Donderdag nam muzieklegende Joan Baez afscheid van Gent. Geert Buelens legt uit waarom haar publiek haar node zal missen.
Er lijkt maar geen einde te komen aan de afscheidstournee van Joan Baez en wie er donderdagavond op Gent Jazz bij was begrijpt meteen waarom: het moet als artiest buitengewoon moeilijk zijn om definitief vaarwel te zeggen tegen een publiek dat je zo adoreert. Maar de ware betekenis ligt waarschijnlijk nog dieper: het zijn haar fans zelf die Baez niet kunnen missen. Het ovationale applaus dat de folkzangeres vanaf haar opkomst op het podium begroette en dat haar zichtbaar verraste, drukte niet alleen liefde uit voor een artieste die haar publiek al zestig jaar verrukt, het markeerde misschien zelfs wat oud-Kamervoorzitter Siegfried Bracke ooit omschreef als ‘een politiek feit’.
Waren er woensdagavond voor de triomf van STUFF. opmerkelijk veel tieners en twintigers afgezakt naar Gent Jazz, donderdag bracht Baez misschien wel de grootste samenscholing van lokale babyboomers op de been sinds de strijd voor Leuven Vlaams. Waar haar ex Bob Dylan zich altijd onwennig voelde bij het predicaat ‘geweten van zijn generatie’ lijkt Baez spontaan en zonder pretentie met die rol te zijn vergroeid. De strijd voor vrijheid vindt in de onvermoeibare mensenrechtenactiviste nog altijd een welsprekende woordvoerder, ook als die een invulling krijgt die niet elke aanwezige had zien aankomen, zoals toen ze de Catalaanse separatist Carles Puigdemont in het publiek verwelkomde en alle aanwezigen opriep hun steentje bij te dragen aan de Catalaanse onafhankelijkheidsstrijd.
Baez bracht donderdag misschien wel de grootste samenscholing van lokale babyboomers op de been sinds de strijd voor Leuven Vlaams
Dat was misschien ook een politiek feitje, maar de meeste bijval viel de zangeres te beurt toen ze het, ter inleiding van Woody Guthrie’s ‘Deportee’, had over het lot van vluchtelingen dezer dagen; het oorverdovende applaus was allicht tegen Trumps muur gericht, maar misschien toch ook wel ter nagedachtenis van de 53 migranten die deze week in Tripoli omkwamen toen hun detentiecentrum werd gebombardeerd en de 80 lotgenoten die voor de kust van Tunesië het leven verloren nadat hun boot kapseisde.
Geloofsbelijdenissen
Baez bracht enkele Dylanklassiekers (opener ‘Don’t Think Twice’ of het door haar bekendgemaakte ‘Farewell Angelina’), maar ook liedjes uit haar laatste plaat: ‘Whistle Down the Wind’ van Tom Waits, bijvoorbeeld, en ‘The President Sang Amazing Grace’ van Zoe Mulford, over die gedenkwaardige dag toen president Obama tijdens de begrafenis van een slachtoffer van een schietpartij in een kerk begon te zingen, omdat zelfs hij geen woorden kon vinden. En wellicht gaat ook dat laatste naar de kern van Baez’s enorme succes dezer dagen: haar zangkunst is geen entertainment, maar een morele steun. En die kunnen haar generatiegenoten en alle andere Gutmenschen vandaag meer dan ooit gebruiken. De idealen van de jaren zestig (openheid, vrijheid, gelijkheid, solidariteit) staan nog veel meer onder druk dan tijdens de neoliberale jaren tachtig. Dat de overvolle tent massaal ‘The Boxer’ en ‘Imagine’ meezong had dus echt niet alleen met nostalgie te maken naar de lijfliederen uit hun al lang vergane jeugd. Dit waren geloofsbelijdenissen en misschien wanhopige pogingen om de moed erin te houden.
Maar dra komt er dus wel degelijk een eind aan de ‘Fare Thee Well’-tour van Joan Baez. Op haar website staan nog 13 concerten aangekondigd, in Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje. Daarna zullen we het zelf moeten doen.
Geert Buelens (1971) is de auteur van De jaren zestig. Een cultuurgeschiedenis(2018). Voor Klara maakte hij onlangs de podcastreeks Woodstock over de festivalcultuur van de jaren zestig. Joan Baez mocht daarin uiteraard niet ontbreken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier