Resistance Revival Chorus, het koor dat zijn stem verheft tegen Donald Trump

Jonas Boel
Jonas Boel Jonas Boel is medewerker van Knack Focus

Ze zongen met Kesha en Bon Iver, mogen Alexandria Ocasio-Cortez en Trixie Whitley tot hun fans rekenen en vinden vreugde in verzet. Het Resistance Revival Chorus verheft zijn stem, zowel in het chique Carnegie Hall als op straat.

Op 21 januari 2017, de dag na de inhulding van Donald Trump als president, vond de grootste eendaagse manifestatie in de geschiedenis van de VS plaats: de Women’s March, in de eerste plaats op Washington, DC maar tegelijk vonden over het hele land gelijkaardige protesten plaats, en bij uitbreiding op ieder continent, zelfs Antarctica. Tussen de drie en vijf miljoen Amerikanen namen deel aan de marsen. De voornaamste thema’s: vrouwen- en lgbtq-rechten, gendergelijkheid, gezondheidszorg, klimaatactie en racisme. Het was de mars van de pink pussyhats, de roze mutsen met poezenoortjes die vele deelnemers droegen, refererend aan het beruchte ‘grab ‘em by the pussy’ en andere misogyne uitspraken van de nieuwe opperbevelhebber. In Washington en New York werden op die dag ook de kiemen gezaaid voor het Resistance Revival Chorus (RRC), een feministisch vrouwenkoor dat met activisme en samenzang Donald Trump het vuur aan de schenen legt.

Ik heb met het Resistance Revival Chorus meegezongen tijdens verschillende acties. Echte powerhouses, die vrouwen.

Trixie Whitley

Ondertussen is het Chorus uitgegroeid tot een bescheiden fenomeen met zo’n zeventig actieve leden en satellietafdelingen in steden als Boston, Portland en Buffalo. Twee jaar geleden deelde het koor het podium met Kesha toen die op de Grammy’s haar MeToo-hymne Praying bracht. Het heeft ook samengewerkt met Bon Iver en met Aaron Dessner van The National, heeft met Jim James van My Morning Jacket gezongen in The Tonight Show en stond al in het prestigieuze Carnegie Hall (tijdens een benefiet voor Tibet van componist Philip Glass).

***

Maar het begon bescheiden, in een woonkamer in Brooklyn. Na de Women’s March zaten veel organisatoren op hun tandvlees. Producer Ginny Suss, die tijdens de mars optredens en speeches in goede banen had geleid (en jarenlang als tourmanager van The Roots gewerkt heeft), bedacht zich dat samen protestliederen zingen goed zou kunnen helpen om de batterijen weer op te laden. Samen met enkele anderen, onder wie filmmaker Paola Mendoza en activist/societyfiguur Sarah Sophie Flicker, verzamelde ze in Flickers appartement tientallen enthousiaste vrouwen van alle rangen en standen. ‘Diversiteit is enorm belangrijk voor ons’, vertelt Treya Lam, een kernlid van het koor dat zichzelf als non-binair identificeert, ons vanuit New York. ‘Behalve muzikanten en artiesten hebben we ook verpleegsters en leraressen, mensen die zich lokaal politiek organiseren, journalisten, huismoeders, noem maar op. Alle vrouwen of personen die zich als vrouw identificeren, zijn welkom, ongeacht afkomst of leeftijd. Het is een afspiegeling van de maatschappij, zoals elke protestbeweging zou moeten zijn.’

