Eerder dit jaar doorbrak de invloedrijke Iers-Britse shoegazeband My Bloody Valentine met de cd ‘m b v’ een periode van ruim twee decennia stilzwijgen en zopas stond hij eindelijk ook weer op het podium van de AB. Het resultaat was helaas een concert waar we warm noch koud van werden.
DA GIG: My Bloody Valentine in AB, Brussel op 3/9.
IN EEN ZIN: De pioniersgeest van weleer was verworden tot gemakzucht en nostalgie en waar lawaai ooit een expressiemiddel was, bleek het inmiddels te zijn uitgegroeid tot het enige doel van de groep.
HOOGTEPUNT: de stilte na ‘You Made Me Realise’.
DIEPTEPUNTEN: Zeventien nummers waarin iedere zangpartij werd weggedrukt door overstuurde noise.
BESTE QUOTE: Een toeschouwer roept: ‘Louder!’. Antwoord van Kevin Shields: “Legal!”
Het was allemaal de schuld van Joke Schauvliege. Tenminste, zo leek het toch. Bij het betreden van de zaal, kreeg het publiek op een groot scherm een bitse mededeling van de groep te lezen: “Uit angst voor repressailles van de autoriteiten, heeft de concertpromotor ons voor het blok gezet. De leden van My Bloody Valentine stellen vast dat dit tot dusver het enige land is waar ons ooit een dergelijke dwaze wet in de maag werd gesplitst”.
De luidste rockband ter wereld, die al menige argeloze concertganger onherstelbare gehoorschade had bezorgd, was blijkbaar niet opgezet met de recente regeling die het maximale geluidsvolume in onze concertzalen begrenst. Pure aanstellerij, zo bleek achteraf, want zelfs binnen de toegelaten normen speelde het gezelschap zo hard dat enkel toeschouwers met oordopjes zich zonder gevaar voor blijvende doofheid in het auditieve inferno van My Bloody Valentine konden begeven.
Goed, de gelaagde, in noise, reverb en feedback gedrenkte gitaarsound van het kwartet (live aangevuld met een toetsenspeelster) komt pas echt tot zijn recht wanneer de volumeknop een flinke ruk naar rechts krijgt en je de beukende geluidsgolven tot diep in je botten voelt doordringen. Dat gaat in ruime mate ook op voor groepen als Sonic Youth, Swans of Dinosaur Jr. Alleen gebeurt bij My Bloody Valentine alles in de overtreffende trap, wat hun muziek niet altijd ten goede komt.
Vliegtuigturbines
Een recensent omschreef één van hun concerten onlangs nog als ‘drone warfare’ en ook in de AB kreeg je na tien minuten al het gevoel dat je te midden van een luchtaanval terecht was gekomen. De decibels werden met honderden tegelijk over de aanwezigen uitgestrooid en de door een imposant arsenaal van effectpedaaltjes vervormde gitaren van Kevin Shields en Belinda Butcher klonken veeleer als vliegtuigturbines dan als normale instrumenten.
Voor alle duidelijkheid, wij zagen My Bloody Valentine al eens in dezelfde zaal op 4 april 1989 en zijn, qua noise, best wel het een en ander gewend. Bovendien blijven we zeker niet ongevoelig voor de drie langspelers van de groep, die hun specifieke karakter ontlenen aan het contrast tussen de ijle, zoetelijke zangpartijen van Shields en Butcher en de tyfusherrie van de instrumenten.
Op de platen van de groep liggen de stemmen doorgaans diep begraven in de mix, een artistieke keuze waar we respect voor kunnen opbrengen. Live worden de gitaren en keyboards echter dermate overstuurd dat de vocale input van de twee spilfiguren volkomen de mist in gaat. Je ziet wel lippen bewegen, maar kunt volstrekt geen zangpartijen meer onderscheiden. Bijgevolg krijg je de indruk dat My Bloody Valentine instrumentale versies van zijn nummers staat te spelen, maar mis je essentiële ankerpunten. De droompopmelodieën, die er wel degelijk inzitten, worden volledig overwoekerd, zodat de songs onherroepelijk in de sound verdwijnen.
Wil je als toeschouwer niet in de muziek verloren lopen, dan ben je vooral op je geheugen aangewezen: wat je niet hoort, dien je te vermoeden, met de plaatversies in het achterhoofd. Frustrerend, want ook al hoor je af en toe een prikkelende passage, de groep reikt je nooit een touw aan waarmee je de losse eindjes aan elkaar kunt knopen.
Museumstuk
Ooit was My Bloody Valentine een relevante groep die bakens verzette. Vandaag lijkt ze een curieus museumstuk: ze speelt al maanden dezelfde zeventien nummers in dezelfde routineuze volgorde en teert vooral op haar verleden. Ruim de helft van de set bestaat uit materiaal dat een kwarteeuw oud is. Met openers ‘I Only Said’ en ‘When You Sleep’ gaf het gezelschap al meteen aan dat het klassieker ‘Loveless’ (uit 1991!) nog steeds niet is ontgroeid.
De leden van My Bloody Valentine, wier gruizige stofzuigersound schatplichtig was aan The Velvet Underground en The Jesus & Mary Chain, stonden er bewegingloos bij: hun statische imago gaf dus perfect aan waarom ze de vaandeldragers van de shoegazerbeweging worden genoemd. Voor zover op het podium al sprake was van enige dynamiek, kwam die van de abstract-psychedelische visuals op het beeldscherm.
Enkele van de luidste nummers, ‘You Never Should’ (met onhoorbare fluisterzang van Kevin Shields) en ‘Nothing Left to Lose’ (waarin vooral de ritmesecrie flink van jetje gaf), waren afkomstig uit ‘Isn’t Anything’, maar met ‘Honey Power’, ‘Cigarette in Your Bed’ en ‘Thorn’ prijken ook flink wat nummers uit de vroege ep’s op de setlist. Wél teleurstellend dat uit de nieuwe cd ‘m b v’, waar we 22 jaar op moesten wachten, slechts vier nummers de selectie hadden gehaald: ‘Who Sees You’, het funky ‘New You’, ‘Only Tomorrow’, waarin keyboard-dame op gitaar overschakelde en het drum’n’bass-experiment ‘Wonder 2’, waarin ook de drummer de snaren bewerkte, omdat hij, gezien de geprogrameerde beats, anders niets om handen had.
‘To Where Knows When’ en ‘Soon’, twee andere publieksfavorieten uit ‘Loveless’ klonken zowaar bijna als herkenbare songs en traditiegetrouw werd het optreden afgerond met ‘You Made Me Realise’ uit 1988, dat uitmondde in wat bekend staat als de ‘holocaust-sectie’: een aanslag van feedback en witte ruis die je broekspijpen deed flapperen.
Na hun jongste passage in de AB weten we het zeker: My Bloody Valentine is alleen nog cool op papier. Wat ooit avantgarde was, is verworden tot gemakzucht en nostalgie. Waar lawaai ooit een middel was, is het nu tot een doel uitgegroeid. Mocht dit concert een spelletje zeegevecht zijn geweest, dan spraken we vandaag over een misser van formaat. Jammer, maar het is niet anders.
Dirk Steenhaut
DE SETLIST: I Only Said / When You Sleep / New You / You Never Should / Honey Power / Cigarette In Your Bed / Only Tomorrow / Come In Alone / Only Shallow / Thorn / Nothing Much To Lose / Who Sees You / To Here Knows When / Wonder 2 / Soon / Feed Me With Your Kiss / You Made Me Realise.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier