‘Ik zal voor eens en voor altijd zeggen wat je moet doen of kunnen om Belg te worden: helemaal niks’

Paul Baeten is schrijver van romans en tv-reeksen – recent nog Twee zomers op Eén. Elke week bijt hij zich hier vast in maatschappij en popcultuur.

Ik zal voor eens en voor altijd zeggen wat je moet doen of kunnen om Vlaming of Belg te mogen worden. Het is: helemaal niks.

Je moet hier niet geboren zijn, je voorouders moeten niet in Asterix-strips voorkomen, je moet geen fritten lusten, je moet je kinderen niet naar de scouts of de Chiro sturen, je moet niet weten wie Ben Crabbé en Metejoor zijn of om hoe laat Het journaal begint. Je moet je communie niet gedaan hebben, je moet fietsen niet leuk vinden, je moet geen nummer van Raymond of Meuris kunnen meezingen op feestdagen die je ook niet van buiten moet kennen. Je moet geen carport hebben. Je kinderen moeten niet naar een oude coureur vernoemd worden.

Niks moet.

Je woont in België? Waw, kijk ’s aan, proficiat: je bent nu Belg.

En als elitair links in Vlaanderen niet bestond uit een bende oude schrijvers en andere dorpsidioten die een hoofddoek een bedreiging vinden voor de zieltjes van hun schoolgaande kroost, dan mocht je zelfs alles dragen wat je wilde.

Ik ben zelf ooit in Italië gaan wonen. Jongens toch, de lijst van dingen die ik moest doen! Mij gaan inschrijven in de gemeente, een sociaal nummer aanvragen en mijn belastingen betalen. Dat is het. Dat is alles. Toch heb ik intussen wel wat dingen overgenomen uit ‘de cultuur’, zoals mijn dochter later naar bed sturen dan zeven uur en leren hoe het voelt om een voetbaltornooi effectief te winnen in plaats van erover te praten.

Weet je wat het ook is? Een leuke cultuur is gewoon leuker om over te nemen. Misschien moeten we daar als geboren en getogen Belgen en Vlamingen eens over nadenken: wie weet, is boterhammen met confituur eten als avondeten gewoon niet aantrekkelijk?

Uit media-enquete De Stemming bleek nochtans dat de meeste Vlamingen en Belgen vinden dat je, om erbij te mogen horen, hier geboren moet zijn. Dikke zever en leugens. Want ik ken veel mensen die hier geboren zijn en toch nog niet van iedereen de eer krijgen om bij ons verheven volk te horen. Ik denk dat een gemiddelde Marokkaan of Congolees geen twee maar tweeduizend generaties in België moeten wonen, tot hij of zij voldoende witgewassen is om van Korneel en Isabel wel aan de tafel van de Echte Belgen te mogen zitten.

Wie denken die mensen dat ze zijn? Wie heeft nu in godsnaam de arrogantie om zomaar regels op te stellen? Wie zit er nu in een club waar je niks voor moest doen, om het anderen dan bijna onmogelijk lastig te maken? Ik bedoel: los van de Reuzegommers.

Wel: veel Vlamingen en Belgen, blijkbaar. Ik denk vooral van mensen die verder in hun leven geen kloten bereikt hebben, en dus maar terugvallen op evidente zaken om zich groot over te voelen. ‘Ik was hier geboren’: waw, en hoeveel moeite heeft je dat gekost? Welke grootse daden heb je daarvoor moeten verrichten?

Om af te sluiten zal ik de anderstalige Belgen en nieuwkomers alvast leren wat wij hier met een modern Vlaams gezegde antwoorden als anderen zich met onze zaken proberen te bemoeien. Het vormt namelijk een geschikt antwoord op mensen die de illusie koesteren te kunnen beslissen wie Belg mag worden en wie niet: da gade gij nie bepalen!