Kampvuurgezellig, fuiffeestelijk én puur natuur: Benjamin Abel Meirhaeghes ‘Madrigals’

Benjamin Abel Meirhaeghe sjot Monteverdi’s Madrigalen via een kinky grot en een stel dolenthousiaste, naakte zangers recht het hart van de 21ste eeuwse mens in.

‘WOEHAHAHAHAHAHAAAAA! Wa was da?!‘ Met die reactie veert de toeschouwer voor me recht na de première van Madrigalen om de pronte ploeg op een staande ovatie te trakteren. Die reactie is er boenk op.

Meirhaeghe werkte zich aan een duizelingwekkende snelheid op van beginnende maker (die in 2019 nog tijdens Theater Aan Zee op een krappe locatie zijn taal als muziektheatermaker trachtte te ontvouwen) tot felbegeerd opera- en muziektheaterregisseur die vanaf het seizoen 2022-2023 verbonden is aan Toneelhuis en intussen zowel bij Opera Ballet Vlaanderen, LOD als Muziektheater Transparant alle kansen krijgt.

Bij dat laatste huis maakt hij nu zijn eerste productie voor de grote zaal. Dat is voor een maker met weinig kilometers op de teller een spannende bedoening. Maar Meirhaeghe bedwingt de grote zaal met de hand van een maestro-in-wording. Madrigals – met als basismateriaal Claudio Monteverdi’s achtste madrigalenboek Madrigali Guerrieri et Amorosi (1638) vol harttochtelijke gezangen die de liefde en heldenmoed bezingen – beklijft en zindert maar toont ook onomwonden de zwakke plekken van een ontluikende taal. Zoals een soms nog te slordige choreografie en een te enthousiast overstelpen van de toeschouwer met véél verhalen en beelden waarvan de betekenis amper duidelijk is. Maar, die zwakke plekken overheersen niet en weerhouden het genieten van de pure muzikale performances niet.

Meirhaeghe monteert tegengestelde of heel ongewone, harde geluiden net voor of na de elegante, zacht zinderende muziek van Monteverdi monteren: kippenvel gegarandeerd

Dat woord ‘pure’ staat er niet zomaar. Meirhaeghe jaagt zijn acht performers ‘puur natuur’ de scène op. De acht geven zich letterlijk en figuurlijk bloot in hun strijd voor een vreedzame wereld waar iedereen evenwaardig is, zichzelf mag zijn en onbeschroomd lief kan hebben. Hun wapens? Monteverdi’s liederen waar ze een persoonlijke touch aan geven.

Het podium waarop die strijd gevoerd wordt, transformeert van kale plek via kampvuur en grot tot een hemel vol schilderdoeken en lichtkunstwerken a.k.a. gestolde dromen. Véél om te zien en te bevatten. Te veel. Gelukkig kan je nadien alles herontdekken op de website van de voorstelling madrigals.be

Bij aanvang rusten alle trekken (dit zijn de stalen buizen waaraan decors worden opgehangen) op de speelvloer. De scène oogt als een donker hol en klinkt alsof je moederziel alleen in een ondergronds en onverlicht metrostation staat terwijl de metro eraan komt en arbeiders aan de sporen werken. Kabaal! Precies daarom komen de eerste zachte Monteverdiklanken zo ontroerend hard binnen. Da’s de ’truc’ die Meirhaeghe, samen met Doon Kanda, graag en telkens met succes toepast: tegengestelde of heel ongewone, harde geluiden net voor of na de elegante, zacht zinderende muziek van Monteverdi monteren: kippenvel gegarandeerd.

Van zodra de trekken opstijgen, wordt ook de muziek hemels. Die muziek wordt live uitgevoerd door B’Rock Orchestra, met aan hun voeten (letterlijk!) de languit op de grond liggende en heerlijk headbangende componist Jesse Kanda (DJ Doon Kanda). Hij geeft Monteverdi’s muziek live een poppy kantje.

Intussen wordt het podium een paradijs waar enkel liefde en vrijheid heerst. Lucie Plasschaert opent de voorstelling en waant zich een paard. Dat is een verwijzing naar het lied Il combattimento di Tancredi e Clorinda dat zij piepend zingt. De waangedachte ‘ik ben een paard’ houdt Plasschaert de hele voorstelling vol en vertaalt dit in geestige maar nooit ridicule bewegingen. Niet alle performers krijgen hun bewegingen boven wulps gehuppel uit getild. Da’s jammer en hier had Meirhaeghe als regisseur veel sterker zijn stempel mogen zetten.

Hij gunt zijn performers waar de voorstelling over gaat: vrijheid en liefde. Waar dat in de bewegingen niet altijd goed uitpakt, pakt dit in de zang wondermooi uit. Neen, ‘wondermooi’ is géén synoniem voor loepzuiver. Naast de professionele zangers Els Mondelaers en Antonio Fajardo zingen ook de andere performers elk een lied. Zelden klonk Monteverdi zo breekbaar en rakend als wanneer zijn secuur gcomponeerde madrigalen vol zangtechnische uitdagingen door niet geschoolde stemmen worden gezongen.

Zelden klonk Monteverdi zo breekbaar en rakend door de madrigalen ook door niet geschoolde stemmen te laten zingen.

Wie zich laat overspoelen door de stuiterende en van elk taboe bevrijde verbeelding van Meirhaeghe en zich laat meeslepen door de machtig uitgevoerde en met overgave gezongen muziek – met Clément Corillons hartverscheurende kampvuurversie van Lamento della Nimfa en het gezamenlijk gezongen slotlied als hoogtepunt – is getuige van de ontluikende taal van een beloftevolle maker. Die maker kan de grote zaal bespelen, heeft een feilloze muzikale intuïtie, heeft lak aan het volgen van historisch ‘correcte’ paadjes en een glasheldere missie: pleiten voor een goedhartige wereld. Daarmee ontlokt hij alvast een bevrijdende ‘WOEHAHAHAHA. Wa was da?!’ aan de wat overdonderde toeschouwers.