Phoebe Bridgers: ‘Als ik hoor hoe Ryan Adams andere vrouwen behandeld heeft, word ik razend’

De ster van singer-songwriter Phoebe Bridgers, die krantenkoppen haalde toen ze vertelde hoe Ryan Adams haar emotioneel terroriseerde, rijst jaar na jaar. Nu brengt ze eindelijk haar tweede plaat uit, Punisher. ‘Mijn songs zijn wijzer dan ikzelf.’

Het valt niet mee om Phoebe Bridgers te introduceren zonder een rondje namedropping. Jazeker, haar muziek matcht met die van veel andere jonge indieartiestes – we noemen voor de vuist weg Snail Mail, Waxahatchee, Julian Baker en Soccer Mommy. De bloedlijn van haar openhartige en bedrukte, maar nooit sentimentele vérité-songs loopt terug naar rijpere singer-songwriters zoals Mark Kozelek (van wie ze op haar eerste plaat Stranger in the Alps een nummer coverde) en Conor Oberst (het idool met wie ze vorig jaar de band Better Oblivion Community Center oprichtte, en die ook op Punisher van de partij is). Verder hebt u goed gehoord dat ze meezingt op de nieuwe plaat van de immens populaire Engelse kliek The 1975. Tot slot kreeg Bridgers inderdaad ooit een eerste duwtje van de inmiddels uit de gratie gevallen Ryan Adams – daarover zo dadelijk meer. Veel namen dus, maar voor u zich het idee vormt dat Phoebe Bridgers zelf niets te vertellen heeft: een vraag.

Het zou verbazen mocht je Punisher zelf ook niet beter vinden dan Stranger in the Alps. Maar weet je ook waaraan dat ligt?

Phoebe Bridgers: Veel van de songs op Stranger in the Alps heb ik als tiener geschreven, toen ik nog op zoek was naar mijn eigen stem. Ook bijna letterlijk. Ik probeerde songs te schrijven omdat ik dat graag deed en ook echt wilde doen, maar die gingen niet over mijn eigen ervaringen. Gaandeweg heb ik me gerealiseerd dat ik net dat het beste kan, en ook dat ze andere mensen de oren doen spitsen. Zo staat op mijn eerste plaat een nummer dat Chelsea heet. Treffelijke song, maar gekunstelde tekst. ‘Your revolution is a deathbed, and the music is your maid’: wat moet een luisteraar daarmee? Het is alsof ik in het Oudengels zing! Gaandeweg heb ik geleerd casual te schrijven. Nu is de taal waarin ik zing ook de taal waarin ik dagelijks spreek.

Na je debuut heb je eerst werk uitgebracht met Boygenius en Better Oblivion Community Center. Deze tweede plaat zat niet bepaald in je zak te branden?

Bridgers: (lacht) Het heeft inderdaad lang geduurd voor ik me er klaar voor voelde. Eerst heb ik moeten touren, leven, dingen meemaken. Als ik meteen een tweede plaat had gemaakt, zou die niet zo goed zijn geweest.

Punisher schrijdt traag en piekerend voorbij, maar je eindigt met een grandioze finale: trompetten, een koor en vooral: door merg en been dringend geschreeuw.

Bridgers: Zo’n harde, metalachtige outro heb ik altijd al willen doen! Toen ik dat nummer, I Know the End, aan het schrijven was, wist ik direct: hierbij ga ik mijn keel eens goed openzetten.

Nou. Er mag best een sticker bij: niet beluisteren vlak voor het slapengaan.

Bridgers: (lacht) Ja. Of: gevaarlijk tijdens autorijden en bedienen van zware machines.

De laatste keer dat ik zo’n gil hoorde, was op U.F.O.F. van Big Thief.

Bridgers: Ik wist dat iemand de link zou leggen! Ik hou van die plaat. Tijdens het mixen stond Contact, dat specifieke nummer waarin Big Thief-zangeres Adrianne Lenker zo tekeergaat, letterlijk op ons blad met aanwijzingen.

Op je eerste plaat noemde je in het nummer Smoke Signals songtitels van Motörhead en The Smiths. Nu zing je in Moon Song: ‘We hate Tears in Heaven / But it’s sad that his baby died / We fought about John Lennon / Till I cried.’

Bridgers: Ik héb nu eenmaal af en toe een discussie over Lennon. Ik praat graag over hem. Hij is het ultieme bewijs dat je kunst van de kunstenaar kunt loskoppelen. Anderzijds heb je iemand zoals Eric Clapton, waarbij ik dat onderscheid niet eens hoef te maken: ik kan hem zonder probleem hartsgrondig haten. (lacht) Tears in Heaven, tja. Dat nummer nooit meer moeten horen: ik zou ik het absoluut niet jammer vinden.

Maar je weet inmiddels dus ook dat Lennon niet altijd de sympathiekste was.

Bridgers: Zeg dat wel. Hij zou Stuart Sutcliffe (de oorspronkelijke bassist van The Beatles, nvdr.) wreed tegen het hoofd hebben getrapt, waarna die enkele maanden later aan een hersenbloeding stierf. Ik was als kind al een grote Beatlesfan, maar toen ik dat las: what the fuck!? Ook zat hij nogal hevig achter Astrid Kirchherr aan, de fotografe die Stuarts vriendin was. Lennon kon echt een gemene lul zijn. Maar hij blijft mijn favoriete Beatle.

In het nummer Motion Sickness heb je drie jaar geleden afgerekend met Ryan Adams. Hij was je mentor en je lief maar je hebt met hem gebroken omdat hij je emotioneel terroriseerde.

