Cultartiesten die er, schijnbaar vanuit het niets, in slagen de grote zaal van de AB uit te verkopen: ze zijn niet dik gezaaid. De Amerikaanse Ethel Cain kreeg het wél voor elkaar. Het werd echter een bevreemdend concert van een zangeres die vooral verwarring zaaide over haar ware muzikale identiteit.
Ethel Cain is het artistieke alter ego van de 27-jarige Hayden Anhedönia. Op haar jongste plaat, het in augustus verschenen Willoughby Tucker, I’ll Always Love You, gooit ze genres als gothic americana, sepiakleurige folk, atmosferische country, slowcore, droompop en ambient in een blender, wat regelmatig ongewone mengvormen oplevert. Haar muziek is niet altijd even vlot verteerbaar, maar haar populariteit is duidelijk niet zomaar uit de lucht komen vallen.
Anhedönia werkte als fotomodel voor onder anderen Marc Jacobs en Givenchy en werd enkele jaren geleden op het schild gehesen door de voormalige Amerikaanse president Barack Obama, die een van haar songs in zijn lijstje met favorieten opnam. Als Ethel Cain maakte ze dan weer indruk op grote festivals zoals Coachella, Reading en, bij ons, op Pukkelpop, waar haar passage vergelijkingen opriep met die van een leftfield Lana Del Rey.
Haar in 2022 verschenen langspeeldebuut Preacher’s Daughter drong in de VS zelfs door tot de top-tien van Billboard. Het was een conceptplaat, gebouwd rond de fictieve personages Ethel Cain en haar geliefde Willoughby, die aan het einde wordt vermoord en de luisteraar toezingt vanuit het hiernamaals. Op Willoughby Tucker,I’ll Always Love You, het tweede deel van een geplande trilogie, schetst Ethel Cain de gebeurtenissen die aan Preacher’s Daughter voorafgingen.
Contradicties
Oorspronkelijk wilde de artieste cineaste worden, wat wellicht de filmische kwaliteiten van haar werk verklaart. Ze bedenkt zowel opmerkelijke personages als perverse scènes, die je niet zelden met een onbehaaglijk gevoel opzadelen. Haar muziek steunt op contradicties: zo klinkt ze tegelijk morbide en spiritueel, emotioneel gewelddadig en bespiegelend. Cain zoekt weliswaar verbinding met haar publiek, maar daagt het net zo goed uit.
Hayden Anhedönia groeide op in een streng evangelisch gezin in Florida. En hoewel ze zich vandaag niet langer als een christen beschouwt, blijft haar religieuze achtergrond doorwerken. Op het podium, aangekleed als een bosrand, compleet met bloemen en een nagebouwde heg, verschanste Ethel Cain zich achter een enorm kruis. Dat deed dienst als microfoonstandaard én als een altaar dat ze omklemde alsof ze nood had aan houvast, maar waar ze occasioneel ook achter knielde. Na een bombastische instrumentale intro bracht ze, samen met haar band, enkele uitstekende songs zoals Janie, Dust Bowl en het met fiddle, banjo en akoestische gitaar versierde Nettles, waarin haar ijle, etherische stem het midden hield tussen Hope Sandoval van Mazzy Star en de jonge Heather Nova.
In Fuck Me Eyes flirtte ze met elektrobeats, in Vacillator en Onanist (allebei uit het begin dit jaar verschenen zijstapje Perverts) stak een elektronische storm op waarin industriële noise en drones de songstructuur volledig overwoekerden. Maar vooral tijdens monotone, minimalistisch begeleide en veel te lang uitgesponnen nummers als Tempest (tien minuten!) of Waco, Texas (een kwartier!) viel op hoezeer Ethel Cain in compositorisch opzicht haar hand overspeelde. Zo’n elastiekbehandeling is nu eenmaal zelden bevorderlijk voor de aandacht en concentratie van de toeschouwer. Dat Cains stem in Tempest het Cranberries-territorium verkende, hielp evenmin.
Goddelijke verschijning
Het publiek, dat naar schatting voor 75 procent uit vrouwen bestond, reageerde echter extatisch. Zeker op de schaarse momenten dat de zangeres zich naar de rand van het podium begaf, leek het, tot grote verbazing van bovengetekende, alsof de aanwezigen een goddelijke verschijning aanschouwden. Tijdens de bissen, allemaal uit Preacher’s Daughter, kantelde het concert totaal. A House in Nebraska werd woord voor woord meegezongen en tijdens Crush en American Teenager vloog het deksel helemaal van de pan.
Ethel Cain, die de hele avond statisch op haar verhoogje had gestaan, ontpopte zich nu als een bona fide popzangeres die stage had gelopen bij Madonna of Alanis Morrissette. Plots was er sprake van een show, met vrij banale liedjes die, qua sfeer en niveau, volkomen haaks stonden op wat we voordien voorgeschoteld hadden gekregen.
Het was, kortom, een bijzonder rare avond, waarop Ethel Cain het ene moment het experiment opzocht en vrij hermetisch uit de hoek kwam, en zich het andere moment als een mainstream-tieneridool gedroeg. Zelf zijn we de laatsten om artistieke vrijheid ter discussie te stellen, maar voorlopig lijkt het vooral alsof Ethel Cain niet kan kiezen welke richting ze precies uit wil. Ze beweegt zich in werelden die ver uit elkaar liggen en je moet al van zeer goeden huize zijn, wil je tussen die twee een elegante brug bouwen. De fans heeft ze al. Het wachten is nu op een herkenbaar gezicht.
DE SETLIST: Willoughby’s Theme / Janie / Fuck Me Eyes / Nettles / Willoughby’s Interlude / Dust Bowl / Vacillator / Onanist / Radio Towers / Tempest / Waco, Texas // A House in Nebraska / Crush / American Teenager.