Congotronics vs Rockers @ Les Nuits Botanique

Het Brussels cultlabel Crammed Discs viert zijn 30ste verjaardag op Les Nuits, en bracht daarvoor muzikanten uit vier continenten samen met voor een heupwiegend feestje.

Van Talking Heads en Paul Simon vroeger tot Vampire Weekend en Yeasayer nu, de kruisbestuiving tussen moderne Angelsaksische en traditioneel Afrikaanse pop – bekeken door een Westerse bril – is uitgegroeid tot een flinke boom die we hier niet nog es gaan opzetten. U kent de ‘usual suspects’ intussen bij naam en toenaam.

Eén van de historische gangmakers bij dit proces is het Brusselse Crammed Discs, al drie decennia lang een vrijhaven voor ritmes uit alle vier windstreken. Om hun 30ste verjaardag te vieren zette het label een bijzonder feestje op poten in de Koninklijke Schouwburg.

Congotronics vs Rockers is de podiumversie van ‘Tradi Mods vs Rockers’, de vorig jaar verschenen compilatie waarop een uitgebreide schare undergroundartiesten hulde bracht aan Congolese bands als Konono N° 1 en Kasai Allstars – ‘congotronics’ is de verzamelnaam voor hun polyfonische hybride van traditionele en elektronisch gestuurde percussieritmes. Björk is een uitgesproken fan, net als jazzicoon Herbie Hancock.

Die zijn er vanavond niet bij; voegen zich wel bij een tienkoppige delegatie Congolose muzikanten: de Argentijnse folkdiva Juana Molina, de Amerikaanse avant-gardische punkrockers van Deerhoof, het Zweedse electropopduo Wildbirds & Peacedrums en de Brooklynites van Skeletons, die met hun eigen mengeling van Tortoise-achtige postrock, afrobeatinvloeden en wilde no-wave-uitspattingen de spits mogen afbijten. Met drift en muzikaal vernuft gebracht, maar voor de statige Schouwburg een tikkeltje te beklemmend. Dat beseft ook zanger Matt Mehlan: ‘Thanks for putting up with us. We’re keeping it serious now, but we’ll have some fun later.’

Die fun trekt zich een weinig later vrolijk op gang. Uit de coulissen zwelt een potpourri van opgewekt klinkende fluitjes aan en samen met de traditioneel uitgedoste Kasai blazen uit alle hoeken van het podium muzikanten verzamelen. We tellen 2 drummers, 4 gitaristen, 2 bassisten, 6 verschillende percussionisten en een stuk of 6 anderen verspreid aan microfoons. Yep, 20 koppen in totaal. Meteen in het oog springend zijn de drie heerschappen rechts, geposteerd aan zelf getimmerde percussie, timmerend op houten planken, rijstblikken, kookpotten en met ijzerdraad in elkaar geknutselde pedalen. Het zijn de special guests van Hoquets, een Brussels Amerikaans-Belgisch-Frans trio. Hun debuut heet toepasselijk ‘Belgotronics’.

We lezen opluchting op de veelkleurige gezichten na de eerste eindnoot, dit is tenslotte een première. Het spelplezier straalt van het podium. 20 lachende gezichten, nul kapsones, nul complexen. Mooi om te zien hoe niemand de facto het voetlicht opeist, al spelen sommige figuranten in deze heupwiegende kakofonie een duidelijkere rol dan anderen: Molina, die als een soort moederfiguur met een blik links en een handbeweging rechts de hele bende dirigeert. Deerhoofdrummer Greg Saunier de met strakke precisie de vele duimpiano’s, slaginstrumenten en uitgeholde boomstammen op één lijn tracht te krijgen – een gevecht met die kenmerkende laisser faire van z’n Afrikaanse confraters, maar eentje die gevoerd wordt met de glimlach.

De marimbaspeler, als een octopus aan zijn massief houten instrument, die subtiel de ruggengraat vormt van het geheel. De blootvoetse, in pluimen en strooirokjes uitgedoste dansers/zangers centraal, in schril contrast met de Zweedse vamp Mariam Wallentin in haar stiletto’s met tijgerprint. Je weet niet waar eerst kijken, net zoals het bij momenten quasi onmogelijk is om uit te maken wie wat op welk instrument speelt. Het zijn die momenten, waarin alle spelers zichzelf als één met hetzelfde hart kloppend organisme aan dezelfde groove vast haken die deze avond haar glans geeft. Want écht de vlam in de pan slaan doet het nooit.

Prachtige, hypnotiserende harmonieën, grappige dansjes en klaterende percussie bij de vleet dát wel, en in het publiek vooral veel gezichten in staat van verwonderding, maar te weinig overgave om hier een uitbundig feest van te maken. Detailkritiek want rechts achteraan, haast weg gedoken achter een basgitaar, staat een man die tevreden mag zijn: Vincent Kenis, behalve voormalig producer van Zap Mama ook één van de spilfiguren bij Crammed Discs en de ‘ontdekker’ van Congotronics. Vanavond heeft-ie bewezen dat Brussel niet alleen het toneel van communautaire knooppunten is, maar ook nog steeds een smeltkroes waar de botsing tussen verschillende culturen, talen en nationaliteiten tot iets heel moois en uniek kan leiden.

Op 26 juni doet Congrotronics vs Rockers Couleur Café aan, ga dat zien en plaaster alvast een brede glimlach op uw smoel.