Resistance Revival Chorus, het koor dat zijn stem verheft tegen Donald Trump

Het eerste publieke wapenfeit van het koor ging meteen viraal: exact een half jaar na die eerste Women’s March palmden 32 vrouwen, uitgedost volgens de witte dresscode van de suffragettes, Times Square in met Rich Man’s House, een strijdlied van de arbeidersbeweging. ‘Optredens tijdens de Grammy’s of The Tonight Show zijn geweldig, buitenkansen die sowieso helpen om ons platform te vergroten, maar het is in de straat dat onze ware missie ligt’, aldus Lam. ‘Zo hebben we aan een opvanghuis in Harlem slaapliedjes gezongen voor migrantenkinderen die daar gevangen zaten, een actie die veel minder in the picture kwam, maar minstens zo belangrijk was als in de rug van Kesha over misbruik en emancipatie zingen. Dat is ons belangrijkste doel: met onze stem steun bieden aan activisten en burgerbewegingen die strijden voor verandering, to bring joy into the resistance.’

Muziek en zang zijn altijd een factor van grote betekenis geweest wanneer mensen zich onderdrukt voelen of zich verenigen, legt Lam uit. ‘Of mensen nu ten oorlog trekken of als slaven op plantages moeten werken, samen zingen en je stem laten horen, maakt een oergevoel los bij mensen, een diepe vibratie. Daarom hebben we bijvoorbeeld volksliederen, toch? Samen zingen verandert je vanbinnen, maar je kunt er ook je omgeving mee veranderen.’

Trixie Whitley
Trixie Whitley

***

‘Joy as an act of resistance’, vreugde is een daad van verzet: de mantra van het Resistance Revival Chorus miste ook haar effect niet op Trixie Whitley, Belgisch muziekambassadeur in New York. Drie jaar geleden maakte zij via Ginny Suss kennis met de zingende activisten: ‘Het begon al op de Women’s March zelf, waar ik ook heb opgetreden’, zegt ze aan de telefoon – met op de achtergrond vier kleuters op wie Whitley tijdens alweer een periode van verstrengde coronamaatregelen past. ‘Ik was ervan aangedaan, die enorme energie en vastberadenheid waarmee mensen – ook veel mannen, trouwens – die dag de straat op gingen. In de periode daarna had ik ineens heel veel behoefte om me met vrouwen te omringen. (lacht) Die kans kreeg ik ten volle toen Ginny me uitnodigde voor enkele van hun Resistance Revival Nights, hun maandelijkse bijeenkomsten met ook externe muzikanten. Later heb ik ook meegezongen tijdens verschillende acties. Geloof me, het was een privilege om met die vrouwen – echte powerhouses zijn het – schouder aan schouder te zingen.’

We hebben een gezegde: hoe meer we een koor zijn, hoe meer we de toon doen veranderen.

Treya Lam

Die ervaringen inspireerden Whitley uiteindelijk tot het vuur en verzet op haar album Lucana (2019). ‘Muzikaal zijn de koorleden van vele markten thuis. er zit veel gospel in, uiteraard, maar er doen ook Broadwayactrices mee, mensen als rootszangeres Valerie June, singer-songwriters, klassiek geschoolde zangers… Zo heb ik veel klassiekers uit de Amerikaanse burgerrechtenbeweging leren kennen, wat me deed inzien dat ik met Lacuna één ding vooral wilde vermijden: dat het een nice album zou worden . I hate nice, en bij het RCC staat vreugde dan wel centraal, het is vreugde van de vurige, gepassioneerde soort, een tikje feller dan gewoon ‘leuk’. (lacht)

***

‘When the movement is strong, the music is strong’ had de legendarische zanger en burgerrechtenactivist Harry Belafonte Ginny Suss tijdens de Women’s March backstage ingefluisterd. De boodschap is blijven hangen. Het vaste RRC-repertoire bevat naast traditionals en enkele nieuwe composities – ‘new songs for the new resistance’ – ook een vijf decennia oude hymne als Ella’s Song, een aanklacht tegen politiegeweld die naadloos aansluit bij Black Lives Matter vandaag. Op This Joy, het pas verschenen debuutalbum van het koor, staat ook een cover van All You Fascists Bound to Lose, een antioorlogslied van folklegende Woody Guthrie dat volgens Treya Lam ‘jammer genoeg opnieuw akelig actueel klinkt’.

