Marianne Faithfull @ Bozar: Een diva op krukken

Van angeliek sixtiesicoon tot zelfdestructieve drugsverslaafde en van onschuldig popzangeresje tot vrouwelijke Tom Waits. De carrière van Marianne Faithfull is een wedloop met hindernissen, maar de 67-jarige artieste laat zich niet kisten. Dat bewees ze met haar concert in Bozar.

Dit jaar is het precies een halve eeuw geleden dat Marianne Faithfull haar eerste hit scoorde met het van The Stones cadeau gekregen ‘As Tears Go By’. Naar aanleiding van dat jubileum verscheen niet alleen het fotoboek ‘A Life on record’, waar niemand minder dan Salman Rushdie het voorwoord voor schreef, maar ook de prima cd ‘Give My Love To London’, waarvoor ze songs bedacht met onder anderen Nick Cave, Anna Calvi, Steve Earle en Tom McRae. Wie in Brussel een ‘Greatest Hits’-selectie verwachtte kwam alvast bedrogen uit. “Te gemakkelijk”, oordeelde de zangeres die, na een turbulente levenswandel, vandaag in Parijs woont. “Ik vond dat het gesofisticeerder kon. Dus koos ik voor liedjes die me na aan het hart liggen en die ik nog nooit eerder live heb gebracht.”

La Faithfull mag op haar oude dag dan over een combattieve geest beschikken, ze wordt wél geteisterd door allerlei fysieke ongemakken. Vorig jaar nog hield een zwaar rugletsel haar maandenlang aan haar bed gekluisterd en intussen brak ze ook nog eens haar heup. Dat verklaart waarom ze moeizaam, met behulp van een wandelstok ,het podium op kwam gestrompeld en ruim de helft van het optreden zittend diende af te werken. “Je gaat er niet dood van, maar het is een verdomde nachtmerrie”, vertelde de diva bij wijze van begroeting. “But the show must go on, and it will. Wees dus een beetje geduldig: recht staan doet pijn, ik zal dus af en toe een stoel nodig hebben”. Het publiek antwoordde met een ovatie, nog voor Marianne Faithfull één noot had gezongen. Veel hoefde ze dus niet meer te bewijzen, en dat was nu net het probleem. Maar daarover straks meer.

De jongste jaren liet de zangeres met de gehavende karakterstem zich nogal eens begeleiden door gezichtsloze huurlingen, uiteraard met rampzalige gevolgen. Een verademing dus dat ze in Brussel rugdekking kreeg van een voortreffelijke band, aangevoerd door drummer Rob Ellis, die ook haar jongste cd co-producete en die we nog kennen van bij PJ Harvey. Geen verwijzingen naar Brecht & Weill dit keer: Faithfull ging voluit voor pop en rock en wisselde materiaal uit ‘Give My Love To London’ af met oudere nummers.

Kwetsbaar

Tot de eerste categorie behoorden het sprankelende ‘Falling Back’, het akoestisch aangestuurde ‘Love More Or less’ (geschreven met Tom McRae die, volgens de chanteuse, in de zaal zat) en het potig rockende anti-oorlogslied ‘Mother Wolf’, over “het ontembare karakter van vrouwen” en, zo bleek na een lange inleiding, geïnspireerd door een passage uit Rudyard Kiplings ‘Jungle Book’. Marianne Faithfull liet hier haar woede de vrije loop, terwijl de band martiale ritmen en scheurende gitaren in stelling bracht. In ‘Sparrows Will Sing’, aangekondigd als “het enige optimistische nummer van de set”, met dank aan Roger Waters, trokken de muzikanten een wall of sound op, volgens een bouwplan dat zowel op de tekentafel van Phil Spector als de E Street band had gelegen. In het door Nick Cave aangeleverde ‘Late Victorian Holocaust’ greep Faithfull echter af en toe naast de juiste noten.

Minder bekende liedjes als ‘Witches’ Song’ en het meerstemmig gezongen ‘Marathon Kiss’, dat ze ooit toegestopt kreeg door Daniel Lanois, kwamen wél goed uit de verf. Net als het a capella gezongen ‘Plaisir d’amour’, een verzoekje dat de zangeres eerder op de dag via haar facebookpagina had ontvangen en dat bij haar herinneringen opriep aan de tijd toen ze net getrouwd was met John Dunbar en zwanger van haar zoon Nicholas. Het leverde een even pakkende als kwetsbare vertolking op.

Uiteraard bracht Marianne Faithfull in haar concert ook enkele vaste ankerpunten aan: het donkere, pulserende ‘Broken English’, met snijdend gitaarwerk van John McVey, zat al vroeg in de set. Maar het luchtige ‘Come and Stay With Me’ en het onvermijdelijke ‘As Tears Go By’, allebei in anachronistische sixties-arrangementen gehuld, vielen serieus uit de toon en klonken veeleer nostalgisch dan relevant. Faithfull is nu eenmaal niet langer de deerne van weleer. Jammer dus dat ze de bekende Stones-song, die ze ooit zo treffend had geherinterpreteerd op ‘Strange Weather’, niet op haar huidige levensfase betrok. Ook in het klassieke ‘Sister Morphine’, door de groep met de juiste scherpte gespeeld, was de zangeres de zwakke schakel. “Aan drugs doe ik al lang niet meer”, vertelde ze. “Ik rook dezer dagen zelfs alleen nog elektronische sigaretten. Tja, ik word een jaartje ouder, hé?”

Loden zeppelin

Het absolute dieptepunt van de avond was ongetwijfeld ‘The Price of Love’, een cover van The Everly Brothers, die steunde op lompe gitaarriffs en een bluesy harmonica, maar de nodige veerkracht miste en de zaal in vloog met de gratie van een loden zeppelin. Het bekende ‘The Ballad of Lucy Jordan’ was evenmin een voltreffer. Faithfull wist er amper expressie in te leggen, maar dank zij het herkenningseffect was het publiek nu door het dolle heen. Het kwam er blijkbaar vooral op aan te verhinderen dat de zangeres het podium verliet. En ja hoor, schuurpapieren Marianne was in een gulle bui en gooide er nog wat extra’s achteraan: ‘Who Will Take Your Dreams Away?’, een tijdloos chanson dat ze twintig jaar geleden met Angelo Badalamanti schreef voor de film ‘La Cité des Enfants Perdus’ en, in de handen van de pianist, haast tot een rapsodie uitgroeide. Uiteindelijk werd het concert besloten met ‘Last Song’, het resultaat van een avondje uit met Damon Albarn, die het later, onder de titel ‘Green Fields’ zou opnemen met The Good The Bad & The Queen. “Wat een dwaze groepsnaam”, meldde de aristocratische popdiva nog.

Na haar teleurstellende concerten van de laatste jaren, wist Marianne Faithfull dit keer de schade te beperken, ook al klonk haar stem wisselvallig en verliep de avond met ups en downs. Maar met overwegend goed gekozen songs en haar verhaaltjes tussendoor creëerde de zangeres tich een intieme band met haar publiek, dat zich willoos liet inpakken en tevreden huiswaarts keerde. Faithfull zelf genoot van het stormachtige applaus en hinkte vervolgend de nacht in.

DE SETLIST: Give My Love to London / Falling Back / Broken English / Wutches’ Song / The Price of Love / Marathon Kiss / Love More or Less / As Tears Go By / Come and Stay With Me / Plaisir d’Amour / Mother Wolf / Sister Morphine / Late Victorian Holocaust / Sparrows Will Sing / The Ballad Of Lucy Jordan // Who Will Take Your Dreams Away? / Last Song.