50 jaar ‘Revolver’ van The Beatles: ‘Een keerpunt in hun carrière’

Dag op dag vijftig jaar geleden verscheen Revolver, de plaat waarmee The Beatles afstand deden van de gillende fans én de weg plaveiden voor de iconische opvolger Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. ‘In de tijd van The Beatles moesten de spelregels nog geschreven worden’, zegt Pascal Deweze, frontman van wijlen Sukilove en Metal Molly, én Beatleskenner.

‘The Beatles, dat was een sociologisch fenomeen’, zegt Pascal Deweze, muzikant, producer en notoir Beatleskenner. Dat de Fab Four zijn werk sterk beïnvloed hebben, hoor je aan de meerstemmigheid en de Beatles-vibe in de songs van Metal Molly of Broken Glass Heroes, en met Sukilove nam hij bovendien een Beatlescover op voor het Britse muziekblad Mojo. Deweze verwijst naar de Beatlemania die de band – gevormd in 1960 in Liverpool door John Lennon, Paul McCartney, George Harrison en Ringo Starr – vanaf hun tweede plaat With the Beatles (1963) ontketenden.

Maar op 5 augustus 1966, dag op dag vijftig jaar geleden, kwam er een kentering met Revolver. Deweze omschrijft die plaat als een keerpunt in de carrière van The Beatles. ‘Tijdens het tweede deel van de jaren zestig begon de onschuld uit de muziek te verdwijnen. Popmuziek ging zichzelf serieuzer nemen.’

‘De songs uit voorganger Rubber Soul (1965) hebben ze nog live proberen te brengen’, vervolgt Deweze, ‘maar dat werd bemoeilijkt door de tienduizenden gillende meisjes. Dat had geen nut meer, vond de band. Muzikaal groeien lukte nauwelijks nog. Dus besloten ze de podia achter zich te laten en de studio in te trekken om kunst te gaan maken. Dat is een fenomeen dat we bijna niet meer kennen. The Beatles hadden de undergroundscene mee omdat ze kunstzinnig waren, maar ze bleven tegelijkertijd wél een mainstreamgroep. Zo’n situatie is voor ons niet meer denkbaar. Tussen underground en mainstream zit tegenwoordig een duidelijke scheidingslijn. Ze beïnvloeden elkaar ook minder. Maar in de tijd van The Beatles waren de spelregels nog niet geschreven.’

Deweze noemt Revolver ‘deel twee van Rubber Soul, maar dan iets verder doorgedreven’. Tomorrow Never Knows, het eerste nummer dat ze voor die plaat opnamen, is volgens de ex-Sukilove-frontman een mijlpaal. ‘John Lennon wilde in die song klinken als een dalai lama die op de top van een berg aan het zingen was. Het is hem nog gelukt ook.’

‘Het album betekende ook de intrede van geluidstechnicus Geoff Emerick, toen nog een prille twintiger’, aldus nog Pascal Deweze. Emerick bedacht een manier om Lennons stem in Tomorrow Never Knows een hemelse klank te geven door het gebruik van de Lesliespeaker, een speciale luidspreker.

‘Ook was Revolver een blauwdruk voor de psychedelicabeweging, luister er Tomorrow Never Knows maar eens op na, en ook Yellow Submarine. Dat laatste is eigenlijk een lsd-trip in kinderliedjesvorm.’

En zo heeft Revolver de weg geplaveid voor de nog succesvollere opvolger Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band (1967), waarop psychedelische nummers als Lucy in the Sky with Diamonds en A Day in the Life pronken.

‘Ook al is The White Album mijn persoonlijke favoriet, Sgt. Pepper’s is wel de meest iconische Beatlesplaat’, zegt Deweze. En die was er zonder Revolver niet geweest. ‘Revolver was het moment waarop The Beatles de gillende zalen achter zich lieten, de studio als instrument zijn gaan gebruiken en ware kunst zijn gaan maken.’

(JVDV)