De Britse Joy Crookes gaf in de AB het startschot van de Europese tournee waarmee ze de release van haar tweede langspeler Juniper kwam vieren. Meteen gaf de zangeres met Ierse en Bengaalse roots aan dat alle lovende kritieken die aan haar komst voorafgingen meer dan terecht waren.
De 27-jarige artieste uit Zuid-Londen wordt doorgaans geassocieerd met rokerige retro-soul en appelleert bijgevolg aan een publiek dat zich graag onderdompelt in het oeuvre van Amy Winehouse of Celeste. Na een drietal ep’s voorspelde Jools Holland haar al in 2019 een mooie toekomst en een jaar later kreeg ze ook een promotioneel duwtje in de rug van de BBC. Met Skin, haar debuut-van-lange-adem dat verscheen in 2021, werd Joy Crookes genomineerd voor de prestigieuze Mercury Music Prize, al liet haar commerciële doorbraak nog even op zich wachten. De jongste jaren worstelde de zangeres met haar geestelijke gezondheid en dat verklaart waarom ze vier jaar nodig heeft gehad om een nieuwe plaat klaar te stomen.
Op Skin stak Crookes haar sociale en politieke ideeën niet onder stoelen of banken, wat leidde tot kritische observaties over de Brexit, immigratie, racisme en gentrificatie. Op Juniper graaft ze nog iets dieper, met introspectieve songs die vooral wortelen in persoonlijke trauma’s. De songs staan in het teken van verlies, hartzeer en twijfel. De zangeres schrikt er niet voor terug zich kwetsbaar op te stellen. Daarbij vervalt ze echter nooit in zelfbeklag of valse sentimentaliteit. De emoties zijn rauw, eerlijk en genuanceerd, maar ook op muzikaal vlak geeft Joy Crookes blijk van toegenomen zelfvertrouwen en een niet te stuiten exploratiedrang.
Stem met craquelures
Neo-soul blijft weliswaar de basis, maar de zangeres is net zo goed beïnvloed door de jazzy torch songs van Ella Fitzgerald en Nina Simone, op grooves steunende R&B, folk, blues, pop en dub. Op Juniper krijgt ze occasioneel ondersteuning van rappers als Vince Staples en Kano. Toch klinkt het resultaat altijd warm en organisch. De nieuwe songs steunen vooral op bas en drums, zodat de teksten en melodieën alle ruimte krijgen om te ademen. Crookes’ grootste troef blijft niettemin haar donkere maar wendbare stem-met-kraakjes die af en toe herinnert aan die van Billie Holiday en van opvallend veel zelfvertrouwen en controle getuigt.
Op het podium van de AB droeg Joy Crookes een truitje dat vermoedelijk was gekrompen in de was en dreigde ze, net voor Perfect Crime, haar broek te verliezen, zodat ze prompt de hulp van een assistente diende in te roepen. Verder had ze geen nood aan spectaculaire visuals of showbiztrucs: bij Joy Crookes draait alles om de (inhoud van de) songs en de verrichtingen van haar voortreffelijke band. Opener Brave deed een beetje denken aan de triphop van Massive Attack, terwijl Pass the Salt gebouwd was op een baslijn die uit Requiem pour un con van Serge Gainsbourg was gelicht en in Carmen op een slimme manier de pianopartij uit Elton Johns Bennie and the Jets was geïntegreerd. In. Het laatst genoemde nummer vroeg Crookes zich luidop af waarom de schoonheidsidealen van onze maatschappij zo zelden op gekleurde medemensen van toepassing zijn.
Af en toe beroerde Joy Crookes een gitaar of een elektronische autoharp, maar haar stem bleef haar voornaamste wapen. Dat was zeker het geval in het even catchy als gedreven Feet Don’t Fail Me Now, uit haar eerste lp. De zangeres voelde zich duidelijk in haar schik in Brussel, een stad waar ze vroeger vaak rondhing met haar eerste vriendje, die afkomstig bleek te zijn uit Lennik. In die tijd dronk ze grote hoeveelheden goedkope Cara Pils en wandelde ze vaak voorbij de AB, zwaar onder de indruk van de grote namen die er op de affiche stonden. ‘En nu mag ik hier zelf op het podium’, vertelde ze, met een mengeling van ongeloof, dankbaarheid en trots.
Steun voor Palestina
De sobere break-up-song Don’t Let Me Down (uit haar ep Reminiscence uit 2018), werd door talloze aanwezigen meegezongen, wat aangaf dat het publiek in de zaal voornamelijk uit hardcore fans bestond. Het uptempo Mother handelde over complexe familierelaties, House With a Pool over huiselijk geweld. Iets minder overtuigend waren de doordeweekse elektropop van First Last Date en het springerige Two Nights, maar met het voor Crookes’ manager geschreven I Know You’d Kill werd de situtatie snel weer rechtgetrokken.
De pianoballad Forever, over de vluchtigheid der dingen, droeg de zangeres op aan het geteisterde Palestijnse volk, ‘en dat zal ik blijven doen tot Palestina helemaal vrij is’, zei ze. Als eerste bis bracht ze in haar eentje het van Sinéad O’Connor geleende Black Boys on Mopeds en uitte ze haar bezorgdheid over fascisme en xenofobie, bedenkelijke ideologieën die in heel Europa weer aan populariteit blijken te winnen.
Tijdens het jazzy Paris toonde Joy Crookes zich tot tranen toe bewogen door de prestatie van haar pianist. ‘Je kunt je muzikanten niet genoeg prijzen en bedanken’, meldde ze nog. De set eindigde met twee bespiegelende nummers uit Skin, al riep de zangeres de toeschouwers op om er toch maar een dansje van te maken. Want: ‘This was a lot of fun’.
Niemand haalde het in zijn/haar/hun hoofd haar tegen te spreken. Goed, Crookes klonk dan misschien wel een beetje retro, ouderwets was haar muziek allerminst.
DE SETLIST: Brave / Pass the Salt / Carmen / Perfect Crime / Somebody to You / Feet Don’t Fail Me Now / Mathematics / Don’t Let Me Down / Forever / Mother / House With a Pool / First Last Dance / Fade Your Heart / Two Nights / I Know You’d Kill // Black Boys on Mopeds / Paris / Trouble / When You Were Mine.