Jonas Boel

‘”Vrouwen boven”, las u overal na de Grammy’s. Kranten mogen die genderbril wel eens afzetten’

Jonas Boel Jonas Boel is medewerker van Knack Focus

De Brit Awards, de Grammy’s, de Oscars, allemaal zetten ze de voorbije maanden vrouwelijk talent in de bloemetjes, en daar was veel aandacht voor. Maar niet altijd om de juiste redenen of op de juiste manier, vindt Knack Focus-redacteur Jonas Boel.

Tien dagen geleden werden in London de Brit Awards uitgereikt. U hebt er misschien over gelezen. Over de vele prijzen die Dua Lipa in de schoot geworpen kreeg, bijvoorbeeld. Zo kopte De Standaard: ‘Dua Lipa domineert zeer vrouwelijke editie van de Brit Awards’.

Over de hele wereld lichtten media het vrouwelijke overwicht in de Brit-winnaars expliciet uit. ‘Women dominate 2021 Brit awards as Dua Lipa tops winners’, stond er in The Guardian. Naast Lipa werden namelijk ook Taylor Swift, Little Mix, Arlo Parks, Haim, en Griff bekroond, en dat in ‘gemengde’ (lees: niet genderbepaalde) categorieën als British Album, Global Icon, British Group, Breakthrough, International Group, en Rising Star.

Twee maanden geleden, op die andere muziekprijzen, de Grammy’s, was het ook van dattum: ‘Vrouwen boven, en Beyoncé breekt record’ kon u op deze website lezen. VRT: ‘Vrouwen boven op de Grammy’s’. Marie Claire: ‘Vrouwen aan de top’. De Morgen: ‘Vrouwen aan de macht’. Prachtig, toch? Verdiend vuistje voor alle dames! Maar ook: hopelijk worden zulke nieuwskoppen snel verleden tijd.

‘Vrouwen boven’, las u overal na de Grammy’s. Kranten mogen die genderbril wel eens afzetten.

Niet omdat getalenteerde, bekroonde vrouwen niet in de kijker mogen staan. Elke vorm van diversiteit is een verrijking, een aanwinst, voor álle kunsten, dus ook voor muziek. Maar kunst/muziek exclusief door een genderbril bekijken (of met gendergevoelige oren beluisteren) is wat mij betreft eerder een verarming. Omdat het aan de essentie voorbijgaat (hetzelfde kunnen we trouwens zeggen over al die prijzenfestivals op zich, maar soit).

De strijd voor gelijkheid en diversiteit moet nog steeds gestreden worden. Maar zolang we vrouwelijke artiesten veralgemenend afrekenen op hun chromosomen en niet op hun artistieke verdienste zijn we niet goed bezig en doen we die artiesten ook geen plezier. Elke keer een krant of magazine dus ‘vrouwen boven’ kopt wanneer de prijzen worden uitgedeeld, lees ik dat eerder als een pyrrusoverwinning.

Het zal misschien aan de door hashtags en clickbait gedomineerde tijden liggen. ‘Beyoncé bevestigt opnieuw gigantisch talent met recordaantal Grammy’s’, leest minder vlot, net als ‘Dua Lipa bekroont voor escapistische dansplaat die snaar raakt in tijden van zelfisolatie’. En toch is dat hetgeen ik wil lezen, ik wil leren, wanneer een song, een plaat, een productie in de bloemetjes wordt gezet. Niet ‘vrouw wint prijs!’. Bah.

Muziek exclusief met gendergevoelige oren beluisteren, is wat mij betreft eerder een verarming.

En neem nu de Oscars. Wat is er het belangrijkste: dat Chloé Zhao met Nomadland een rauw-realistische maar poëtische roadmovie heeft gemaakt, een meeslepend portret van outcasts dat op subtiele wijze veel vertelt over Amerika anno 2020 en de uitwasemingen van het kapitalisme? Of het feit dat ze de eerste Aziatische en tweede vrouw was die een gouden beeldje als beste regisseur mocht ontvangen? Sinds de Oscaruitreiking kreeg het laatste in elk geval buitenproportioneel veel aandacht. Eenvoudig in een titel samen te vatten cijfertjes boven verdienste.

De berichtgeving in de media kan beter, wanneer vrouwelijk talent in de prijzen valt. Neem nu de VRT over de Brits: ‘Brit Awards counteren kritiek door vooral vrouwen te bekronen’. In 2020 was er namelijk nogal wat heisa over gebrek aan vrouwelijke genomineerden in de gemengde categorieën. De suggestie dat ‘vrouwen’ een aparte, homogene categorie vormen, en dat ze hun prijs te danken hebben aan hun hormonen, of om een quota te halen, is echter beledigend en contraproductief. Vorige zomer werd Lana Del Rey door Bruce Springsteen ‘simply one of the best songwriters in the country’ genoemd. Stel je voor dat hij daar ‘one of best female songwriters’ van had gemaakt. Het kot was te klein, en terecht.

Dus: meer getalenteerde vrouwen die in de prijzen vallen? Absoluut! Maar laten we ze dan ook noemen wat ze zijn: baanbrekende rappers, innoverende performers, visionaire producers, straffe songschrijvers en muzikanten, geweldige filmmakers en scenaristen, enzovoort. Zet de genderbril af, dat is pas gelijkheid.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content