha
Vanaf 4/6 in Disney+.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Cynthia Erivo
Geboren op 8 januari 1987 in Londen.
Zingend en acterend multitalent.
Wint een Tony, een Emmy én een Grammy voor haar hoofdrol in de Broadway-musical The Color Purple (2015-2017).
Genomineerd voor een Oscar voor haar hoofdrol in Harriet (2019).
Laat zich ook opmerken in Steve McQueens Widows (2018) en de thriller Bad Times at the El Royale (2018).
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier