Archive @ AB: Een muzikaal traject met pieken en dalen

In Engeland, zijn plaats van herkomst, is Archive na twintig jaar nog steeds niet echt doorgebroken. In Europa daarentegen blijft het gezelschap razend populair. In die mate zelfs dat het, tijdens zijn huidige tournee, de AB twee avonden na elkaar van het bordje ‘Uitverkocht’ voorzag.

Het Londense Archive debuteerde in 1996 met de triphopklassieker ‘Londinium’, maar ontwikkelde zich sindsdien als een losvast collectief waarin enkel de songwriters en keyboardspelers Darius Keeler en Danny Griffiths vaste waarden zijn. Beide muzikanten omringen zich met een wisselende schare zangers en zangeressen, waardoor hun platen, ook in stilistisch opzicht, nogal grondig van elkaar kunnen verschillen. Electronica en rock, breakbeat en prog, barokke pop en triphop, symfo en psychedelica, Archive mengt het allemaal achteloos door elkaar, tot er een brouwsel ontstaat waar zelfs een collega als Peter Gabriel graag aan mag nippen.

Ondanks hun eclecticisme worden de heren (en occasionele dames) van Archive door een groot publiek op handen gedragen, zeker op het Europese vasteland waar hun platen steevast in de hoogste regionen van de hitlijsten worden gesignaleerd. In januari verscheen ‘Restriction’, de gevarieerde tiende cd van de Britten, en die volgde amper negen maanden na voorganger ‘Axiom’. Qua productiviteit zit het dus nog altijd snor in het Archive-kamp.

De huidige concertreis van de groep is meteen haar meest ambitieuze: een avondvullende bedoening die begon met de projectie van de veertig minuten durende film rond de songs uit ‘Axiom’. Vervolgens verschenen de acht courante leden van Archive op het podium voor een twee uur omspannende live-set. Voor de ene helft putte die uit het gloednieuwe ‘Restriction’, voor de andere uit ouder materiaal. Achter de muzikanten hingen drie grote schermen waarop bewerkte of vervormde scènebeelden werden afgewisseld met abstract aandoende visuals.

Adrenalinerush

In Brussel zette Archive er meteen de beuk in met ‘Feel It’, dat tegelijk steunde op frenetieke breakbeats en potige surfrockgitaren. Het was het eerste nummer waarin Dave Pen, één van de drie zangers die elkaar tijdens het concert zouden afwisselen, als blikvanger fungeerde. De groep stond er meteen vanaf de eerste song, en naar de geestdriftige reacties in de zaal te oordelen had ook het publiek geen verdere opwarming nodig. Met het oog op ‘Kid Corner’, geïnspireerd door een krantenartikel over een plek in de VS waar wapens voor kinderen worden verkocht, dook chanteuse Holly Martin, ondersteund door borrelende synths, in de schijnwerpers op. Het resultaat hield het midden tussen pop noir en Eurosoul, zoals we die ook kennen van The Knife en dat volstond om de aanwezigen een eerste adrenalinerush te bezorgen. Martin leende vervolgens haar stem aan ‘You Make Me Feel’, een oldie uit 1999: een lyrische piano, een triphopbeat en, vooral, veel bevreemdende geluiden die moeilijk thuis te brengen vielen.

Met het rustig langskabbelende ‘Dangervisit’ (uit ‘Controlling Crowds’) introduceerde Archive zijn derde zanger, Pollard Berrier, die later de aandacht naar zich toe trok in het gedreven ‘Bullets’, tot nader order één van de populairste singles van de groep. Nog energieker ging het toe tijdens het even stuiterende als groovy ‘Ruination’ en het wervelende ‘Crushed’, een nummer dat ons meer dan eens aan Goose deed denken. Maar ook wanneer het tempo even zakte, kwam Archive met mooie dingen op de proppen. Holly Martin toonde zich op haar best in het dromerige ‘End of Our Days’, terwijl in het door afgemeten gitaargetokkel ondersteude ‘Third Quarter Storm’ alle stemmen samen aan bod kwamen. ‘Waste’, aangezwengeld door een mijmerende piano, baadde dan weer in een Pink Floydsfeertje. De gescandeerde zangpartij van Dave Pen zou op ‘The Wall’ beslist niet uit de toon zijn gevallen. Uitsmijter ‘Ladder’ begon met noisy snarenwerk en de monotone maar bewerende voordracht van Berrier, waarna Pen het van hem overnam en de song in een stroomversnelling terechtkwam die de toeschouwers meevoerde naar een spectaculaire spacerockclimax.

Gezwollen

Vaak waren de nummers van Archive een beetje schizofreen en waaierden ze alle richtingen uit, maar het resultaat daarvan klonk in de AB helaas niet altijd even boeiend. Het met langgerekte synthtonen gelardeerde ‘Black and Blue’ zocht te vaak ijle hoogten op, ‘Sleep’ was een eh… slaapverwekkende powerballad en ook het gezwollen ‘The Feeling of Losing Everything’ zette aan tot geeuwen. Zeker op momenten waarop Archive belegen progrockingrediënten uit de seventies naar boven spitte, zonk de muziek weg in een poel van bombast. In het chaotische ‘Violently’, aangepord door geprogrammeerde exotische beats, vormde vooral de iets te schreeuwerige zang van Holly Martin een onoverkomelijk pijnpunt.

De enige bis, ‘Lights’ (uit 2006), deed de balans gelukkig weer in de positieve richting overhellen. Dit epische nummer, dat ruim een kwartier werd uitgesponnen, loodste je van de ene sfeer in de andere, maar werd zorgvuldig opgebouwd middels een lange piano-introductie van Darius Keeler. Vervolgens vielen de andere instrumenten in, hoorde je een gesamplet koor en een computerbeat voorbijkomen en trok Pollard Berier uiteindelijk het laken naar zich toe met een trage en bezwerende zangpartij. Een sterk einde van een concert dat zowel ups en downs liet noteren.

U hoort ons niet beweren dat Archive geen getalenteerde band is. Alleen wil hij soms iets teveel bewijzen en springt hij daarbij frequent van de hak op de tak. De een noemt het veelzijdigheid, de ander een gebrek aan identiteit. Laten we dus maar diplomatisch concluderen dat de waarheid ergens in het midden ligt.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Axiom, The Movie // Feel It / Kid Corner / You Make Me Feel / Dangervisit / Black and Blue / Sleep / The Feeling of Losing Everything / Bullets / Ruination / Crushed / Conflict / Violently / End of Our Days / Third Quarter Storm / Waste / Ladders // Lights.

Archive speelt vanavond nog in de Brusselse AB, maar ook dat concert is uitverkocht.