Die keer dat Koning Filip hem ontving, en vier andere verhalen uit het leven van Hans Zimmer

Hans Zimmer, die de muziek voor The Lion King, Interstellar en honderden andere films maakte, vult binnenkort het Sportpaleis én Paleis 12. Als hij over zijn leven vertelt, schuwt hij evenmin het grote gebaar. Hans Zimmer in vijf verhalen.

Hans Zimmer gaat toch geen piano leren

Hans Zimmer componeerde de muziek voor meer dan tweehonderd films waaronder Top Gun: Maverick, No Time to Die, Dune, The Lion King, de meeste spektakelstukken van Christopher Nolan, 12 Years a Slave, Blade Runner 2049 en een hele rist Ridley Scott-films, onder meer Gladiator. Goed voor twaalf Oscar-nominaties – hij won voor The Lion King (1995) en Dune (2022) – en vier Grammy Awards. En dat zonder ooit naar de muziekschool te zijn geweest. ‘Mijn moeder regelde een pianoleraar toen ze me op mijn zesde op haar piano zag tokkelen. Ik dacht dat hij mij zou leren hoe ik de muziek in mijn hoofd via mijn vingers naar buiten kon brengen. Bleek dat ik toonladders moest oefenen en de muziek van Mozart en de anderen naspelen. Daar had ik niet voor getekend. Ik ben bovendien geboren met een gezonde afkeer van autoriteit. Daar maak je in Duitsland geen vrienden mee. Anyway, ik werd alleen maar verdrietig van die lessen en de leraar werd gek. Na twee weken zei hij tegen moeder: ‘Het is hij of ik.’ Alsof mijn moeder me zou doorverkopen. Hij kon beschikken en daarmee eindigde mijn formele opleiding. Ik weet zelf maar half hoe ik als kind uit Frankfurt Hollywoods filmcomponist ben kunnen worden. Maar die formele opleiding heb ik nooit gemist. Thuis was er geen televisie maar wel veel muziek. We gingen vaak naar de opera. Op school zat ik in een bandje. Platen beluisteren en solo’s kopiëren is een fantastische manier om jezelf in muziek te bekwamen.’

Hans Zimmer luistert naar Pharrell

‘Ik weet niet of het nu in 2013 of 2014 was – en ik excuseer me bij voorbaat voor de namedropping. Ik zat met een posse van mijn beste vrienden in mijn studio en plots zei Pharrell Williams: “Luister, Hans, je kunt dit niet meer doen. Je mag je niet langer in de coulissen verbergen. Je gaat het publiek ooit in de ogen moeten kijken. Je zult ooit live moeten optreden.” Johnny Marr trad hem bij. Ik zei: “Nee, dat kan ik niet. Ik heb verschrikkelijke plankenkoorts.” Ze vonden dat geen argument – iedereen heeft plankenkoorts. Ik bleef weigeren. Johnny verliet als eerste de kamer. Pharrell volgde hem maar draaide zich in het deurgat om en zei: ‘Ik speel dit jaar op de Grammy’s. Wil jij voor mij gitaar spelen?’ Alleen een idioot zou neen zeggen. En zo ben ik erin geluisd. De Grammy’s, dat betekent een big stage, veel volk, veel kijkers. Mijn vrienden hadden gelijk: je kunt zoiets overleven.’

Maar van die plankenkoorts is hij nooit helemaal verlost geraakt. ‘Kom me niet lastig vallen voor ik het podium op moet, want ik bijt je de nek over. Ik beef, ik ben prikkelbaar, gemeen en stel dezelfde vraag twintig keer omdat het antwoord niet meer tot me doordringt. Als het heel erg is, braak ik. Weten dat iedereen er last van heeft, zelfs Paul McCartney, helpt. Of de spot drijven met iemand die te laat komt, dat ook. De fans zijn nooit te laat. Maar bij de vips op de eerste vier rijen is er altijd wel iemand te laat. Johnny Marr (die in het verleden met Zimmer heeft samengewerkt, onder meer voor Inception, én opgetreden, nvdr.) en ik zien dat en maken die persoon tot voorwerp van onze spot. Die persoon wil je echt niet zijn. Kom op tijd.’