Bridgers: Songs schrijven helpt me om mijn evenwicht terug te vinden. Als ik hoor hoe hij andere vrouwen heeft behandeld (een fan beschuldigde Adams ervan haar seksueel expliciete berichten te hebben gestuurd toen ze nog minderjarig was, nvdr.) word ik razend. Maar als het over mezelf gaat, verwerk ik al die emoties in mijn muziek. Of ik nog iets van hem heb gehoord? Al lang niet meer. Hij is gewoon verdwenen in LA, waar hij woont. Misschien leeft hij in een grot. (lacht)

Jij schijnt, net zoals pakweg Damien Jurado, een songschrijver te zijn die pas jaren later beseft waarover je liedjes gaan.

Bridgers: Juist. Neem nu weer Motion Sickness. Mijn stemming toen was: ik haat hem, maar ik ga toch meer nuances in dat nummer leggen want pure haatsongs zijn eendimensionaal. Ik wilde er geen fuck you-song van maken, ook al voelde ik me wel zo. Ik nam de rationele beslissing het voor te stellen alsof het veel gecompliceerder was. Maar terugblikkend moet ik toegeven dat ik me verdomme gecompliceerd vóélde. Nog altijd trouwens! Nu pas besef ik dat ik toen mezelf voorloog, dat ik de waarheid verdrong om mezelf te troosten.

Met Kyoto was er ook iets heel vreemds aan de hand. Marshall (Vore, haar ex-lief en naast een goeie vriend ook de drummer in haar band, nvdr.) en ik waren aan het praten over onze white trash-vaders. Hoe ze je veel te vroeg achter het stuur van een auto laten kruipen, op je achtste of zo, zelfs al is het maar op schoot. Dat die herinnering bij wel meer mensen uit dat milieu voorkomt, vond ik interessant genoeg om in een song te verwerken, ook al zag ik die beelden uit mijn eigen kindertijd niet meteen voor me. Enkele maanden later reed ik nog eens langs het huis in Pasadena waarin ik ben opgegroeid toen mijn oog viel op de nabijgelegen verlaten parkeerplaats van de Rose Bowl, een sportstadion. Plots was het alsof er in mijn hoofd een oud familiefilmpje werd afgespeeld. ‘O mijn god, hier heb ik met mijn vader rondgereden toen ik tien was!’ Ik had dus een song geschreven over iets nog voor ik het me daadwerkelijk kon herinneren. Ik weet nog dat mijn jongere broertje toen ook in de auto zat. Het lijkt compleet onverantwoord, maar ik moet het mijn vader nageven: het moet zowat de meest gigantische asfaltvlakte op aarde zijn, onmogelijk om ergens tegenaan te rijden.

Mensen zeggen vaak over jou dat je wijzer bent dan je leeftijd. Heb je enig idee wat ze daarmee bedoelen?

Bridgers: (lacht) I have no fucking idea. Ik heb wel al veel mensen van mijn leeftijd ontmoet die volslagen idioten zijn, maar dat is niet hetzelfde, neem ik aan. Neen, ik voel me betrekkelijk normaal, dank je.

Misschien komt het omdat je er net als Elliott Smith, een van je voorbeelden, in slaagt songs te schrijven waar mensen tegelijkertijd droevig en gelukkig van worden.

Bridgers: Dat moet het dus zijn: haar songs zijn wijzer dan ze zelf is. (lacht) Want soms klets ik ook maar uit mijn nek, zoals iedereen. Zelfs in mijn nummers. Maar dan komen mensen me vertellen in hoeverre ze zich er verwant mee voelen, en zeg ik: o, oké. Er zijn van die websites waarop songteksten worden geanalyseerd. Ik geloof dat er eentje over Smoke Signals schreef dat de pelikanen die ik daarin vermeld vanzelfsprekend een symbool zijn van de dood. Huh? (lacht) Ik wil maar zeggen: mensen geven me meer eer dan ik waarschijnlijk verdien.

In het titelnummer Punisher zing je: ‘What if I told I feel like I know you? / But we never met’. Mag ik vragen over wie dat gaat?

Bridgers: Over Elliott Smith. Hoe hij melancholie met melodie verzoende… Hij was óók een enorme Beatlesfan. Als hij nog nog had geleefd, zouden we praktisch buren zijn geweest. Ik mag graag geloven dat ik hem zomaar op straat of in de winkel zou zijn tegengekomen. Ik woon letterlijk op één minuut van de muurschildering waarvoor hij poseerde voor de hoes van zijn laatste plaat Figure 8. Mensen nemen er nog steeds foto’s en laten berichten voor hem achter. Dat is geweldig. Ertegenover is een pizzarestaurant. Ik ga daar vaak heen om naar die muur te staren.

Een vraag die ik heb gepikt uit jouw interview met Mark Kozelek, een van je andere helden: is er iets waarvan je zou willen dat je het wist toen je begon met platen maken en optreden?

Bridgers: Haha, cool! Even denken… Eerlijk gezegd zou ik mezelf gerustgesteld hebben: het komt allemaal goed, je ideeën zullen bij mensen in de smaak vallen, je hoeft niet zo zelfbewust te zijn. Just do shit. Speel alle shows die je wilt – behalve misschien als het er tien in LA zijn in dezelfde maand, want op de duur daagt er niemand meer op. (lacht) Ik hoopte heel hard dat ik als muzikante aan de bak zou kunnen komen, terwijl ik er losse jobs bij nam. Dat maakte me ook wel bang: stel dat ik ooit permanent aan een bureau of zo zou moeten werken. Achteraf bekeken had ik wat relaxter kunnen zijn. Anderzijds: misschien heeft die nervositeit me net vooruit gebrand.