Caroline zet de AB Club op stelten: de Vrije Vorm is óók architectuur

Is Caroline een band of een orkest? Legitieme vraag, want het betreft hier een uit de kluiten gewassen octet dat er in de ABClub duchtig op los experimenteerde. De kans dat u de postbode één van zijn songs zult horen meefluiten is dus klein. Niettemin prikkelt het Zuid-Londense collectief volop de nieuwsgierigheid: in Brussel mocht het zelfs aantreden voor een uitverkocht huis.

Caroline vertoont, zeker qua omvang, gelijkenissen met het Canadese Broken Social Scene, maar kleurt nog iets nadrukkelijker buiten de lijntjes. In dat opzicht leunt haar muziek dichter aan bij die van Britse leftfield-groepen als Black Country, New Road, Black Midi en Squid. Wat Caroline vooral van de concurrentie onderscheidt, is haar collectivistische ethiek. Het gezelschap telt met Mike O’Malley, Jasper Llewellyn en Casper Hughes weliswaar drie kernleden, maar van een absolute hiërarchie is nergens sprake. 

De Britten vormen een gemeenschap van gelijkgestemden, waarbij niemand zich opwerpt als frontman of frontvrouw. De heren en dame van Caroline zijn aanhangers van de Vrije Vorm en gaan allesbehalve strikt om met de definitie van wat een song hoort te zijn. De composities komen doorgaans al improviserend, maar op een democratische wijze tot stand: iedereen draagt bij. Dat leidt soms tot een chaotische overvloed van ideeën, zeker omdat de acht muzikanten zich van een weinig orthodox instrumentarium en behoorlijk eigengereide productietechnieken bedienen.

De lofi-sound van Caroline steunt op contrasten. O’Malley en Llewellyn begonnen ooit als folkduo en dat verleden klinkt ook vandaag nog atijd na. Naarmate hun muzikale vriendenkring groeide, werden echter ook de invloeden wijdlopiger. Vandaag zijn de uitgesponnen nummers van Caroline een amalgaam van postrock (met echo’s van Gastr del Sol, Talk Talk en Animal Collective), emo, ambient, indiepop, klassiek en avantgarde. Het resultaat klinkt arty maar pretentieloos, uitdagend maar rijk aan verbeelding, grofkorrelig maar verfijnd, abstract maar uiterst fysiek. Dat laatste kwam zowel tot uiting tijdens de rauwe blazerspartijen als de schrapende, naar The Velvet Underground verwijzende violen.

Collages

Het podium van de AB Club was haast te krap om de volledige line-up van Caroline te kunnen huisvesten. De architectuur van de composities was niet altijd even duidelijk, vooral omdat de muzikanten zich bedienden van een collagetechniek waarin ze niet zelden water en vuur poogden te verzoenen. Soms werd een poppy melodie ingezet, om ze na anderhalve minuut weer genadeloos aan stukken te rijten. Op een ander moment plukten de gitaristen knappe akoestische motiefjes uit de snaren, waarna die werden overstemd door hinkende ritmen of overstuurde noise. In de meeste songs zongen of schreeuwden verscheidene bandleden door elkaar. Tijdens When I Get Home en U R UR ONLY ACHING zocht violiste Magdalen Mclean dan weer haar toevlucht tot autotune. 

Op het onlangs verschenen Caroline 2 mocht avant-popzangeres Caroline Polachek, die ook te horen is op de geweldige jongste plaat van These New Puritans, in Tell Me I Never Knew That als gast figureren, maar in Brussel blonk ze uit door afwezigheid. Two Riders Down was verwrongen bluegrass, geplant op een strompelend ritme, en in Beautiful Ending deden de saxofoon en trombone denken aan een treurende blaaskapel van het Leger des Heils. De opeenvolgende tempowisselingen zetten het publiek meermaals op het verkeerde been. Dat guitarist Casper Hughes, net vader geworden en dus met ouderschapsverlof, te elfder ure vervangen werd door een buitenstaander die zich uitstekend van zijn taak kweet, was niet alleen daarom een prestatie. Eigenlijk leken de songs van Caroline op legpuzzels waarvan de stukjes op een schijnbaar willekeurige manier weer in elkaar waren gepast, maar dat hinderde niet echt. Zoals we al weten uit de Japanse kunstvorm kintsugi is geen vaas mooier dan een stukgevallen exemplaar waarvan de scherven zichtbaar aan elkaar zijn gelijmd.

Goed, liefhebbers van easy listening waren bij Caroline aan het verkeerde adres, maar gelukkig bleek het gezelschap over enige humor te beschikken. Het concert in Brussel werd geopend met Song Two, dat niets te maken had met het gelijknamige nummer van Blur, en Coldplay Cover was… allesbehalve een Coldplay cover. Zoals Mike O’Malley in zijn beste Frans uitlegde, werd de tweede plaat van het gezelschap ingeblikt in een huis en werd het, met het oog op het laatst genoemde nummer, in tweeën gesplitst. De ene helft speelde een song in de woonkamer de andere helft speelde simultaan een andere song in de keuken en zoals we nog eens konden vaststellen in de AB was het resultaat zo raar dat Chris Martin & Co er gewis een hartaanval van zouden hebben gekregen.

Witte ruis

Slechts tweemaal greep Caroline terug op haar drie jaar oude, titelloze debuut. Dat deed ze met het in slowcoresferen ondergedompelde Dark Blue en het van fraaie harmonieën voorziene Good Morning (Red). Beide composities klonken aanzienlijk toegankelijker dan de rest van de set, al stak er aan het eind van de laatste alsnog een vervaarlijke storm op en rolden hoge golven witte ruis de zaal in, gelukkig zonder slachtoffers te maken.

Caroline stond in Brussel tegelijk voor kosmopolitisch en pastoraal. De teksten van de nummers leken op pure mantra’s en steunden, net als het werk van Steve Reich, op minimalisme en herhaling. Wie zijn oren spitste kon niet aan de indruk ontkomen dat achter de Londenaars een kwetsbare popgroep schuil ging. Alleen was het er één die niet per se wilde behagen en artistieke vrijheid hoger aansloeg dan commercieel succes. Soms leek het alsof er halverwege een song een bom was ontploft en Caroline enkel het puin overhield. De één noemt die werkwijze ‘aan perfectionisme grenzende sabotage’, de ander gewaagt van ‘pure deconstructie’. Oké de muzikale anarchie werkte zeker niet op ieder moment even goed, want wie risico’s neemt, gaat af en toe ook op zijn bek. Maar in tijden van AI waren de gekartelde mini-symfonieën van de Britten een ware verademing

Afsluiter Total Euphoria deed zijn titel alle eer aan en rammelde een eind weg. Omdat het mocht en omdat het kon. Geoff Travis, de baas van het Rough Trade-label dat Caroline onderdak biedt, omschrijft het octet als ‘één van de belangrijkste bands van zijn generatie’. En voor één keer is dat méér dan marketing talk.