Hans Zimmer ontvangt koning Filip

‘Ik ben lang niet de enige met een mateloze bewondering voor Guthrie Govan, de gitarist van onze shows. Vraag het eender welke gitarist en hij zal beamen dat Guthrie een van de besten ter wereld is. Hij heeft in honderd shows nog nooit twee keer dezelfde solo gespeeld. Op zijn gitaarriem hangt een badge van McDonald’s, waar hij nog gewerkt heeft. Die badge herinnert hem eraan dat de allerslechtste muziek moeten spelen nog altijd véél beter is dan daar te moeten werken. Toen we vorige keer België aandeden, kwam de koning met zijn kinderen luisteren. Na afloop van het concert zocht hij mij in mijn kleedkamer op. Meestal is die leeg maar nu was de hele band aanwezig, met uitzondering van Guthrie. Die genoot wat verderop van een Belgisch bier en een sigaret. Het viel de koning op dat er iemand ontbrak. Iemand ging Guthrie rap halen. De koning nam hem apart en zei: “Mijn grootste droom is één dag jou te mogen zijn.” Volgens mij voelt heel de wereld zich zo wanneer ze Gus horen spelen.’

Hans Zimmer leest een brief van Christopher Nolan

‘Christopher Nolan is al even slecht in feestjes en recepties als ik. Meestal duiken we samen in een hoekje om te praten. Op een keer zag ik aan zijn gezicht dat hij een idee had. Hij zou me een heel persoonlijke brief bezorgen en ik moest er op één dag muziek bij bedenken. Leek me leuk. Op zondag kreeg ik de brief. Hij was geschreven op dik papier met een typemachine. Ik wist meteen welke: de typemachine van zijn vader. Ik ga de inhoud nooit verklappen maar geloof me vrij: het was een zeer fragiele, prachtige fabel over wat het betekent om een vader te zijn of te hebben. Ik componeer dus een kleine, fragiele, heel intieme muzikale liefdesbrief aan mijn zoon. Om tien uur ’s nachts wil ik het Christopher bezorgen maar hij zegt dat hij liever onmiddellijk naar mijn studio afzakt. Ik speel mijn stukje en vraag wat hij ervan vindt. “Ik denk dat ik nu maar beter werk maak van die film”, zegt hij. “Welke film?” vraag ik. “O, een film over de ruimte en tijdreizen”, zegt hij en hij beschrijft Interstellar. Ik begreep er niets van. Ik liet hem het meest persoonlijke, intiemste, fragielste kleine melodietje horen over de liefde voor mijn zoon en hij had een epos over het heelal in gedachten – groter kan niet. “Maar nu ken ik het hart van de film”, grijnsde hij.’

Hans Zimmer maakt instrumenten met rakettenmetaal

Naar eigen zeggen kwispelde en kwijlde Zimmer als een jonge pup toen Denis Villeneuve hem vroeg om de muziek voor sciencefictionepos Dune te schrijven. ‘Ik hield hartstochtelijk van het boek, zo hartstochtelijk als alleen tieners dat kunnen. Ik wilde de verfilming van David Lynch, met muziek van rockband Toto, destijds niet zien omdat ik de film wilde beschermen die ik me al lezend had voorgesteld. Maar in mijn vriend Denis had ik alle vertrouwen. Zijn esthetiek en zijn visie sluiten nauw aan bij de mijne. Zoals steeds startte ik met de bouw van nieuwe instrumenten. Ik experimenteer veel meer dan vroeger. Gewoon omdat ik het me kan veroorloven.’

Zimmer werkt dolgraag met nieuwe muziekinstrumenten. ‘Citeer me alsjeblieft niet verkeerd. Ik hou héél erg van de geniale John Williams. Zijn muziek voor Spielbergs Close Encounters of the Third Kind is een van de strafste stukken concertmuziek van de twintigste eeuw. Maar toen ik nog een zelfingenomen tiener was en in de bioscoop Star Wars – ook met muziek van Williams – zag en hoorns en violen hoorde, was ik teleurgesteld. Is dat het maar? Hoe kan ‘a galaxy far, far away’ nu klinken als instrumenten van eeuwen geleden? Elk muziekinstrument is een technologisch wonder uit een bepaalde tijd. Ik snapte destijds niet waarom ik in Star Wars oude technologie hoorde in plaats van nieuwe. Voor Dune hebben we zélf nieuwe instrumenten gebouwd. Gekke instrumenten. Mijn vriend en lasser Chas Smith onderhoudt een goddeloos verbond met mensen die voor Boeing en Lockheed raketten bouwen. Ze hielpen hem aan waanzinnige metalen met namen waar ik nog nooit van heb gehoord. En Urs Heckmann, mijn man in Berlijn die de allerbeste synthesizers bouwt, moet gedacht hebben dat ik gek geworden was toen ik met mijn ideeën kwam.’