Het Resistance Revival Chorus maakt dus deel uit van het door president Trump zo verguisde ‘radicaal linkse’ Antifa? Lam doet moeite om hun lach in te houden. ‘Die vraag beantwoorden is me op glad ijs begeven. Maar bon, het feit dat velen op de rechterzijde in de VS moeite hebben met antifascisten… Dat zegt genoeg, niet? Echt waar, in naam van alle Amerikanen, mijn oprechte excuses aan de Europeanen. Wees gerust, neonazi’s ‘fine people’ en antifascisten ’terroristen’ noemen is de doodsreutel van zij die weten dat hun tijd erop zit. Ze raken hun grip kwijt en halen dan maar uit.’

Treya Lam
Treya Lam

Ondertussen wordt er ook elders in de wereld op straat gezongen. In Wit-Rusland organiseren leden van het Nationale Filharmonisch Orkest flashmobs met protestliederen. In Hongkong worden shoppingcentra en winkelstraten geregeld opgeschrikt door dissidente koorzangen. In het Verenigd Koninkrijk roert Raised Voices zich tijdens demonstraties van onder meer Extinction Rebellion. Vanuit Chili ging het vrouwencollectief Las Tesis wereldwijd viraal met Un violador en tu camino, een zang-en-dansperformance tegen seksueel geweld. Begin dit jaar bracht het Resistance Revival Chorus zijn eigen versie daarvan – A Rapist in Your Path – aan een gerechtsgebouw waar het proces tegen Hollywoodproducer Harvey Weinstein werd voorbereid. Ook bij het recente overlijden van de progressieve opperrechter Ruth Bader Ginsburg ging het RRC geregeld voor in de vele huldeblijken. ‘Er is geen gebrek aan plekken waar we aanwezig kunnen zijn’, zegt Lam. ‘We hebben een gezegde in de groep, een metafoor voor een wakkere samenleving en de kracht van het collectief: hoe meer we een koor zijn, hoe meer we de toon doen veranderen.’

Als we de nakende Amerikaanse presidentsverkiezingen ter sprake brengen, slaat Lam de ogen neer. ‘Ik wil niet… Ik kan… Het is soms griezelig om eraan te denken, eerlijk gezegd’, zucht die. Het Resistance Revival Chorus is alvast aan de witte mouwen getrokken door het campagneteam van Democratisch kandidaat Joe Biden en zal bijdragen aan diens virtuele campagne.

Lams stembiljet is al op de post. En wat na Trump? Lam kijkt opnieuw strijdbaar in de webcam: ‘Ook als hij verliest, blijven we vechten. Presidentiële verkiezingscampagnes zijn één ding, maar de echte strijd voor vrijheid en tegen het patriarchaat wordt van onderuit gevoerd. Ook met Trump uit het Witte Huis zullen we luidkeels op straat blijven komen. In Ella’s Song zingen we ergens ‘we who believe in freedom cannot rest until it comes’. Zo is dat. Zolang het nodig is, zul je van ons horen.’

This Joy

Uit op Righteous Babe.

Lacuna Re-imagined

Een ep met nieuwe versies van zes nummers van Trixie Whitleys album Lacuna verschijnt op 13/11 via Unday. De opbrengst gaat naar de Callen-Lordekliniek in New York.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Resistance Revival Chorus

Opgericht in 2017, in de nasleep van de Women’s March die op Trumps inauguratie volgde.

Leden in totaal zo’n zeventig, uit alle lagen van de vrouwelijke bevolking.

Zingt gospel, strijdliederen, sociaal bewogen hymnes, traditionals en originele composities.

Heeft met Kesha opgetreden op de Grammy Awards en samengewerkt met Bon Iver, Jim James, Valerie June en Philip Glass.

Motto ‘Joy is an act of rebellion’, een frase van dichteres Toi Derricotte .

Recent aan de mouw getrokken door het campagneteam van presidentskandidaat Joe Biden.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content