De ‘hella shit’ die u nog niet wist over Billie Eilish

Jonas Boel
Jonas Boel Jonas Boel is medewerker van Knack Focus

Billie Eilish: The World’s a Little Blurry is niet zozeer een muziekdocumentaire als het portret van een warme familie. Maar dan wel een die voor de tienerdochter al eens een Louis Vuitton-outfit in de was moet stoppen.

Het is tegenwoordig haast onmogelijk om het je nog voor te stellen, maar ooit was Billie Eilish Pirate Baird O’Connell, zoals haar volledige naam luidt, een vrij normale tiener met een vrij normale jeugd. Ze volgde dansles en maakte samen met haar oudere broer Finneas liedjes op diens slaapkamer in hun ouderlijke huis in Highland Park, een cultureel diverse wijk van Los Angeles.

En ooit heeft Billie Eilish, zoals iedere tiener zou doen, van pure opwinding en plezier gekird toen een van die liedjes – Ocean Eyes – voor de allereerste keer op de radio werd gedraaid. Ze was toen dertien, en het moment is voor de eeuwigheid bewaard op een homevideo van de familie O’Connell – ‘you guys are on the radio!’ Dat moment is ook de openingsscène van Billie Eilish: The World’s a Little Blurry, een documentaire die u een unieke blik achter de schermen gunt bij een fenomeen in wording.

Billie Eilish zegt over haar fans: “They’re not my fans, they’re part of me.” Ik hoop dat ik getoond heb dat dat geen loze woorden zijn.

R.J. Cutler

Regisseur en producent R.J. Cutler kon Eilish en haar familie van halverwege 2018 tot begin 2020 volgen. Van de slaapkamer waar broer en zus aan haar eerste album werkten tot de grootste podia en meest glamoureuze events ter wereld. Misschien vraagt u zich nu af of er nog veel is dat we in deze sociale-mediatijden nog níét weten over een van de meestbesproken, grootste en zichtbaarste popsterren op de planeet. ‘Hella shit’, verdomd veel, zoals Eilish zelf vorig jaar op de rode loper van de Grammy’s preciseerde.

***

The World’s a Little Blurry is geen gewone muziekdocumentaire. Cutler draaide en monteerde zijn film volgens de principes van de cinéma vérité: niks in scène zetten, geen script, de camera louter als toeschouwer. ‘De impact van de crew, die meestal maar uit twee mensen bestond, moest zo minimaal mogelijk zijn’, zo vertelt Cutler ons. ‘We gebruikten ook geen extra belichting, overbodige kabels of microfoons. We kwamen nergens in tussen.’

Cutler is met die werkwijze niet aan zijn proefstuk toe. Hij produceerde The War Room (1993), een documentaire die vier maanden lang het spoor van Bill Clintons team drukte tijdens diens eerste presidentiële campagne. Dezelfde fly on the wall-tactiek paste hij als regisseur in The September Issue (2009) toe om de notoir afstandelijke Vogue-hoofdredacteur Anna Wintour en haar medewerkers te volgen tijdens de productie van de septembereditie, voor het modeblad het belangrijkste nummer van het jaar. In The World According to Dick Cheney (2013) richtte hij zijn lens op de beruchte oorlogszuchtige vicepresident van George W. Bush.

Wat bewoog hem dan om na de machtigsten en invloedrijksten der aarde meer dan een jaar een jonge popzangeres aan het begin van haar carrière te volgen? ‘Mijn nieuwsgierigheid werd geprikkeld’, luidt het antwoord. ‘In de zomer van 2018 werd ik uitgenodigd bij de O’Connells thuis, en ik werd meteen getroffen door hun dynamiek. En door Billie zelf, natuurlijk: ze was meteen al zo fascinerend en toegewijd als je haar in de film leert kennen. Zij en haar ouders, Maggie en Patrick, hebben me in hun achtertuin letterlijk en figuurlijk met open armen ontvangen. Ze waren ook vertrouwd met mijn eerdere werk, waardoor ik al snel aanvoelde dat ze bereid en klaar waren om in dit verhaal te stappen. Dat dat een familieverhaal zou worden, was ook meteen duidelijk. Of eigenlijk: dat was het énige wat duidelijk was. Want op het moment dat we begonnen te filmen – drie maanden voor haar zeventiende verjaardag en een half jaar voor de release van haar debuutalbum – wist natuurlijk niemand hoe de toekomst zich zou ontvouwen. (lacht) Of toch niet met zekerheid.’

Samen met broer Finneas, die de hele weg van liedjes schrijven in een tienerkamer naar de grootste podia mee heeft afgelegd.
Samen met broer Finneas, die de hele weg van liedjes schrijven in een tienerkamer naar de grootste podia mee heeft afgelegd.

Nu kent de kijker – en zeker de Billie Eilish-fan – dat verhaal wel, van het prille begin tot wat er sinds die zomer drie jaar geleden is gebeurd. Hoe ze in 2015 met haar broer Ocean Eyes schreef op vraag van haar dansleraar. Hoe die song spontaan duizenden streams op Soundcloud vergaarde. Hoe de bal verder aan het rollen ging met de hulp van een A&R-bedrijf, publishers en stylisten. Hoe Interscope Records haar in 2016 tekende en haar via Apple Music en Spotify single per single bekender maakte bij het grote publiek. Hoe haar debuutalbum When We Are All Asleep, Where Do We Go? een monstersucces werd.

