Fire up the batmobile: 50 jaar Liz Phair in 5 songs

De darling van de lo-fi – straks te horen aan de zijde van Ryan Adams – wordt vijftig. Wij vieren haar met vijf nummers.

Het parcours dat het Amerikaanse alt-rockicoon Liz Phair tot nog toe afgelegd heeft, is op zijn zachtst gezegd bewogen. De singer-songwriter bewees al vanaf het prille begin haar eigen weg te gaan, zonder daarbij al te veel rekening te houden met fans of critici. Ook al kostte het haar in 2010 haar platencontract, aan guts geen gebrek.

In afwachting van het dubbelalbum dat ze naar verwachting dit jaar nog zal uitbrengen in samenwerking met Ryan Adams: vijf niet te missen Phair-songs.

‘Fuck and Run’ (Girly Sound, 1991)

Fuck and Run bewijst dat het vroege werk van Phair zoveel meer is dan ‘een confessioneel post-feministisch pornomanifest’, zoals het soms genoemd werd. Phair doorgrondt de onzekerheden waar de moderne vrouw mee te maken krijgt, en geeft gehoor aan de hart- én breinverscheurende contradicties die in de vrouw schuilgaan en waarvan ze aantoont dat het eigenlijk paradoxen zijn. Zoals: hoe verhouden vrijblijvende seks en romance zich tot elkaar? Of: in welke mate kan men rebelleren tegen een verlangen dat zo traditioneel is als monogamie?

‘Never Said’ (Exile in Guyville, 1993)

Het album Exile in Guyville, dat een reprise is van de eerdere Girly Sound-bootleg, verklankt Phairs zoektocht naar een uitweg in een door mannen gedomineerde muziekwereld. Haar lo-fi-aanpak versterkt de ruwe en onomwonden lyrics, waardoor het haast onmogelijk is niet in de ban te raken van haar heerlijk gedirigeerde en diepgaande randomness.

Nostalgische Phairfans kunnen vandaag troost vinden in het werk van Courtney Barnett en Frankie Cosmos, die op een begiftigde manier gevolg hebben weten te geven aan de blijvende charme van Exile in Guyville.

‘Chopsticks’ (Whip-Smart, 1994)

Op dit album is zowel de overgang van indie naar poprock als die van adolescent naar volwassene aanwezig. In Chopsticks zit de vroege Phairvibe, en krijgen haar flirts een ironische draai: ‘I met him at a party and he told me how to drive him home / He said he liked to do it backwards / I said, “That’s just fine with me / That way we can fuck and watch TV.”‘

‘Headache’ (whitechocolatespaceegg, 1998)

Na vier jaar niets van zich te hebben laten horen, releaste Phair in ’98 whitechocolatespaceegg. Daarop put ze uit haar prille ervaringen met het moederschap en het getrouwde leven, al is het allemaal nog even intiem en rechtdoorzee als ten tijde van haar debuut.

‘And He Slayed Her’ (Funstyle, 2010)

Liz Phair werd ‘een piñata voor critici’ genoemd toen ze in 2003 een meer mainstream (poprock-)richting insloeg, en dat twee platen lang. Maar in 2010 konden Phairfans terug op adem komen. Toen verscheen Funstyle , dat de rauwe, confessionele charme van de Girly Sounds zo nu en dan weer eerde. Dat had veel te maken met een producerswissel, waar Phair al lange tijd naar hunkerde maar die tot dan toe contractueel onmogelijk was geweest. Op Funstyle laat ze dan ook (producers)koppen rollen, onder meer in U Hate It. Het album is de muzikale omzetting van een herwonnen artistieke vrijheid.