Bill Ryder-Jones @ Trix: Breekbaar, maar niet verstoken van levenslust

Met ‘West Kirby County Primary’ leverde de Britse zanger en songschrijver Bill Ryder-Jones één van de betere platen van het afgelopen jaar af. Na een gesmaakte passage op Glimps, kregen de ex-gitarist van The Coral en zijn band in Antwerpen nu eindelijk de kans helemaal voluit te gaan.

Een avond eerder stond hij nog in het Sportpaleis, waar hij als opwarmer dienst deed voor Mumford and Sons, maar in het intieme kader van een club als Trix voelde Bill Ryder-Jones zich duidelijk meer op zijn gemak. De 32-jarige artiest oogde jonger dan zijn leeftijd deed vermoeden. Sinds hij op zijn dertiende met The Coral voor het eerst het podium beklom, bleef zijn talent overigens niet onopgemerkt. Noel Gallagher rekent hem tot zijn favoriete gitaristen en ook Graham Coxon, Last Shadow Puppets en Arctic Monkeys schroomden er zich in het nabije verleden niet voor zijn hulp in te roepen.

In 2011 debuteerde Ryder-Jones voor eigen rekening met het instrumentale maar ambitieuze ‘If…’, een imaginaire soundtrack bij ‘Als op een winternacht een reiziger’, de roman van Italo Calvino, waartoe hij op de ruggensteun van The Royal Liverpool Philharmonic kon rekenen. In die periode schreef hij nog méér filmmuziek, maar met ‘A Bad Wind Blows In My Heart’ bewees hij ook mooie introspectieve liedjes in de vingers te hebben. Met zijn fluisterende voordracht en minimalistische aanpak vertoonde de Brit zowel raakpunten met Elliott Smith als Bill Callahan en met zijn mengeling van kwetsbare indiepop, pastorale folk en verstilde psychedelia oogstte hij alom lovende kritieken.

Het eind vorig jaar verschenen ‘West Kirby Country Primary’, dat hij opnam in zijn oude jongenskamer in het huis van zijn moeder, lag gedeeltelijk in dezelfde lijn en legde enkele persoonlijke trauma’s bloot. Bill Ryder-Jones had lange tijd last van depressies en pleinvrees en het gevoel van ontreddering dat daar mee gepaard ging, sloop ook in de songs. Toch getuigt de plaat, die door muziekscribenten terecht als een bescheiden meesterwerk is omschreven, van toegenomen zelfvertrouwen en een iets agressievere aanpak. In sommige nummers hoor je de zanger nu onstuimig rocken, iets waar zijn vierkoppige band uiteraard niet vreemd aan is.

Geestig

De set in Trix begon met ‘Two Lines’, een nummer van Lighships, de huidige groep van Gerald Love van Teenage Fanclub, maar zoals verwacht zou vooral het materiaal uit ‘West Kirby County Primary’ zich als een rode draad door het optreden slingeren. In ‘Catharine and Huskisson’ hoorden we vage echo’s uit het oeuvre van Dinosaur Jr, terwijl ‘Wild Swans’ ons aan de derde van The Velvet Underground deed denken. In tegenstelling tot wat we hadden verwacht verliep de avond in een hoogst ontspannen sfeer. Bill Ryder-Jones zat duidelijk goed in zijn vel en debiteerde voortdurend zelfrelativerende geestigheden. “Als je een drankje wil halen, ga gerust je gang”, monkelde hij. “Ik beloof dat ik me niet beledigd zal voelen”.

Op een gegeven moment stuurde hij zijn groep de coulissen in om zich aan een kort solospotje te wagen, met enkel stem en elektrische gitaar. Dat leidde tot sobere, ingetogen versies van ‘Seabirds’ en ‘By Morning I’, die echter het reliëf en de dynamiek misten die zijn begeleiders aan de voorgaande nummers hadden toegevoegd. ‘Put It Down Before You Break It’, een openhartig liedje over zijn broze mentale gezondheid, werd helaas halverwege onderbroken toen een meisje, dat op de eerste rij voor het podium stond, blijkbaar door de hitte bevangen raakte en flauw viel. De zanger stond er een beetje bedremmeld bij, maar gelukkig waren er enkele toeschouwers die zich over haar ontfermden.

Vervolgens werd de volumeknop iets verder opengedraaid met ‘Two to Birkenhead’, waarin de fuzzrockuitbarstingen genoeglijke herinneringen aan Pavement opriepen. Met ‘Liam Said It Better’ bracht Ryder-Jones een hommage aan By the Sea, de postpunkband van zijn gitarist, Liam Power, om tijdens het gespierde ‘Satellites’ nog een laatste keer los te gaan op de snaren.

Kippenvel

“Dit is de eerste keer in mijn leven dat ik mag bissen”, merkte de artiest op, nadat hij in zijn eentje ‘The Lemon Trees #3’ uit zijn vorige cd had opgediept. Uiteindelijk gaf hij toch toe aan het verzoek van enkele toeschouwers om ‘Daniel’ te spelen, ook al had hij eerder gezegd dat het niet zou gebeuren. Het is een prachtig maar onnoemelijk triest lied over zijn iets oudere broer die verdronk toen Bill nog erg klein was, geschreven vanuit het standpunt van ouders die niet alleen op tragische wijze een kind hebben verloren, maar ook elkaar. In Trix zorgde het voor een onmiskenbaar kippenvelmoment.

Toen Ryder-Jones te kennen gaf dat ze nummers op waren, waagde hij zich, op aandringen van de fans, aan enkele covers. ‘Famous Blue Raincoat’ van Leonard Cohen werd voortijdig afgebroken, omdat de zanger zich slechts enkele strofen van de tekst wist te herinneren, maar met ‘Something Like You’ bracht hij alsnog een fijne ode aan Michael Head, zijn favoriete songwriter uit Liverpool die u misschien kent van The Pale Fountains, Shack of de cd ‘The Magical World of the Strands’, een obscure parel waarop het origineel van de song in kwestie te horen is.

Het werd dus een fijne avond in Trix, in het gezelschap van een artiest die ons in de toekomst gegarandeerd nog veel moois zal schenken. Bill Ryder-Jones beloofde stellig dat hij gauw terug zou komen. U mag de dagen alvast beginnen af te tellen.

Dirk Steenhaut