‘Wie zit er te wachten op sociale media vol AI-influencers?’

Tobias Cobbaert schrijft wekelijks over wat hem wakker houdt. Of net niet.

Deze column gaat over twee dingen waar ik geen fan van ben.

Enerzijds zijn mijn zorgen omtrent artificiële intelligentie geen geheim. Terwijl afbeeldingsgeneratoren aan de lopende band zielloze kunst uitpompen, zorgt ChatGPT voor intellectuele luiheid. Momenteel is er een heel debat aan de gang over hoe handig het is om klassieke literatuur door AI om te zetten naar modern, versimpeld Engels, alsof elke roman dient om zo snel en efficiënt mogelijk enkele aandachtspuntjes over te brengen.

Anderzijds heb ik van influencers ook geen al te hoge dunk. Ik vind het een vies woord. Hier en daar heb je creatieve zielen die unieke filmpjes maken, maar meestal gaat het om mensen die zichzelf reduceren tot reclamebord en ons vooral willen beïnvloeden om geld uit te geven aan hun sponsors.
Beide verschijnselen komen op steeds onheiliger manieren samen. In zijn plannen voor de komende jaren liet Meta, het bedrijf achter Facebook en Instagram, weten dat het meer op AI wil inzetten. Een van zijn strategieën is AI-influencers creëren: profielen waar geen echte persoon achter zit, maar die door een machine bestuurd worden.

Waar ik bij veel toepassingen van AI begin te steigeren, kan ik me tenminste nog inbeelden wat anderen er goed aan zouden vinden. Maar in dit geval sta ik helemaal perplex. De laatste jaren ben ik al een pak minder bezig met sociale media omdat de algoritmes steeds slechter worden, omdat de inhoud steeds oppervlakkiger is en omdat AI een hoop rommel op de startpagina’s duwt. Ik kan me niet inbeelden dat er ook maar iemand zit te wachten op méér van dat. Bij echte influencers zit er tenminste nog een mens van vlees en bloed aan de andere kant van het scherm. Iemand met eigen meningen en emoties met wie je kunt interageren. Het lijkt alsof Meta van de theorie van het dode internet – dat er online meer door computers gegenereerde content te vinden is dan menselijke input – zo snel mogelijk de realiteit wil maken. Dat kan de boel onmogelijk interessanter maken.

In het geval van Liv, een van Meta’s AI-influencers, kwamen nog meer problemen naar voren. Liv was zogezegd een queer vrouw van kleur en een influencer die informatie rond diversiteit wilde promoten. Toen mensen aan Liv vroegen wie haar geprogrammeerd had, bleek het team haast uitsluitend uit witte mannen te bestaan die haar persoonlijkheid hadden gebaseerd op een personage uit Modern Family dat queer noch zwart was. Liv bestond om zogezegd voor meer diversiteit te zorgen, zonder de mensen uit die minderheidscategorieën erbij te betrekken. Socialemediagebruikers konden zich op de borst kloppen omdat ze zich informeerden, maar kwamen op geen enkel moment in contact met een echt andere visie op de wereld. Zeg van influencers wat je wilt, ze zijn tenminste mensen met eigen ervaringen met wie je kunt discussiëren.

Misschien is dat wel de grootste misdaad van AI tot nu toe: het zorgt ervoor dat ik in de bres moet springen voor influencers.