‘Heimat 2’: vier sprakeloze performers spelen een requiem in de sneeuw

© Pepijn Lutgerink
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Freek Vielen, Suzanne Grotenhuis, Harald Austbø, Tim David en Rebekka de Wit voeren je in Heimat 2 mee naar de betoverende witte wereld van Groenland en spelen er een requiem voor alles en iedereen waarvan een mens in zijn leven afscheid moet nemen. En wat blijkt? Niet alleen het ijs maar ook liefdesverdriet smelt op Groenland…

The Play = Heimat 2

Gezelschap = De Nieuwe Tijd

In een zin = Heimat 2 ontroert als de expeditie van vier performers die de sprakeloosheid ‘vieren’ met een requiem op een plek wiens stilte en smeltende schoonheid je stil maakt. De kracht van dit stuk is ook de zwakte. Soms zijn de scènes tussen de interviews of de filmbeelden weinig meer dan smalltalk.

Hoogtepunt = Tim David ‘hinkstaptspringt’ naar voren en vertelt eerst jongensachtig guitig en dan rakend stil en sober over een van de mooiste momenten uit zijn leven. Het moment waarop hij, gewikkeld in het zachtste dons, naar het stilste en meest beweeglijke licht aan de hemel keek.

Quote = ‘We hebben een eskimo vrouw gesproken

die vertelde dat er een onvertaalbaar woord in het inuit is

unnanaaanikotoq

en het betekent zoiets als

ik zal je nooit vergeten

omdat je door me heen bent gegaan

en ik daarom

nu voor altijd een beetje anders ben’

Meer info: www.detijd.be

Soms zit er tussen wat je wil zeggen en hetgeen je uiteindelijk zegt een wereld van verschil. Omdat de wereld veranderde tussen het ene en het tweede moment. Zoiets gebeurde tussen het moment waarop de vijf theatermakers het plan opvatten om ‘iets’ te maken over Denemarken, Groenland en afscheid nemen en het moment waarop de uiteindelijke voorstelling in première ging. Wat gelijk bleef, was het verlangen om de reis naar die witte wereld te delen met het publiek. De filmbeelden die op het scènebrede zeildoek geprojecteerd worden zijn simpelweg overweldigend en volstaan als decor.

De vijf performers namen zich voor om na Heimat – waarvoor ze een week lang in een bejaardentehuis resideerden en er de bewoners zowat de kleren van het lijf vroegen over hoe gelukkig te leven – een tweede Heimat te maken waarin ze op zoek zouden gaan naar een antwoord op die andere grote vraag: ‘hoe afscheid te nemen van die- of datgene waarvan je liever nooit afscheid zou nemen?’. Het leek hen gepast om die vraag te stellen op het einde van de bewoonde wereld, een plek die momenteel door de klimaatswijziging afscheid neemt van haar vertrouwde gedaante. De vijf stippelden de reis zorgvuldig uit, begonnen alvast met zinnen schrijven en de muzikant onder hen – cellist Harald Austbø – zette zich aan een heus negendelig requiem dat ze ter plekke zouden (laten) uitvoeren met de hulp van plaatselijke muzikanten en koren.

De weg naar Groenland is bezaaid met de meest uiteenlopende mijmeringen. Mijmeringen, gedachtegangen over slaapzakken, cruiseontbijten en walvissen waaruit vooral de sprakeloosheid spreekt, veroorzaakt door liefdesverdriet en/of de imposante natuur.

De reis naderde en … het plan kreeg een deuk. Door een liefdesbreuk. Gevolg: Rebekka de Wit besloot niet mee te gaan. Haar ex zou de reis wel mee maken. Op reis herschreef Austbø zijn requiem, met een stem minder. Tussendoor werd er genoten van de landschappen, van de walvissen en van de mensen die hun pad kruisten. Zoals Jón Gnarr – stand-upcomedian én spitante ex-burgemeester van Reykjavik – of de wetenschapper Hans Meltofte die als geen ander beseft dat we op een ecologische ramp afstevenen maar niet toelaat dat die gedachte de lach uit zijn ogen verdrijft.

Die interviews worden geprojecteerd op het achterdoek. Dat heeft deze Heimat 2 gemeen met de eerste Heimat. Maar de rust en de structuur die Heimat had, lijkt hier versplinterd. Net als de harten van twee van de vier performers. De weg naar Groenland is bezaaid met de meest uiteenlopende mijmeringen. Mijmeringen, gedachtegangen over slaapzakken, cruiseontbijten en walvissen waaruit vooral de sprakeloosheid spreekt, veroorzaakt door liefdesverdriet en/of de imposante natuur. Daardoor toont Heimat 2 vooral het sprakeloos worden van emotie, van bewondering, van ontheemding en het toch iets willen zeggen maar niet goed weten wat. Als de woorden echt ontoereikend blijken, is er de prachtige muziek van Austbø. Hoe Austbø over zijn cello buigt alsof hij erin wil verdwijnen of hoe Tim David trompet speelt alsof hij alle pijn uit zijn hart blaast, dat zijn parels van scènes.

Hoe Austbu0026#xF8; over zijn cello buigt alsof hij erin wil verdwijnen of hoe Tim David trompet speelt alsof hij alle pijn uit zijn hart blaast, dat zijn parels van scu0026#xE8;nes.

Heimat 2 ontroert als de expeditie van vier performers die de sprakeloosheid ‘vieren’ met een requiem op een plek wiens stilte en (smeltende) schoonheid je stil maakt. De kracht van dit stuk is echter ook de zwakte. Soms zijn de scènes tussen de interviews of de natuurbeelden weinig meer dan smalltalk. Zulk gepraat maskeert niet zozeer sprakeloosheid maar veeleer inspiratieloosheid. Dan zijn de momenten waarop voor de stilte gekozen werd zoveel straffer. Zoals de dansende stilte van het noorderlicht, de krakende stilte van een bevroren sneeuwlandschap waardoorheen een troepje muzikanten trekt of de stilte van een sprakeloos hart dat heelt dankzij de prachtige natuur van Groenland.

Smaakmaker:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Heimat 2 – Trailer from Productiehuis Rotterdam on Vimeo.

Els Van Steenberghe

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content