‘Bloedserieuze blockbusters als The Dark Knight en Dune 2 zijn oersaai’

Tobias Cobbaert grasduint in het nieuwste cultureel erfgoed.

Hoewel ik over films heel wat controversiële ­meningen heb, denk ik dat ik met de volgende al het meeste mensen op stang heb gejaagd: The Dark Knight is met gemak een van mijn minst ­favoriete films aller tijden.

Mijn oprechte excuses aan alle fans, maar ik kan die film simpelweg niet serieus nemen. The Dark Knight gaat over een gast die ’s avonds in een vleermuispak rondloopt en met een ­vervormd stemmetje praat, en zijn aartsvijand is een weirdo die hele dagen clownschmink draagt. Klinkt als het perfecte recept voor wat ­campy fun, maar om de een of andere reden dacht Christopher Nolan dat dat concept zich perfect leende voor een duistere, ‘serieuze’ film. En The Dark Knight Rises is nog ­erger. Luister met gesloten ogen naar de dialogen tussen ­stoere ­Batman en slechterik Bane met zijn heliumstemmetje, en probeer me te overtuigen dat dit geen kinderfilm is.

Geef mij maar de ver­guisde Batman & Robin van Joel ­Schumacher. In alle ­opzichten een misbaksel, maar tenminste wel een film die begrijpt wat voor onnozel ­concept superhelden zijn en er een circus van maakt.

Diezelfde irritatie bekroop me, weliswaar in mindere ­mate, toen ik vorige week naar Dune 2 ging kijken. Af en toe zag het er best spectaculair uit, maar voor de rest was ik drie uur lang een ­emotioneel vacuüm. Alle gebeurtenissen die op het scherm voorbijtrokken, konden me simpelweg niets schelen. Het was allemaal zo droog, zo gevoelloos, maar ­vooral: gebracht met nog meer ­gravitas dan de ­gemiddelde eucharistieviering.

En waarom? Dune speelt zich af in een wereld vol ruimtenazi’s, religieuze fanatiekelingen en gigantische zandwormen. Alle ingrediënten zijn aan­wezig om hier een plezant schouwspel van te maken. In plaats daarvan koos ­regisseur Denis Villeneuve ervoor om elke vorm van humor en plezier te mijden, waarmee hij ­impliceert dat deze film diepgang heeft en een ­serieuze boodschap brengt. Alleen zie ik die niet. Wat wil Dune nu eigenlijk echt zeggen? Oorlog is slecht? Pas op met religieus ­fanatisme? Daarvoor hoef ik heus geen honderdtachtig ­minuten naar woestijnvlaktes te kijken.

Begrijp me niet verkeerd, ik vind ­absoluut niet dat elke film leuk moet zijn. Van mij mocht ­Dune gerust een ultrapretentieuze arthousefilm zijn geworden die zich echt in zijn ­thema’s vastbeet. Maar nu vind ik het te veel een vis-noch-vlees­verhaal: te oppervlakkig om echt over na te denken, maar zichzelf veel te ­serieus nemend om plezant te ­worden. Wat overblijft, is een beelden­stroom waarin veel gebeurt, maar waarin geen ­enkel ­moment of personage echt blijft hangen.

Dan heb ik veel meer ­respect voor een franchise als Fast & Furious. In ­objectieve termen (voorzover die ­bestaan) zijn dat natuurlijk veel ­minder kwaliteitsvolle films dan wat Villeneuve met ­Dune klaarspeelt. Maar daar zijn Vin Diesel en kompanen zich ­tenminste honderd procent van bewust. In zulke films wordt de belachelijkheid omarmd, waardoor het resultaat veel leuker en uiteindelijk ook spectaculairder is. Ik vraag je eerlijk wat er opwindender is: Timothée Chalamet en Zendaya die op een zandvlakte wat soldaatjes de keel oversnijden, of Vin Diesel die zijn auto aan een touw knoopt en daarmee Tarzan-gewijs over een ravijn slingert? Batman die de Joker in elkaar slaat, of de cast van F9 die met een auto vanop een vliegtuig de ruimte in rijdt?

Ofwel ga je volop voor de pret, ofwel laat je de blockbusterambities achterwege en maak je een film die echt iets te vertellen heeft. Niet van twee walletjes proberen te eten.

Wie het fundamenteel oneens met me is en me daarom een pak rammel wil geven: je kunt me in de cinema vinden wanneer de elfde Fast & ­Furious uitkomt.