Jazz Middelheim – dag 1: De stroomstoot van TaxiWars

Er hing spanning in de lucht op de openingsdag van Jazz Middelheim. Zou de tent wegspoelen? En wie van de Belgen zou het meest verrassen? TaxiWars bevestigde, maar de grootste opwinding kwam van pianist Fulco Ottervanger in de Club-tent.

Een eenmalig concert met twee New Yorkse gastmuzikanten eerder dit jaar kreeg een schitterend live-vervolg.

Sinds Bram De Looze, Anneleen Boehme en Lander Gyselinck zowat acht jaar geleden samen gingen spelen, hebben ze het eerste deel van hun groepsnaam altijd gerespecteerd. Het trio vormt een laboratorium waar de grenzen van jazz en improvisatie continu uitgebreid worden. Het laatste experiment in de rij is de samenwerking met twee New Yorkse muzikanten die De Looze en Gyselinck tijdens hun verblijf in The Big Apple leerden kennen. Het STORM! Festival in Oostende bood hen eerder dit jaar de gelegenheid saxofonist Michaël Attias en cellist Christopher Hoffman uit te nodigen. Toen was het nog wat aftasten, maar op Middelheim stónden ze er: een coherente band met een gedetailleerd uitgewerkt programma waarbij alles klopt.

De vijf vergastten het publiek op vloeiend in elkaar overlopende composities, alsof het om een suite ging. Hier was geen ruimte voor aarzeling of wat geknutsel. Doordacht gelaagde composities werden verrijkt met rijke melodielijnen. Opvallend was hoe de muzikanten elkaar telkens aanvulden, in duo, trio of kwintet. LABTrio getuigde van een grote maturiteit, terwijl Attias en Hoffman met hun expertise het geheel extra diepgang en kleur gaven. Solo’s werden zo goed als helemaal achterwege gelaten, iedereen speelde ten dienste van de anderen zonder zijn eigen persoonlijkheid op te geven. Vooral Gyselinck bleef lekker Gyselinck achter zijn drumstel, maar met enorme beheersing.

Conclusie: sterke huiskamerjazz, en de perfecte showcase voor de cd die eind dit jaar verschijnt.

(Georges Tonla Briquet)

SETLIST: Cola; Meshuggah; Low Fat; Moon Math; Avondlijke rust; Michelangelo; Wiggle; Sandman; Trap.

Een eerbetoon aan Ray Charles bleek weinig meer dan een gestroomlijnde show.

Middelheim plaatst dit jaar een paar legendarische platen in de kijker. De eerste in de rij was ‘What’d I Say’, waarmee Ray Charles eind jaren vijftig ook de blanke popcharts veroverde.

Als iemand uit de Belgische – en ondertussen vooral de Franse – scène soul en jazz weet te combineren, is het pianist Eric Legnini wel. Een tribute aan The Genius of Soul leek dus gesneden koek. Viel dat even tegen.

Dat hij voor een Fender Rhodes koos en niet voor een piano kon je nog een beetje verrassend noemen, maar de uitwerking was dat minder. Te veel uitgesponnen solo’s knepen het leven uit Charles’ muziek. Zangeressen Kellylee Evans en Sandra Nkaké deden hun best het publiek op te jutten, maar dat wilde niet echt lukken. Alleen toen Mariana Tootsie erbij kwam, leek er wat vuurwerk aan te komen – maar het bleef wachten op de rauwheid en de passie van The Raelettes. Enfin, een would-be Amerikaanse revue voor een poppubliek dat tegenwoordig niet meer weet hoe de originele r&b klonk.

(Georges Tonla Briquet)

SETLIST: Tell all the world about you; Just for a thrill; That’s enough; I’m a fool for you; Roll with my baby; Night birds; Talkin ‘bout you; I got a woman.

Na het verbluffende concert met zijn eigen Secret Society vorig jaar tijdens Gent Jazz herhaalt Darcy James Argue zijn krachttoer met het Brussels Jazz Orchestra, dat hij helemaal naar zijn hand zet.

‘One of the best jazz orchestras in the world’, zo bewierookte Argue het Brussel Jazz Orchestra tijdens het concert. Zeker onder zijn leiding en met zijn composities klopt dat: het BJO heeft ontegensprekelijk de nodige kwaliteiten in huis, maar in Antwerpen werd bewezen dat er heel wat potentieel is dat tot nu toe niet werd aangeboord.