Maar de machinaties van de muziekindustrie blijven in The World’s a Little Blurry grotendeels buiten beeld. U zult daarin vruchteloos zoeken naar interviews met bobo’s van de muziekindustrie, met influencers of intimi. Evenmin is er ruimte voor bekende fans, zoals Dave Grohl en Alicia Keys, die Billie Eilish bewieroken. Een heel bewuste keuze, zegt Cutler. ‘Ik ben met Billie op exact dezelfde manier te werk gegaan als met Bill Clinton of Anna Wintour: de ménsen zijn het verhaal, en enkel het moment bepaalt de richting van dat verhaal. Wat je te zien krijgt, is de emotionele reis van een aantal ‘personages’ en de transformaties die daarmee gepaard gaan.’

Cutler neemt zijn tijd om die evolutie te belichten: zo’n tweeënhalf uur kijkt u mee hoe de camera Billie Eilish en haar naasten extreem dicht op de huid zit. In hun bescheiden woning in LA, in de tourbus, in de taxi, in de kleedkamers en op het podium. Zó dicht dat je bijna vergeet dat het centrale personage ondertussen uitgroeit tot een cultureel icoon, de stem van een generatie, zoals Cutler haar noemt. De indicaties daarvan zitten hem in kleine dingen. Mama Maggie die de dag na Billies albumpresentatie een Louis Vuitton-outfit in de wasmachine propt. Billie die zich voor het eerst die intussen beroemde valse nagels laat aanmeten. Papa Patrick die aan de afwas vertelt over hoe Billie in één jaar van één naar vijftien miljoen Twittervolgers is gegaan. Een Nieuw-Zeelandse radiopresentator die een interview aankondigt met de woorden ‘seventeen years old and owning the world’.

Vanuit het perspectief van de familiebubbel is dat verhaal geen sprookje van glitter en glamour, maar een heel menselijk verhaal van toewijding, liefde en verbondenheid. ‘Terwijl de omstandigheden gigantisch veranderen, is er één ding dat hetzelfde blijft: wie Billie is, haar verbondenheid met haar familie, en met haar publiek.’ De arena’s worden groter, de fans groeien in aantal, hun oh my gods worden steeds oorverdovender, maar Cutler blijft vooral oog hebben voor het meisje in de popster. Het meisje met geschaafde knieën, de pruilende puber, de piemeltekeningen in haar schetsboek, de fan girl die nog altijd dweept met Justin Bieber. (Toen Billie twaalf was, heeft het niet veel gescheeld of haar moeder had haar naar een therapeut gestuurd, zo intens was haar obsessie met Bieber toen.) Het moment waarop Eilish na haar performance op Coachella in april 2019 Bieber onverwacht tegen het lijf loopt, is een van de ontroerendste, meest ontnuchterende scènes in de documentaire. Miljoenen fans, miljarden streams, maar nog steeds de bakvis die week op de benen en met tranen in de ogen staat te trillen wanneer ze haar grote voorbeeld ontmoet. ‘Ik zou mijn hond vermoorden mocht hij erom vragen’, zegt ze ergens. In plaats daarvan krijgt ze een lange, intense knuffel. De wissel van de wacht is compleet.

R.J. Cutler
R.J. Cutler© Getty Images for UnCommon Produc

***

The World’s a Little Blurry eindigt bij de Grammy Awards van 2020. We hebben Billie Eilish intussen aan de telefoon zien ruziemaken met haar vriendje, bezwijken onder (en foeteren op) de druk van verplichte meet-and-greets, haar rijbewijs halen, haar enkel verzwikken, haar tekst vergeten voor een publiek van duizenden fans en tussen de plichtplegingen door op een donkere tourbus samen met broer Finneas het themanummer van de nieuwe Bondfilm schrijven. Terwijl de genomineerden worden afgeroepen in het Staples Center in Los Angeles, niet ver van het huis waar haar hond zijn gevoeg in de tuin doet, kun je niet anders dan supporteren voor en meeleven met de jongste O’Connell en het warme nest waarin ze is opgegroeid. Samen met haar broer rijft ze uiteindelijk zes van de felbegeerde muziekprijzen binnen. In een interview achteraf vat ze deze documentaire eigenlijk samen in drie woorden: ‘Anything is possible.’

Cutler heeft een duidelijke verklaring voor het immense succes van Billie Eilish. ‘Empathie. Het soort empathie dat driehonderdduizend mensen doet kijken naar een livestreamdingetje van dertig seconden dat ze samen met haar vogelspin op een namiddag via Instagram doet. Billie maakt een enorm diepe empathische connectie tussen enerzijds haar werk en haarzelf als artiest en anderzijds het publiek. In zekere zin gaat het over extreem wederzijds vertrouwen, wat haar in staat stelt om zich kwetsbaar op te stellen. Wat zegt ze in de film ook alweer over haar fans? “They’re not my fans, they’re part of me.” Ik hoop dat ik erin geslaagd ben om te tonen dat dat geen loze woorden zijn.’

Billie Eilish: The World’s a Little Blurry

Vanaf 26/2 in Apple TV+.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

R.J. Cutler

Geboren in 1962 in New York.

Maakt naam als producent en/of regisseur van politieke documentaires als The War Room (1993), A Perfect Candidate (1996) en The World According to Dick Cheney (2013).

Bedenkt de realityreeks American High, die een jaar lang veertien middelbare scholieren volgt, goed voor een Emmy in 2001.

Regisseert de docu’s The September Issue (2009), over Vogue-hoofdredacteur Anna Wintour en haar team, en Belushi (2020), over acteur John Belushi.

Baseert zich voor Billie Eilish: The World’s a Little Blurry op bekende muziekdocu’s als Don’t Look Back (1967, over Bob Dylan) en Gimme Shelter (1970, over de Stones).

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content