Frederik Goossens compileert het beste uit 100 jaar jazz: ‘Verwacht betonnen klassiekers én onbekende verrassingen’

Voor de Knack Collecter’s Edition over 100 jaar jazz stelde journalist en verwoed jazzverzamelaar Frederik Goossens een bijbehorend compilatiealbum samen met de beste muziek uit de voorbije eeuw. Wij vroegen hem hoe dat ging.

Honderd jaar jazz, dat is een behoorlijke back catalogue aan muziek. Hoe begin je daaruit te selecteren?

FREDERIK GOOSSENS: Ik ben vertrokken van een andere best of-compilatie. Daaruit heb ik een eigen selectie gemaakt. Het was soms nattevingerwerk, want van bepaalde songs bestaan honderden verschillende uitvoeringen.

Bij het kiezen heb ik geprobeerd voor genoeg variatie te zorgen. Het is geen compilatie van oud naar nieuw, belangrijker was dat de algemene flow goed zat. Het is tenslotte aangenamer om naar muziek te luisteren zonder te veel tegendraadse opeenvolgingen van klanken, ritmes of toonaarden.

Wat voor nummers staan er zoal op?

GOOSSENS: Ik heb me in mijn keuze beperkt tot de klassieke periode van de jazz: de jaren ’30, ’40 en ’50, met stukken van Ella Fitzgerald en co. Ik wilde een afwisseling tussen betonnen klassiekers en eerder onbekende verrassingen. Zo valt er ook voor de geoefende jazzluisteraar met kennis van het repertoire toch nog iets te ontdekken.

Er zijn beslist veel nummers die de selectie niet gehaald hebben.

GOOSSENS: Uiteraard! Als je het beste uit honderd jaar jazz moet selecteren, kan het niet anders dan dat er heel wat uit de boot valt. Er is oneindig veel muziek gemaakt de afgelopen eeuw, het is bijna onmogelijk om daar een juiste selectie uit te halen. Alles van de jaren ’70 tot nu heeft de compilatie niet gehaald, terwijl we momenteel misschien wel in de meest diverse en interessante periode van de jazz leven.

Welk ontbrekend nummer had u toch nog graag in de lijst zien staan?

GOOSSENS: The Crave van Jelly Roll Morton. Een ouder werk, maar er zit heel veel in van wat jazz belooft te worden. Morton gaat over de stijlen heen. Het is een klassiek stuk, maar er zitten vleugen in van latin en funk zoals je die nu in New Orleans hoort. En wanneer hij dan nog eens begint te zingen met die prachtige bariton van hem: héérlijk.

De Knack Collector’s Edition staat bol van quotes van gerenommeerde jazzartiesten, over wat die muziek voor hen betekent. Heb je zelf nog een toevoeging?

GOOSSENS: Hoe goed je de jazz ook kent, je weet nooit helemaal zeker wat je kan verwachten. Je kunt de muziek uiteraard wel inschatten, maar zelfs na een honderdste luisterbeurt blijf je nieuwe dingen ontdekken. Luisteren naar jazz is als een één op één gesprek hebben met de uitvoerder.

Heeft u Lalaland al gezien?

GOOSSENS: Ja, maar die film is bij mij een beetje onopgemerkt gepasseerd. Rokerige clubs, het romantische beeld van een sjofelige jazzmuzikant: het is niet echt een goede of relevante voorstelling van jazz.

Het genre heeft zijn weg gevonden naar de populaire cultuur. Ik denk maar aan de film Whiplash, of aan jazzdrummer Lander Gyselinck die twee jaar op rij de MIA voor beste muzikant heeft gewonnen. Zullen jongeren hun weg naar de jazz daardoor makkelijker vinden?

GOOSSENS: Ik hoop en denk van wel. Ik ben ook jazzdocent, en laat mijn studenten soms luisteren naar de klassieke stukken van bijvoorbeeld Fitzgerald. Achteraf komen ze niet zelden zelf vragen om meer moderne jazzinterpretaties, en dat is misschien ook wel nodig. Jongeren gaan aan de haal met het idee achter jazz, en vormen het om in een eigen taal. Dat bewijst alleen maar dat het muziek is die vandaag nog leeft. Tegenwoordig gaat het genre heel breed en ligt de technische beheersing hoog. Iemand als Lander Gyselinck inspireert leeftijdsgenoten en zorgt ervoor dat ze de muziek gretig oppikken. De jeugd zorgt zelf voor frisse herinterpretaties. En als ze dan nog teruggrijpen naar de klassiekers ook, kan ik niet anders dan tevreden zijn.