Het werk van de Canadese componist, die al jaren in Brooklyn woont, valt buiten het kader waarbinnen Frank Vaganée en co. zich doorgaans wagen. Argue behoort meer tot de school van David Axelrod, met dezelfde filmische elementen en opbouw. De man deed (heel) uitgebreid de verhalen achter zijn nummers uit de doeken, over kwetsbare en ondergewaardeerde personages zoals wetenschapper Alan Turing en trompettiste Laurie Frink, maar ook over harteloze oorlogsbaronnen. Zo werd elk nummer de soundtrack bij een vertelling.

Als een Tim Burton schept hij bizarre werelden waarin elk straaltje zonneschijn verdreven wordt door donkere wolken. Het kan geen toeval geweest zijn dat net tijdens het laatste deel van het concert, een uitgesponnen ode aan Duke Ellington, een hevig onweer uitbarstte boven Park Den Brandt.

Argue bewees opnieuw dat bigbands nog toekomst hebben. Dit is ook de samenwerking die het BJO een echte internationale doorbraak kan bezorgen.

(Georges Tonla Briquet)

SETLIST: Ferromagnetic; Codebreaker; Best friends forever; All in; Tensile curves.

TAXIWARS: een band als een taser (***)

Het was even afwachten, maar uiteindelijk stuurden Tom Barman en co. een stroomstoot door het publiek.

Na een passage op Gent Jazz en bijzondere pittige concerten bij de cd-lancering kan niemand TaxiWars nog afdoen als ‘Tom Barman doet een jazzke’. TaxiWars is in korte tijd uitgegroeid tot een van de lekkerste, meest hitsige bands van de scene. Met doorgewinterd jazzvolk als Robin Verheyen (sax), Nic Thys (bas) en Antoine Pierre (drums) kun je natuurlijk naar de oorlog, en ook Barman smijt zich volledig – je kunt de man druk vinden, maar van vrijblijvendheid kun je hem niet verdenken.

De vraag was dus niet of TaxiWars hier op zijn plaats stond. De vraag was of de zweterige mix van mingusiaanse jazz met spoken word overeind zou blijven voor een zittend publiek. En dat leek even mis te lopen. Tijdens de eerste helft van het concert kwam de boodschap niet helemaal over – niet geholpen door het matige geluid in de tent. De stadse groove, de angst, de wijde pupillen deden het niet.

Maar vanaf het bezwerende ‘Pearlescent’ sloeg de vlam plots in de pan. Het dwingende ‘Press One’ bezorgde je stressy hartkloppigen, ‘Death Ride Through Wet Snow’ werd onthaald als een hit, en met ‘Colosseum’ stuurde Barman een stroomstoot door het publiek. De tent gaf zich gewonnen, en bedankte met een joelende staande ovatie. Mission accomplished.

(Bart Cornand)

SETLIST: Hyphenated instrumental; TaxiWars; Let’s get killed; Question song; Good lord; Rosco paje; Recent winds; To the hyphenated poets; Who that; Borgerhout shuffle; Pearlescent; Your soul or mine; Press one; It went boom; Death ride through wet snow; Colosseum // Somewhere down the crazy river; Colosseum.

FULCO OTTERVANGER: De MacGyver van de Belgische scene (***)

De jonge Gentse pianist mocht zich in verschillende constellaties tonen, en pakte het publiek met gemak in.

Wat de Garden Stage is op Gent Jazz, is de Club Stage op Middelheim: een speeltuin voor kleinere groepen, die vaak voor grote verrassingen zorgen. Vanaf vrijdag is pianist Jason Moran artist in residence op het grote podium, maar op de openingsavond kreeg de Nederlands-Gentse pianist Fulco Ottervanger vrij spel.

Ottervanger was op het Gentse conservatorium al een fenomeen, en met zijn band De Beren Gieren blijft hij ons verrassen. Onbevangenheid is zijn handelsmerk: als een kind kijkt hij verwonderd naar de wereld, vind een takje hier, een stukje ijzerdraad daar, en een kwartier later heeft hij – helemaal in de stijl van MacGyver – een raket gemaakt. Als toeschouwer zit je het proces met open mond gade te slaan.

Ook BeraadGeslagen, zijn duo met drummer Lander Gyselinck, was een plezier om naar te kijken. Georganiseerde chaos is het, met hiphopdrums, noise, kerkorgels en foute synthesizers. Het lijkt bij momenten een volière, tot je merkt hoe alles meticuleus is uitgekiend en opgebouwd. En dan nog grappige bindteksten ook. Serieuze speelvogels.

(Bart Cornand)