Maak kennis met Obongjayar, de posterboy van de progressieve afropop

Hij is de favoriete artiest van Little Simz, werd ontdekt door labelbons Richard Russell en stond in de studio naast Damon Albarn: maak kennis met Obongjayar.

Toen Little Simz eind 2021 naar eigen zeggen eens goed op tafel klopte met haar vierde, vele malen bekroonde langspeler Sometimes I Might Be Introvert duldde de Britse rapkoningin – de albumtitel indachtig – op de hele plaat slechts twee andere artiesten in een featuring-rol naast zich: het soulvolle stemgeluid van Cleo Sol, de partner van vaste producer Inflo, tijdens Woman en de intrigerende falset van Obongjayar in Point and Kill. ‘Hij is een van mijn favorieten momenteel’, liet Simz optekenen over de zanger toen de track als vierde single verscheen. ‘We hebben het nummer in een opwelling opgenomen in mijn woonkamer en ik ben zeer, zeer dankbaar dat hij het gezegend heeft.’ De West-Afrikaanse wortels die beide artiesten delen, werden extra in de verf gezet met een kleurrijke videoclip opgenomen in Lagos – ‘point and kill’ is hoe je verse vis bestelt op de markt in Nigeria. Maar wie is de man die in zijn alias de woorden ‘koning’ (‘obong’ in zijn moedertaal) en ‘junior’ (‘jayar’) combineert?

Wat is een “genre”? Ik probeer gewoon muziek te maken zoals ik ze in mijn hoofd hoor.

Obongjayar – Steven Umoh volgens zijn paspoort – is zeventien wanneer hij in 2010 vanuit Nigeria zijn gevluchte moeder achterna reist naar het Verenigd Koninkrijk. Daarvoor woonde hij bij zijn oma, die de kleine Steven onder haar hoede had genomen. In dat bescheiden huishouden was muziek niet belangrijk, maar op school deden rappers als Eminem, Nelly en Snoop Dogg via bootleg-cd’s duchtig de ronde. De jonge Umoh leerde er naar hun voorbeeld ritmisch rijmen, inclusief Amerikaans accent. Na de oversteek naar Engeland woekert de muziekmicrobe verder, maar de westerse tongval laat hij gaandeweg vallen, geïnspireerd door de artistieke scene rond de academie van Norwich, waar hij zich inschrijft voor een opleiding grafisch design. ‘We kunnen niet slagen wanneer we enkel proberen iemand na te bootsen’, zegt Obongjayar over dat cruciale moment. ‘Naar Norwich verhuizen stond me toe gewoon mezelf te zijn. Dat was het vertrekpunt.’ Wanneer Obongjayar vierduizend kilometer van huis zijn Nigeriaanse roots omarmt onder meer door zich te verdiepen in het nationale afrobeaticoon Fela Kuti, verbreden meteen ook zijn muzikale horizonten.

Op de in eigen beheer uitgebrachte debuut-ep Home (2016) voeren atmosferische soundscapes de subtiele boventoon, maar het is de stem die de meeste aandacht trekt. Obongjayar wisselt zang af met spoken word en fluctueert tussen een gruizige bariton, rafelige alt en geschaafde falset. Dat valt ook Richard Russell op, baas van XL Recordings, het label dat onder meer Adele, Dizzee Rascal, M.I.A. en The xx lanceerde. Voor het eerste album van zijn eigen project Everything Is Recorded verzamelt Russell een bonte mengeling muzikanten en zangers rond zich, en zo bevindt Obongjayar zich plots in een studio in het gezelschap van onder meer Damon Albarn, Kamasi Washington en het zusterduo Ibeyi. De zegen van Russell zet een en ander in beweging. Op zijn tweede ep Bassey (2017) werkt Obongjayar samen met jazzdrummer en producer Moses Boyd. Een jaar later volgt de single Adjacent Heart met hiphopproducer Paul White aan de knoppen, wat leidt tot twee gastrollen op het album U Know What I’m Sayin? (2019) van de excentrieke, Amerikaanse rapper Danny Brown. Voor een volgende ep, Sweetness (2021), gaat Obongjayar in zee met Sarz, een Nigeriaanse producer die al klanken tapte op bestelling van Wizkid en Drake.

Spirituele bespiegelingen, eightiessynths, futuristische afropop, verbasterde soul, gevoelige liefdesballades, ruig en militant het ene moment, intiem en poëtisch het andere: de geluiden die Obongjayar produceert zijn even flexibel en veelzijdig als het register van zijn stem. Op zijn lijstje met droomsamenwerkingen prijken zowel Pharrell Williams als Thom Yorke. Eén stempel op hem drukken is schier onmogelijk, misschien is dat ook de reden waarom zijn uitstekende debuutalbum Some Nights I Dream of Doors eind vorig jaar grotendeels tussen de plooien van de eindejaarlijstjes viel. Al ligt Obongjayar daar niet van wakker. ‘Ik probeer gewoon muziek te maken zoals ik ze in mijn hoofd hoor’, zei hij daarover. ‘Wat is een “genre”? Wat betekent dat eigenlijk? Noem het wat je wilt, mij maakt het niet uit’, verklaarde hij dan weer aan The Guardian. ‘Wanneer je iets creëert en het de wereld in stuurt, dan is het niet aan jou om te bepalen wat mensen er precies mee aanvangen. Ik kan een vork gebruiken om soep te eten. Dat is niet het probleem van de persoon die de vork heeft gemaakt.’