Lambchop plays ‘Nixon’ @ AB: De nostalgie voorbij

Lambchop, uit Nashville, Tennessee wordt vaak met het alt.country-genre geassocieerd. Maar hoezeer die term te kort schiet, bleek andermaal in de AB, waar Kurt Wagner & co hun vijftien jaar oude meesterwerk ‘Nixon’ integraal ten gehore brachten. Zoals verwacht werd het een prachtconcert.

Kurt Wagner (56) is het type artiest dat liever vooruit kijkt dan achterom. Want: “Ik ben niet zo goed in nostalgie”. Dat hij uiteindelijk toch bereid werd gevonden één van de classics uit zijn oeuvre opnieuw tot leven te wekken, ligt gedeeltelijk aan het feit dat Marc Trovillion, sinds het prille begin de bassist van Lambchop, in oktober 2013 plots aan een hartaanval overleed. Wagner ziet de huidige tournee dus vooral als een hommage aan zijn oude strijdmakker, maar uiteraard was het meegenomen dat het project ook de nodige creatieve uitdagingen meebracht.

Omstreeks 2000, toen ‘Nixon’ uitkwam, bestond het collectief officieel uit veertien leden en werd het vaak ook met een uitgebreid strijkersensemble op het podium gesignaleerd. Vandaag telt Lambchop slechts zes muzikanten meer, zodat de weelderige arrangementen van weleer noodzakelijkerwijze herdacht dienden te worden. Bovendien hadden Wagner en de zijnen enkele van de songs uit de cd nog nooit live gebracht, wegens “onspeelbaar”. Ook daar moest dus dringend iets op gevonden worden.

Kunstzinnig gemompel

‘Nixon’ diende zich destijds aan als de vijfde langspeler van Lambchop en voor velen blijft het de absolute piek uit zijn carrière. In ieder geval markeerde de plaat de grote doorbrak van de heren in Groot-Brittannië en Europa, en dat op een moment dat in hun thuisland vrijwel niemand aandacht had voor hun werk. Wél zette Kurt Wagner destijds het publiek op het verkeerde been met de cd-titel. Die verwees weliswaar naar Richard Nixon, de republikeinse president die tussen 1969 en ’74 in het Witte Huis zetelde en voortijdig moest aftreden wegens het Watergateschandaal, maar geen van de songs op de cd had rechtstreeks iets met hem te maken. ‘Nixon’ verwees veeleer naar het sociale klimaat, de sfeer en de muziek uit die specifieke periode. De nummers zelf handelden overwegend over het bevreemdende dat schuilgaat achter het alledaagse. Wagner en zijn maats verpakten hun surrealistische verhaaltjes bovendien in een verrassende mix van stijlen: southern soul, gospel, funk, orkestrale pop… We waren dan ook benieuwd hoe Lambchop dat materiaal anno 2015 zou aanpakken.

Zoals gewoonlijk stond de band op het podium in een halve cirkel opgesteld, met uiterst rechts, zittend met zijn gitaar, de immer onder een honkbalpet verstopte Kurt Wagner. De man houdt er een unieke, mompelende zangstijl op na, die in geen enkele andere groep zou werken, maar bij de behoedzaam gespeelde, ingehouden muziek van Lambchop perfect blijkt te passen. Wagner is zowat de minst exuberante frontman uit de populaire muziek, maar dat neemt niet weg dat hij alles tot in de puntjes dirigeert.

‘The Old Gold Shoe’ kwam haast onmerkbaar de zaal in geschuifeld en de strijkers en blazers uit de studioversie waren nu vervangen door twee toetsenspelers (waarvan er één regelmatig een gitaar beroerde) en een muzikant die afwisselend klarinet, sax, trompet en dwarsfluit speelde. Een en ander leidde tot een vol en helder geluid dat vaak nog geprononceerder overkwam dan op de plaat. ‘Grumpus’ en ‘What Else Could It Be?’ lieten zich omschrijven als wiegende softfunk, het kabbelende ‘You Masculine You’ neigde naar Burt Bacharach en ook het op herkenningskreetjes onthaalde ‘Up With People’ kweekte geleidelijk spieren, om tenslotte uit te monden in een sierlijke climax.

Tragedie

Wagners falsetstem, op ‘Nixon’ nog prominent aanwezig, was nu geheel verdwenen (“Teveel gerookt”, aldus de zanger), maar het was opvallend hoe vlot het repertoire zich aanpaste aan de kleinere bezetting, zonder er zijn muzikale rijkdom bij in te schieten. Het nu eens jazzy, dan weer loungy jasje zat de liedjes als gegoten. ‘The Book I Haven’t Read’, een lovesong die Kurt Wagner vijftien jaar geleden schreef voor zijn vrouw, de democratische politica Mary Mancini, was nog steeds prachtig, maar de laatste twee, nogal donkere tracks uit de cd hadden een drastische gedaanteverwisseling ondergaan. De traditional ‘The Butcher Boy’, het tragische verhaal van een jonge vrouw die zelfmoord pleegt omdat haar geliefde haar heeft bedrogen, was helemaal herschreven en dreef nu op een aanstekelijk J.J. Cale-ritme. Zonder meer een geslaagde transformatie.

Daarmee zat ‘Nixon’ erop, maar gelukkig had Lambchop nog enkele extraatjes in petto. Het van Curtis Mayfield geleende ‘Give Me Your Love (love Song)’ was sensuele soul, bijgekleurd met wahwahgitaren en lange piano-uitweidingen (van Tony Crow); ‘My Face Your Ass’ een glinsterende parel uit ‘Thriller’. De set eindigde met twee nummers uit ‘Mr M’, een elegie voor de betreurde Vic Chesnutt, die dit keer in een jazzy nachtclubsound gehuld gingen. De enige bis was een cover van Bowies ‘Young Americans’, grondig hertimmerd maar toch herkenbaar. Wie hier pap van lustte, moest mar eens dringend op zoek naar ‘Rainer On My Parade’, een cd waarop Lambchop zich op elegante wijze vergrijpt aan songs van onder anderen The Buzzcocks, The Stranglers, Tom Waits, Elvis Costello, Leonard Cohen en Sisters of Mercy.

Kurt Wagner kondigde in Brussel aan dat er een nieuwe langspeler van zijn groep in de steigers staat en dat hij, geïnspireerd door Four Tet, de jongste tijd ook vaak met elektronische dansmuziek experimenteert. Dat belooft. Maar in afwachting van al dat moois zorgde Lambchop in de AB voor de zoveelste keer voor pure magie. Wie er niet was, heeft iets gemist.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: The Old Gold Shoe / Grumpus / You Masculine You / Up With People / Nashville Parent / What Else Could It Be? / The Distance From Her To There / The Book I Haven’t Read / The Petrified Florist / The Butcher Boy / Give Me Your Love (Love Song) / My Face Your Ass / If Not I’ll Just Die / Gone Tomorrow // Young Americans.