Theater: De kat van Michel François steelt de visueel verbluffende show

© Almudena Crespo
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Kunstenfestivaldesarts 2015 vroeg beeldend kunstenaar Michel François een theatervoorstelling te maken. De man smokkelde zijn dochter en kat de scène op. Take the Floor is een bevreemdende, boeiende blik in de kunstige leefwereld van François.

The Play = Take the Floor

Gezelschap = Michel François

In een zin = Een intrigerende inkijk in de leef- en denkwereld van Michel François. Maar de inventiviteit, schoonheid en breekbaarheid van zijn beeldtaal levert (nog) geen sterk theater op.

Hoogtepunt = Stiekem tilt dochter Léone de glazen stolp op waaronder de grote chocoladekubus ligt en knabbelt er een brokje af. Intussen loopt de kat langs de toeschouwers naar de coulissen en zoekt een lekker slaapplekje. En François, hij dwaalt terwijl door zijn atelier waarin zijn geliefden snoepen, slapen en swingen.

Quote = ‘Elke kunstenaar is een smokkelaar’ en ‘Soms doe ik niets anders dan met mijn handen in mijn broekzakken rondjes lopen in mijn atelier’

Meer info: www.kfda.be

‘We weten even niet over welke planten ze spreken en kunnen dit niet vertalen’, aldus de vertaalster die aan de zijkant van de scène zit en tijdens Take the Floor de ondankbare taak heeft om het gemompel van de Franstalige Michel François, zijn dochter en de twee assistenten naar het Nederlands te vertalen. Dat mislukt eigenlijk compleet. Haar tussenkomsten storen zelfs. Maar dat de vertaalster er is, toont wel hoe de makers alle moeite willen doen om hun verhaal zo helder en goed mogelijk naar het publiek te communiceren. En dat siert hen.

Het verhaal dat ze willen vertellen, is een autobiografisch verhaal. De enorme scène van de KVS-bol wordt volledig ingepalmd door François en co. Of beter: majestueus ingekleed. François geeft zo een genereuze inkijk in zijn denken en werken. De scène is zijn atelier. Al zal die inkijk in zijn werkruimte altijd vaag blijven. Dat blijkt uit het eerste beeld: je komt de zaal binnen en kijkt tegen een plastic wand aan waarin tranen gevangen lijken. Zelden een mooiere troebele wand gezien als de wand van François. Hij start zijn voorstelling door vanachter de plastic wand een speech te geven waarin hij stelt dat elke kunstenaar een smokkelaar is. Vervolgens gaat de plastic wand omhoog en smokkelt François zijn atelier én de realiteit binnen in de KVS-bol. Doelstelling? Laten zien, horen en ruiken hoe kunst zuurstof voor een mens is. Zowel voor de kunstenaar als voor zijn publiek.

De scène oogt prachtig. Er is een knusse, witte zithoek waar een typisch lichtwerk van François prijkt (denk aan een enorme, witte, sierlijk gekrulde neonlichtslang die vanop de vloer naar het plafond reikt). Er is een magneetbord waarop de handdoeken (met magneet) worden gegooid. Er is een waterstraal die rustig uit de toneeltoren stroomt. Er is een hoge tafel waarop een homp klei ligt. Ergens ligt er een meisje op een tafel, met de arme sierlijk boven het hoofd gevouwen, als een ballerina. Van die positie wordt een gipsafdruk gemaakt. Er zijn hemdboorden en truien waarvan de mouwen ter hoogte van de ellebogen versleten zijn. Er is een waslijn gespannen waarin bloemen zullen worden bevestigd met wasspelden, … De hele scène is herschapen in François’ glinsterende, tikkende en wiegende universum. Zijn beeldende kunst is een fragiele, minimalistische kunst waarin hij objecten uit de samenleving en de natuur isoleert en die in al hun rankheid op een pedestal of gewoon op de grond of onder een stolp plaatst. Zo vestigt hij de aandacht op de ranke fundamenten van onze samenleving. Met Take the Floor vestigt hij ook de aandacht op de ranke fundamenten van zijn leven: zijn verbeelding, zijn atelier, zijn medewerkers, zijn dochter én zijn kat die rustig door al het gezoek en geploeter trippelt.

Tijdens de première ontvluchtte het dier de scène en nestelde zich in de coulissen. Slechts enkele toeschouwers hadden dat gezien. Naarmate de voorstelling vorderde, zag je François ongerust worden. Hij miste het streelzachte fundament van zijn leven. Zo zorgde de kat voor wat in deze intrigerende inkijk ontbreekt: lijm en spanningsopbouw tussen de verschillende scènes. Ook al wordt er zorgvuldig en doordacht toegewerkt naar een visuele apotheose, het geheel is een iets te fragmentarische aaneenschakeling van scènes die een deel van het ambacht en het denken van François ontsluiten. Er ontbreekt echter emotie die vonkt tussen de performers onderling en tussen de performers en het publiek. Er ontbreekt zindering om het atelier-op-de-scène tot een vinnig spel te maken.

Maar de kat doet daar wat aan. Al soezend uit het zicht van haar baasje zorgde zij tijdens de première voor een subtiele spanningsopbouw en gaf het visueel verbluffende portret van haar baasje een intiem en theatraal kantje.

Smaakmaker:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Els Van Steenberghe

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content